OVO JE OZBILJNO! Ako duvate u kolegu nepušača, SPREMITE “HILJADARKU”!

Predlogom novog zakona o ograničavanju upotrebe duvanskih proizvoda, koji bi trebalo da bude gotov do kraja godine, predviđen je niz novih zabrana koje za cilj imaju zaštitu zdravlja ljudi. Tako je, na primjer, kazna od 30 do 1.000 eura predviđena za pušenje na javnom ili radnom mjestu, u apartmanima ili sobama koje nijesu predviđene za to.

Postupak pripreme Predloga zakona o ograničavanju upotrebe duvanskih proizvoda je u toku, a programom rada Vlade je planirano da se Predlog ovog zakona utvrdi do kraja godine, kazali su Dnevnim novinama iz Ministarstva zdravlja.

“U toku je postupak pripreme ovog Predloga zakona, čiji nacrt je pripemljen i okončano je konsultovanje zainteresovane javnosti za učešće u ovom postupku. U pripremi je i javna rasprava. Inače, postupak pripreme zakona je kompleksan i pored učešća javnosti, obuhvata i usaglašavanje usklađenosti sa Evropskom komisijom, kao i međusektorsko usaglašavanje. Programom rada Vlade planirano je da se Predlog ovog zakona utvrdi do kraja godine”, naveli su iz Ministarstva.
I pasivno pušenje izaziva rak

Kako su istakli, osnovni cilj pripreme Predloga zakona o ograničavanju upotrebe duvanskih proizvoda je zaštita zdravlja ljudi od štetnih posljedica upotrebe duvanskih proizvoda.

S obzirom da pušenje duvana, kako u Ministarstvu naglašavaju, ima karakteristike pandemije, te je okarakterisano kao jedan od vodećih uzroka umiranja i obolijevanja stanovništva, evidentna je efikasnost i efektivnost primjene mjera prevencije upotrebe duvana i aktivnosti odvikavanja od pušenja.

“Pušenje duvana glavni je rizik za nastanak raka pluća, kao jedne od najtežih komplikacija, kod koje nema petogodišnjeg preživljavanja, a čije liječenje sistem zdravstvene zaštite košta više stotina hiljada eura. Dokazano je da pušači imaju 20 puta veću vjerovatnoću da obole od raka pluća u odnosu na nepušače i da je pušenje odgovorno za nastanak raka pluća kod približno 90 odsto muuškaraca i 80 odsto žena. Rizik za pojavu raka pluća raste sa brojem popušenih cigareta, dužinom pušenja i koncetracijom katrana i nikotina koji se udahnu. Osim toga, dokazana je povezanost između pasivnog pušenja (udisanja duvanskog dima) i pojave raka pluća”, navode iz kabineta ministra Kenana Hrapovića.

Zato je, ističu, ovim zakonom, propisan niz zabrana koje se odnose na mjere za smanjenje i ograničavanje upotrebe duvanskih proizvoda.

Zabranjeno dodavanje aditivia u cigarete

U cilju ograničavanja upotrebe duvanskih proizvoda, zabranjena je prodaja svih proizvoda koji izgledom i oblikom podsjećaju na duvanske proizvode.

“Predlogom ovog zakona uređuju se sastojci duvanskih proizvoda i emisija štetnih sastojaka čijim se sagorijevanjem u duvanskom dimu, odnosno u procesu upotrebe bezdimnih duvanskih proizvoda emituju (oslobađaju) štetne materije ili supstance. Zabranjena je proizvodnja i promet duvanskih proizvoda za pušenje kojima su dodati aditivi sa karakterističnom aromom i aromatične materije koje daju miris i/ili ukus”, naglašavaju u Ministarstvu.

Tako se prvi put propisuje zabrana proizvodnje i prometa duvanskih proizvoda koji sadrže vitamine, kofein, taurin ili druge aditive.

“Prvi put se propisuje zabrana proizvodnje i prometa duvanskih proizvoda koji sadrže sljedeće vitamine i druge aditive koji stvaraju privid da duvanski proizvod koristi zdravlju ili je manje opasan za zdravlje. Zatim kofein ili taurin ili druge aditive i stimulanse koji se povezuju s energijom i vitalnošću, kod kojih se emituju obojene supstance tokom pušenja, koji tokom pušenja olakšavaju udisanje ili unos nikotina, i koji imaju CMR svojstva u nezapaljenom obliku”, kazali su u Ministarstvu zdravlja.

