Podgoričke legende: Meni jedan “dojč”

Ali, za mnoge Podgoričane i dalje je misterija kako je “produženi espreso sa mlijekom“ postao “dojč“, ujedno i zanimljiv znak raspoznavanja stanovnika glavnog grada Crne Gore. Postoje dvije verzije nastanka ove “urbane legende“ i obje su vezane za njemačku marku (deutsche mark), svojevremeno toliko voljenu valutu na ovim prostorima.

Prva verzija vezana je za nekada omiljeno mjesto za sastanke generacija Podgoričana i gostiju koji su se bar i na kratko našli u ovom gradu – gradska kafana hotela “Crna Gora“. Kao i za mnoge riječi i rečenične konstrukcije, Podgoričani su bili lijeni da ih u potpunosti izgovaraju, pa je bilo teško svakodnevno, često i po nekoliko puta, govoriti konobaru “meni jedan (ili dajte mi jedan) produženi espreso sa mlijekom u velikoj šolji“. Jednostavno, ne ide to u mentalitetu u kojem je “da li hoćeš“ pretvoreno u “oli“. Tako je, umjesto da ponavlja “produženi espreso sa mlijekom“, Podgoričaninu sa početka devedesetih (vrijeme inflacije) bilo lakše da konobaru kaže “daj mi dojč“, misleći na cijenu te kafe pretvorenu u njemačku marku (dojč marka).

Odnosno, bez obzira koliko je vrijedio dinar u odnosu na marku, znalo se da “produženi espreso sa mlijekom“ u gradskoj kafani hotela Crna Gora košta “jedan dojč“ (jednu marku).

Biti drugačiji

Mjesto nastanka druge verzije ove urbane legende udaljeno je Ulicom slobode nekih 500 metara od hotela Crna Gora. Poznati podgorički ugostitelj odlučio je da, po povratku sa rada u Njemačkoj, otvori kafić koji je odmah postao jedno od kultnih mjesta za okupljanje sugrađana. Želio je i da bude što originalniji u odnosu na konkurenciju koje je bilo sve više, pa je odlučio da u ponudu uvrsti “produženi espreso sa mlijekom“ i tom piću da prikladni naziv, pa je odlučio da ga nazove “dojč kafa“, odnosno njemačka kafa, kao omaž državi iz koje se vratio u Crnu Goru.

Simbol

Nebitno da li je jedna verzija tačna ili nije, ili su obje neistinite, “dojč“ kafa je postala svojevrsni simbol Podgorice. Gotovo da nema Podgoričanina kojeg konobari iz okruženja nijesu gledali u čudu kada je tražio “dojč“, mada je vremenom i krug poznavalaca te porudžbine postao mnogo širi. U mjestima do kojih su “proputili“ u većem broju, Podgoričani su ostavili saznanje o “dojču“. Tako su ugostitelji na crnogorskom primorju, Žabljaku i Kolašinu, Beogradu, Novom Sadu, Zlatiboru itd. sada mahom spremni da na pravi način odgovore kada im neko zatraži “dojč“

(Pobjeda)