PODGORICA: Ljekari u nezboru dok heroinski zavisnici trpe

Heroinski zavisnici u Metadonskom centru pri podgoričkom Domu zdravlja ponovo čekaju terapiju, neki strepe da će im terapija biti ukinuta, a u NVO “Juventas” smatraju da pacijenti trpe zbog nesporazuma i animoziteta između Doma zdravlja Podgorica i Klinike za psihijatriju pri KCCG.

Liste čekanja su postojale i ranijih godina, ali je uvođenjem buprenorfinske terapije u Crnoj Gori, prema riječima Tijane Žegure iz NVO “Juventas”, ta praksa ukinuta.

Kazala je i da su protekle sedmice pacijenti na buprenorfinskoj terapiji na Klinici za psihijatriju KCCG dobili informaciju da nisu obaviješteni o novom upustvu Ministarstva zdravlja i da u Klinici nema terapije. 

“Situacija je tokom dana riješena tako što je dio pacijenata nastavio da  prima terapiju na primarnom, a dio na tercijarnom nivou, najavljeno im je da će taj model biti kratkoga daha”, kazala je Žegura. Pacijenti su se, dodaje ona, u više navrata žalili da su im i tokom cijele sedmice dobijali oprečne informacije iz doma zdravlja Podgorica i Klinike za psihijatriju, te da je to, osim nelagode, izazivalo i strah kod pacijenata, čime se može smanjiti stopa uspješnosti izlječenja.

Jedan od buprenorfinskih pacijenata je “Vijestima” kazao da je zahvaljujući toj terapiji već godinu “čist”, te da mu ranije, iako je pokušavao, ništa nije pomoglo da ostavi heroin.

“Zavisnik sam skoro 20 godina, prolazio sam kroz različite terapije, bio sam više puta na metadonu i ništa mi nije pomoglo. Ovo je jedino što je uspjelo da moj život učini normalnim. Sada brinem o majci, sebi, o kući… Samo bih želio da mi to niko ne dira. I ne samo ja, nego svi koji su u situaciji kao ja”, rekao je on “Vijestima”. 

Žegura je navela i da su nedavno klijenti NVO ‘Juventas’, koji su upućeni na pregled kod ordinirajućeg psihijatra odgovornog za sprovođenje metadonske supstitucije u DZ Podgorica, vraćeni uz obrazloženje da su kapaciteti tog programa puni.

Žegura kaže da je “očigledno da država nije spremna da omogući liječenje osoba zavisnih od opijata”. 

Ona podsjeća i da “Juventas” tri godine apeluje da je neophodno ojačati kapacitete Doma zdravlja Podgorica i proširiti metadonski supstitucioni program, koji je ograničen na 50 pacijenata. 

Terapija opijatske zavisnosti metadonom i buprenorfinom se sprovodi kao supstituciona (zamjenska) terapija. Prva upotreba metadona u te svrhe se u svijetu javila prije 55 godina, a u Crnoj Gori prije 11. Sa istom namjenom buprenorfin se u svijetu počeo koristiti prije 36 godina, dok su prvi pacijenti u Crnoj Gori, kako je kazala Žegura, započeli liječenje tim lijekom prije tek dvije godine. 

Središte supstitucione terapije, pored medikamentoznog liječenja, su psihološka podrška i tretman, te socijalna podrška. 

“Nažalost, ta dva segmenta ne postoje u Crnoj Gori”, kaže Žegura.

Ona navodi da metadonski centri u Baru i Nikšiću, gdje ordinira i metadonska i buprenorfinska terapija, funkcionišu korektno i pita zbog čega takav slučaj nije u Podgorici.

“Da li se radi o čistom animozitetu dvije ustanove zdravstvene zaštite i da li se nastali nesporazumi između Doma zdravlja Podgorica i Klinike za psihijatriju pri KCCG (ne) rješavaju preko leđa pacijenata”, kazala je ona. 
Iz “Juventasa” su prošle sedmice uputili apel Ministarstvu zdravlja da hitno reaguju povodom formiranja liste čekanja, te da obezbijedi povećanje kapaciteta Metadonskog centra. Iz Ministarstva zdravlja nisu odgovorili “Vijestima” na pitanja na temu.

Psihijatri odbijaju da rade sa osobama zavisnim od opijata

Pacijenti koji su na metadonskoj terapiji se, kaže Žegura, često žale i da im u dovoljnoj nije dostupna psihijatrijska, niti psihološka podrška.

“Psihološka podrška u okviru ovog tretmana uopšte ne postoji, dok odgovorni psihijatar za metadonsku supstituciju ordinira samo dva sata sedmično subotom, kada vrši testiranje pacijenata koji su već na liječenju, ali i prijem novih.

Tokom tog vremenskog intervala, pacijentima je nemoguće ostvariti pravo na psihijatrijsku zaštitu, pa su primorani da zakazuju preglede kod drugih specijalista psihijatrije u DZ Podgorica”, kazala je ona, dodajući da je dodatan problem to što neki psihijatri, i na primarnom i na tercijarnom nivou zdravstvene zaštite, ne žele ili biraju da ne rade sa osobama zavisnim od opijata.

“Takav pristup bi trebalo sankcionisati”, kaže Žegura.

Iako imaju zakazan pregled kod specijaliste psihijatrije, dešava se da pacijenti dobiju izvještaj u kojima ljekari navode da nisu saglasni sa supstitucionom terapijom uopšte, ili da, ako je supstitucionu terapiju predložio psihijatar iz Specijalne psihijatrijske bolnice u Kotoru, da njegov kolega iz Kliničkog centra proglasi sebe nekompetentnim da dalje ordinira tu terapiju. 

“Na koji način i da li bi uopšte, svi ovi psihijatri liječili opijatske zavisnike? Kako to da psihijatri u Podgorici ne žele da private ni međunarodne smjernice, niti višedecenijska iskustva njihovih kolega iz inostranstva, a na kraju ni jasne smjernice Ministarstva zdravlja”, kaže Žegura.

(Vijesti)