Zabranjena je, dodaju, i proizvodnja i promet duvanskih proizvoda kojima su dodati aditivi u količinama koje, u skladu sa naučnim saznanjima, sagorijevanjem povećavaju toksično dejstvo, stvaranje zavisnosti ili CMR svojstva duvanskog proizvoda u znatnoj ili mjerljivoj količini.

Bez pušenja na javnim mjestima

Pored kontrole sadržaja, novim zakonom je predviđena i kontrola prostora u kom je konzumiranje duvanskih proizvoda zabranjeno.

“Zabranjeno je pušenje u radnom i javnom prostoru, kao i izlaganje drugih lica sekundarnom duvanskom dimu, u skladu sa ovim zakonom. Zabranjeno je pušenje duvanskih proizvoda prilikom nastupa u medijima, kao i objavljivanje u štampi fotografija ili crteža lica koja puše”, napominju u Ministarstvu.

Nadzor nad sprovođenjem ovog zakona, kako kažu, vrši Ministarstvo zdravlja, a poslove inspekcijskog nadzora vrši organ uprave nadležan za inspekcijske poslove, “preko inspektora nadležnih za oblasti na koje se odnose mjere ograničenja i zabrane upotrebe duvanskih proizvoda, u skladu sa zakonom”.

“Sanitarni inspektor u odnosu na sadržaj katrana, nikotina i ugljen monoksida, zabranu prodaje proizvoda koji nijsu duvanski, ali izgledom i namjenom podsjećaju na duvanske (igračke, slatkiši, odjevni predmeti i sl.), obavezu isticanja oznaka o zabrani pušenja i zabranu pušenja u javnom i radnom prostoru, izuzev u objektima u kojima se obavlja zdravstvena djelatnost, proizvodnja, kontrola i promet ljekova i medicinskih sredstava, što vrši zdravstveni inspektor i u javnom prostoru ugostiteljskih objekata u kojima se pružaju usluge smještaja, pripremanja i usluživanja hrane, koji nadzor će vršiti turistički inspektor; a tržišni inspektor u odnosu na obavezu isticanja na pakovanju duvanskih proizvoda propisanih kombinovanih upozorenja o štetnosti pušenja, podatka o sadržini katrana, nikotina i ugljen-monoksida, kao i u odnosu na zdravstvena upozorenja na pojedinačnom i spoljašnjem pakovanju duvanskih proizvoda”, navode u ministarstvu.

Kazne od 30 do 20.000 eura

Ukoliko vas ove izmjene u zakonu nijesu navele da razmislite o tome gdje ćete zapaliti sljedeću cigaretu, ili da ih ostavite, možda će vas na to navesti predviđene kazne koje se kreću od 30 do čak 20.000 eura.

“Novčanom kaznom u iznosu od od 500 do 20.000 eura kazniće se za prekršaj pravno lice, odgovorno lice u pravnom licu, odgovorno lice u državnom organu, organu državne uprave i lokalne samouprave novčanom kaznom u iznosu od 50 do 2.000 eura, a preduzetnik novčanom kaznom od 150 do 6.000 eura, za postupanje suprotno propisanim zabranama. Takođe, novčanom kaznom u iznosu od 30 do 1.000 eura kazniće se za prekršaj fizičko lice koje: puši u javnom i radnom prostoru i izlaže druga lica sekundarnom duvanskom dimu, u skladu sa ovim zakonom; puši u javnom, odnosno radnom prostoru koji vlasnik, odnosno korisnik nije isključivo odredio za pušenje ili puši u sobama i apartmanima za smještaj gostiju, koje poslodavac nije odredio i istakao oznaku da je u tim sobama i apartmanima pušenje dozvoljeno”, napominju u Hrapovićevom resoru.

