Prema podacima oficijalnog sajta Interpola, na takozvanoj crvenoj listi najtraženijih počinioca krivičnih djela nalazi se “svega” 13 crnogorskih državljana iako je taj broj prema dostupnim podacima mnogo veći.

Tako na sajtu Interpola još uvijek se ne nalaze slike i podaci Alena Kožara, Stevana Stamatovića, Slobodana Kašćelana, Jovice Vukotića, Ananija Nikića, pa i Svetozara Marovića, za kojima je Interpol Podgorice raspisao crvene potjernice, ali one još uvijek nijesu zvanično objavljene na oficijalnom sajtu.

Kako objašnjava crnogorski kriminolog Velimir Rakočević, svaka država ima pravo, iako to nije u skladu sa statutom Interpola, da odluči hoće li neko lice staviti na potjernicu Interpola i hoće li ta država lično da ga uhapsi. On ističe da vrlo često godinama, pa čak i decenijama, neko lice sa potjernice uspijeva da izbjegne pravdu jer se vješto krije u drugoj državi.

“Nadležni drugih država sa nedovoljno pažnje i posvećenosti vrše određene pretrage, potražnje radnje, pa lica za kojima je raspisana potjernica mogu pod drugim identitetom da slobodno se kreću, pa čak i da se bave određenim poslovima. Sve dok naše službe ne lociraju lica sa potjernice i direktno dostave podatke gdje se to lice nalazi, nerijetko ostaju van domašaja pravde”, kaže Rakočević.

Svi međunarodni mehanizmi su normativno dobro postavljeni, ali se to nikada ne može izjednačiti sa onim što je vezano za postupanje naših državnih organa koji, kako kaže Rakočević, za vrlo kratko vrijeme lice liše slobode, i to rade vrlo dobro.

“Međunarodna saradnja je spora, ima puno mehanizama koje treba pokrenuti i zbog toga nije ni blizu efikasna onako kako bi trebala biti. To je jedan aspekt ove priče i tek će biti na potrebnom nivou kada naša policija kroz zajedničke aktivnosti mogne da locira lice na teritoriji članica Evropske unije”, kazao je Rakočević.

Rodbinske veze olakšavaju bjekstvo

Srpski kriminolog i ekspert za bezbjednost Darko Trifunović, smatra da rodbinske veze građana država regiona pomažu licima sa potjernice da se kriju od pravde.

“Ako vam je majka iz Republike Srpske, otac recimo iz Srbije a vi ste rođeni u Crnoj Gori, onda imate pravo na tri državljansta. Problem je u tome što za svako to lice kada se vadi posebno državljanstvo, vadi se na drugi matični broj i drugi broj lične karte. I naši policajci obično ne gledaju sve podatke, ne ukucavaju ime i prezime, već matični broj. U većini slučajeva ta lica prolaze nesmetano”, objašnjava Trifunović.

Savjesniji policajci ukucavaju matični broj i sve druge podatke i, kako kaže Trifunović, to olakšava posao, jer tada izlazi slika u sistemu da li se to lice traži.

“Ako ukucate samo matični broj, neće se pojaviti svi podaci. Problem je i to što lica za kojima se traga vrlo lako mogu doći do lažnih isprava. Zapravo se radi o originalnim ispravama, bez obzira na čvrste kontrole. Organizovani kriminalci su povezani širom svijeta i čine sebe nevidljivim”, kaže Trifunović u razgovoru za DN.

On ističe da su u Srbiji na Fakultetu bezbjednosti razvili aplikaciju “top search”, tragačka mašina za teroriste i organizovane kriminalce koja generiše sve one koji su u mreži kriminala i terorizma, ali ih generiše i po fotografijama.

“Možete da imate 25 različitih putnih isprava i sve njih će sistem da prepozna, tako vama će biti onemogućeno kretanje prelaska na granice. Cio region bi trebao da bude pokriven takvim aplikacijama”, ističe Trifunović.

Ko je sve na oficijalnom sajtu

Nikšićanina Slavka Milošević i Vladana Nikčevića, prema oficijalnom sajtu, švedska policija optužuje da su 2003. ubili Podgoričanina Ratka Đokića. Oni su u odsustvu osuđeni na dugogodišnje robije, zbog optužbi da su bili plaćeni da likvidiraju Đokića.

Na potjernici se nalazi i saradnik Pljevljaka Darka Šarića, Bjelopoljac Dejan Šekularac. Na sajtu Interpola je i potjernica za Baraninom Goranom Milašinovićem, kojeg kiparska policija traži zbog pljačke zlatare. Milašinović je označen kao član kriminalne bande “Pink Panter”. On se zajedno sa Radovanom Jelušićem dovodi u vezu i sa razbojništvom u Španiji.

Nikšićanin Božidar Samardžić traži se zbog pokušaja ubistva, a njegov brat Aleksandar Samardžić uhapšen je u akciji policije 31. januara, kada su uhapšeni i drugi članovi željezarskg klana – Darko Ćetković (34), Samir Jaganjac (34), Aleksandar Samardžić (33), Davor Perunović (33), Nikola Damjanović (33), Martin Janjušević (29) i Nikola Vučeljić (23), zbog sumnje da su se bavili uličnom prodajom droge.

Na potjernici je još uvijek i Jovica Zindović, kojeg je tražila Hrvatska zbog falsifikovanja dokumenata, ali i Crna Gora zbog bjekstva iz zatvora. On je uhapšen prošle godine u Beogradu, gdje se još uvijek nalazi u Istražnom zatvoru jer se u Srbiji vodi postupak protiv njega. Zindović je osuđen na 15 godina i tri mjeseca zatvora, zbog ubistva sugrađanina Luke Popovića u žabljačkom hotelu “Enigma”.

Danska policija putem Interpola traži podatke o Berancima Siniši Jevriću i Ljubomiru Stijoviću, zbog sumnje da su se bavili krijumčarenjem kokaina.

Zbog organizovanog kriminala i neovlašćenog prometa opojnih droga, traži se Dragan Gajić, a Radisav Rajović zbog krijumčarenja i posjedovanja kokaina i amfetamina, ilegalnih lijekova.

Za Lolom Nailomu januaru 2009. godine Albanija je raspisala potjernicu, zbog sumnje da je u Skadru izvršio ubistvo prilikom razbojničke akcije. Interpol traga i za Alenom Velović zbog organizovane i oružane pljačke.

Dnevne novine