ZA HAOS na nebu IZNAD CRNE GORE I Srbije KRIVA je jedna osoba!

Do jednočasovnog preusmjeravanja 120 aviona van vazdušnog prostora Srbije i Crne Gore došlo je 10. jula jer je serviser privatne firme, koja je testirala novu opremu, bez dozvole upao u živi sistem Kontrole letjenja, stoji u izvještaju koji je SMATSA dostavila nadležnim institucijama.

“Blic” je, naime, imao uvid u izvještaj, koji je upućen na tri adrese – predsjedniku Srbije Aleksandru Vučiću, premijerki Ani Brnabić i direktoru Bezbjednosno-informativne agencije Bratislavu Gašiću.

U njemu je, na tri strane, u devet tačaka, objašnjeno da je prekid u radu glavnog sistema trajao tačno 60 minuta, ali i da ga je izazvalo preopterećenje rada mrežne opreme koja prosleđuje radarske podatke u okviru glavnog sistema za obradu i prikaz podataka. A do preopterećenja je, kako je objašnjeno, došlo zbog ljudske greške servisera firme “Komfort solušns”.

“Predstavnik proizvođača “Komfort solušns” je u toku pripreme unaprijeđenog podsistema glavnog sistema za obradu i prikaz podataka o letu za testiranje, umjesto povezivanja test opreme na okruženje za testiranje, fizički spojio test sistem na mrežnu opremu glavnog sistema, što nije bio dio predviđenog plana testiranja”, tvrdi se u izvještaju.

Sve je, stoji dalje, urađeno mimo plana i bez dozvole.

“Nije u pitanju implementacija unapređenja sistema, niti je odobren rad predstavnika proizvođača “Komfort solušns” na operativnom sistemu u realnom vremenu”, kaže se u izvještaju i precizno je navedeno pod kojim uslovima je fazu testiranja bilo moguće sprovesti.

“Planirana je samo faza testiranja u test okruženju (poseban sistem, fizički odvojen od glavnog operativnog sistema). Obaveza proizvođača sistema je priprema za testiranje, što je “Komfort solušns” i sprovodio. Neautorizovano povezivanje na živi sistem ni u kom slučaju nije predviđeno niti odobreno uzimajući u obzir da je proizvođač sistema u obavezi, a što je praksa do jučerašnjeg slučaja i potvrđivala, da su njegovi predstavnici višeg nivoa stručnosti od inženjera SMATSA kao korisnika sistema. U tom smislu formalnog odobrenja da se vrši bilo kakva aktivnost na podacima u realnom vremenu nije bilo, niti je bilo planirano”, istaknuto je u izvještaju.

Kada je do kurcšlusa došlo, kako se može vidjeti iz izvještaja, Direktor za bezbjednost i kvalitet je telefonom obavijestio Direktorat civilnog vazduhoplovsta.

“Prema procedurama za nadzor i korektivno održavanje sistema za obradu podataka o letu, sistem inženjeri su preduzeli aktivnosti za dijagnostiku i vraćanje sistema u operativni status. Nakon ustanovljavanja da je sistem spreman za operativno korišćenje, on je vraćen u rad i ukinute su restriktivne mjere protoka saobraćaja”, stoji u izvještaju.

Za vrijeme kolapsa sistema SMATSA, razvoj situacije nadgledao je i predstavnik Ministarstva odbrane.

“U svim fazama, od momenta prekidanja pružanja usluga do momenta uspostavljanja usluga u punom kapacitetu, predstavnik VS u odsjeku za kontrolu i zaštitu vazdušnog prostora Srbije bio je fizički prisutan, pored šefova smjena, i informisan o toku događaja”, naglašeno je u izvještaju.