Dukljani u italijanskoj Gaeti: Počast borcima koji su pali za Crnu Goru
Podogorička navijačka grupa “Dukljani” od četvrtka će boraviti u italijanskom gradu Gaeti, sa kojim Crna Gora ima posebne veze.
– Mi, kao navijačka grupa, pokušavamo da damo doprinos društvu kroz razne hmanitarne akcije i čuvanje crnogorske tradicije, a posjeta Gaeti je upravo to – kaže za portal “Volim Podgoricu” Kukuličić.
On naglašava da će u subotu u Gaeti podići crnogorsku zastavu i odati počast crnogorskim borcima koji su živote položili za domovinu.
Nakon sloma Božićnog ustanka, koji je crnogorski narod podigao 6. januara 1919. godine, mnogi zelenaši prebjegli su u Gaetu, kako bi pokušali da se reorganizuju i stvore čvrstu vojsku koja bi se suprotstavila mnogobrojnom okupatoru.
Crnogorska Vlada je, u dogovoru sa ustanicima, 10. marta 1919. godine donijela odluku da se vojnici prebace u Gaetu.
U toku te godine pristigle su tri velike grupe Crnogoraca (prva grupa se sastojala od 142, druga od 184, a treća od 121 ustanika). Prvi bataljon crnogorske vojske (komandant-komandir Đuro ivović) nalazio se u Gaeti, a Drugi (komandant-komandir Stevan Pavlovićje bio smješten u obližnju Formiju, udaljenu 15 km od Gaete. Bataljoni su bili podijeljeni na po 4 čete. Prema nekim podacima, sredinom 1919. se u Gaeti i Formiji nalazilo ukupno 753 oficira (od kojih su se neki vraćali u CG i opet dolazili). Takođe, u Gaetu su pristizali i Crnogorci koji su živjeli izvan Crne Gore, a koji su saznali u kakvom se položaju njihova domovina nalazi.
Za Komandanta Komande crnogorskih vojnika u Italiji postavljen je brigadir Andrija Raičević, a kasnije brigadir Đuro Jovović. Formiran je i Štab crnogorskih trupa. Za načelnika štaba postavljen je Krsto Popović, a za pomoćnika kapetan Blažo Marković. Vojska u Gaeti je vezu sa Crnom Gorom održavala preko Alekse Martinovića u Skadru i italijanske vojne pošte. U Rimu je 1919. godine potpisan sporazum o finansiranju crnogorske vojske od strane Italije, pod uslovom da broj vojnika ne budi viši od 700. Iz Gaete su zelenašim u Crnoj Gori slali municiju i novac, a sredinom 1919. godine Krsto Popović sa još 69 zelenaša vratio se u Crnu Goru, kako bi podigao opšti ustanak, ali će se uskoro vratiti u Gaetu, s obzirom na to da je srpska okupatorska politika težila istrebljenju svih crnogorskih zelenaša.
Bilo je jasno da se sami ne mogu oduprijeti okupatoru, ali i domaćim izdajnicima. Nakon toga, 1921. godine Italija uskraćuje svoju pomoć crnogorskoj vojci i insistira na rasturanju njihovih trupa. To se u narednih godinu dana i desilo, pri čemu se se neki zelenaši vratili u Crnu Goru i nastavili borbu, a drugi otišli u neke druge zemlje, kao Krsto Popović koji januara 1922. odlazi u Argentinu.
