Uhapšen Bjanko, a ugovore potpisao Malerba
Kako saznaje Pobjeda od izvora bliskih istrazi, Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki obavijestila je Elektroprivredu da prilikom sklapanja konsultantskih ugovora sa A2A, Reti eletrikom i BAIN Milano nije trebalo da se pridržava odredbi Zakona o javnim nabavkama. Specijalni državni tužilac uhapsio je u petak bivšeg finansijskog direkora EPCG Flavija Bjanka zbog zloupotrebe službenog položaja, a u subotu mu je pritvor od 30 dana odredio sudija za istrage Višeg suda u Podgorici Miroslav Bašović.
Istraga je pokrenuta na osnovu dokumentacije koju je u oktobru 2014. godine Vrliovnom državnom tužilaštvu dostavio skupštinski Odbor za ekonomiju, nakon kontrolnog saslušanja o konsultantskim ugovorima Elektroprivrede. Prema toj dokumentaciji, ugovori o konsultantskim uslugama koje je EPCG potpisala sa A2A, A2A Reti Eletrika i BAIN-Milano sklopljeni su bez sprovođenja postupka javnih nabavki i obaveznih odluka odbora direktora.
A2A je po tom osnovu fakturisala 7,75, a naplatila 4,34 miliona, uz dodatno rezervisanje od 2,3 miliona eura. A2A Reti Eletrika je fakturisala i naplatila 1,17 miliona, a BAIN-Milano 2,08 miliona navodi se u dokumentaciji koju je Odbor proslijedio Tužilaštvu.
Međutim, prema mišljenju, koje je Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki uputila WEPCG 8. jula 2010. godine, EPCG nije bila dužna da za ove ugovore poštuje procedure javnih nabavki!
Redakcija Pobjede posjeduje faksimil mišljenja državne komisije i u njemu se precizno obrazlaže osnov za oslobađanje od sprovođenja postupka javnih nabavki.
Imajući u vidu da je A2A uložila 436 miliona eura u EPCG i stekla 43,7 odsto akcija te firme, te zbog njenog visokog učešća u strukturi akcijskog kapitala, ugovorne strane su odlučile da će A2A upravljati društvom na način koji bi omogućio postizanje investicionih i operativnih indikatora navodi se u mišljenju, koje potpisuje tadašnji predsjednik Komisije za kontrolu postupka javnih nabavki Marko Lazarević.
U cilju realizacije zadatih indikatora EPCG, Komisija navodi da kroz direktno poslovanje sa A2A i njenim kćerkama kompanijama može obezbijediti uvođenje prvoklasnih tehnoloških rješenja po cijeni nižoj ili konkurentnijoj, te da se ne radi o javnim nabavkama, s obzirom na to da se ugovorni odnos zaključuje sa istom kompanijom ili njenim kćerkama koje se nakon potpisivanja ugovora o privatizaciji i djelimičnoj dokapitalizaciji predstavljaju kao sestre kompanije EPCG.
Komisija konstatuje da je A2A majka kompanija firmama A2A s.p.a, A2A mne, A2A trejding SRL, A2A Reti eletrika i A2A Reti energija.
“Kako se radi o članicama jedne grupacije, koje se ne mogu posmatrati kao treća lica u uzajamnim odnosima, to postoji pravni osnov da kompanija A2A može, u cilju poboljšanja kvaliteta usluga i postizanja sinergetskog efekta, direktno poslovati sa svojim kćerkama firmama, te da u konkretnom slučaju nema mjesta primjeni Zakonaojavnim nabavkama”, konstatovala je državna komisija.
Sporne ugovore potpisao je tadašnji izvršni direktor EPCG Enriko Malerba, a Fabio Bjanko je na mjesto finansijskog direktora došao 2010. godine. Prethodno je na toj funkciji bio Masimo Sala, a Specijalno tužilaštvo je pokrenulo izviđaj i priotiv njih dvojice. Nijesu uhapšeni, jer nijesu u Crnoj Gori.
Prema informacijama iz istrage, Malerba i Sala nijesu pravovremeno obavijestili odbor direktora i akcionare EPCG o sklopljenom ugovoru. Kad je odbor direktora EPCG za to saznao, crnogorska strana je zatražila obustavu plaćanja. Tako se desilo da je EPCG sa sestrama kompanijama potpisala ugovore na 15 miliona eura, a plaćeno je četiri miliona. Odbor direktora EPCG je konstatovao i propust revizorske kuće Prajsvotershaus Kupers, jer u izvještajima o eksternoj reviziji nigdje nijesu naveli niti naznačili postojanje spornih ugovora, iako su bili obavezni da to navedu u svom nalazu.
Zakonito nezakonito
Osim trojice Italijana, izviđajem su obuhvaćeni i glavni finansijski direktor EPCG Slobodan Tanasijević, rukovodilac za finansije i platni promet Venka Janjušević i izvršni rukovodilac Vojka Ćalasan. Njima se na teret stavlja da su, kao odgovorna lica u EPCG, zbog nezakonitog poslovanja vezanog ,,za konsultantske usluge sa nerezidentnim pravnim licima dobavljačima, istima pribavili protivpravnu imovinsku korist u višemilionskom iznosu, na štetu EPCG“.
Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki je podsjetila i da direktiva 18 Evropskog parlamenta predviđa da odnos majke i kćerke firme ne podrazumijeva primjenu Zakona o javnim nabavkama. Komisija se poziva i na član 9 Ustava Crne Gore „koji pripisuje da su potvrđeni i objavljeni medunarodni ugovori i opšteprihvaćena pravila međunarodnog prava sastavni dio unutrašnjeg poretka i imaju primat nad domaćim zakonodavstvom”.