Na liječenje bolesti povezanih sa pušenjem 12 odsto troškova

Pored raka pluća, pušenje je, kako u Ministarstvu navode, odgovorno i za pojavu drugih malignih oboljenja, kao i horničnih nezaraznih bolesti koje se nalaze u vrhu morbiliditetnih i mortilantnih lista stanovništva. S obzirom da se povećava broj oboljelih od navedenih oboljenja, raste i pritisak na zdravstveni sistem. Stoga se i izdvajanja za zdravstvenu zaštitu povećavaju u vremenu koje je opterećno ekonomskom krizom i niskim prihodima.

“Pored direktnih troškova koje treba izdvojiti za zdravstveni tretman oboljelih od bolesti uzrokovanih konzumiranjem duvana, treba pomenuti i indirektne troškove nastale zbog odsustva sa posla, praćenja i njege oboljelog, kao i drugih povezanih troškova, koje ne treba zanemariti. Tako, poređenja radi, treba pomenuti da neke razvijene države (koje imaju značajno manji broj pušača nego Crna Gora) izdvajaju od šest do 12 odsto ukupnih troškova zdravstvene zaštite za liječenje oboljelih od bolesti povezanih sa pušenjem (u USA i preko 15 odsto). Duplo više pušača nego nepušača liječi se hospitalno i to liječenje u prosjeku traje skoro dva dana duže, a 25 odsto svih privremenih spriječenosti za rad povezano je sa pušenjem. Smatra se da pušenje učestvuje sa 50 odsto u strukturi prevremenog mortaliteta, sa tendencijom rasta”, predočili su u Ministarstvu.

Prvi put kontrola elektronskih cigareta

Novim predlogom zakona se prvi put propisuje i mogućnost stavljanja u promet novih duvanskih proizvoda i elektronskih cigareta.
“O namjeri njihovog stavljanja u promet proizvođači i uvoznici dužni su da obavijeste Minuistarstvo i da dostave niz podataka i informacija o njihovoj upotrebi, svojstvima i štetnim svojstvima. Ovi proizvodi će se stavljati u promet nakon dobijanja saglasnosti Ministarstva”, predočeno je iz ovog Vladinog resora.
Takođe, novim zakonom je predviđeno da su proizvođači, odnosno uvoznici duvanskih proizvoda dužni da izvrše mjerenje, odnosno provjeru mjerenja emisije štetnih sastojaka duvanskih proizvoda, najmanje jedanput godišnje i da rezultate mjerenja dostave Ministarstvu do 20. decembra tekuće godine.
“Provjeru tačnosti mjerenja emisije sastojaka duvanskih proizvoda može da vrši laboratorija koja je akreditovana u skladu sa standardom ISO standardom 8243 i koja ima ovlašćenje Ministarstva. Provjera tačnosti mjerenja emisije sastojaka duvanskih proizvoda može da se vrši i po zahtjevu nadležnog inspektora u postupku inspekcijskog nadzora”, dodaju u Ministarstvu zdravlja.

Zabranjene riječe “laki”, “blagi”, “ultralaki”

Pored novih zabrana, u Ministarstvu podsjećaju da i dalje važe postojeće, te se tako zabranjuje prodaja duvanskih proizvoda licima mlađim od 18 godina, kao i da oni vrše prodaju duvanskih proizvoda.

“Zabranjena je prodaja duvanskih proizvoda u javnom prostoru u kome se obavlja vaspitno-obrazovna i zdravstvena djelatnost, apotekama i specijalizovanim prodavnicama za medicinska sredstva. Takođe, u javnom prostoru sportsko-rekreativnih objekata, iz automatskih aparata, uz davanje povlastica kupcima ili nekom trećem licu, kao što je davanje poklona, premija, sniženog trgovačkog rabata ili prava da se učestvuje u nagradnoj igri, lutriji ili takmičenju, koji sadrže oznake, riječi ili izraze koji upućuju na to da je ta vrsta manje štetna od drugih (npr. “low tar”, “light”, “mild”, “ultra light”, odnosno “nizak katran”, “laki”, “blagi”, “ultralaki” i druge slične oznake), kao i na način koji kupcima omogućava samoposluživanje sa izloga maloprodajnih objekata”, kazali su iz Ministarstva.

Isto tako zabranjena je prodaja cigareta pojedinačno ili u pakovanjima koja sadrže manje od 20 cigareta.

Dnevne novine