PAZITE KAKO SIJEČETE BADNJAK! Ova pravila morate STROGO da poštujete!

Za sve one koji su do sad badnjake kupovali na pijacama i ulicama, a žele da krenu u Badnje jutro u prvu siječu badnjaka, predstavljamo vam običaje koji se pritom poštuju, prema našoj tradiciji.

 

Badnjak se siječe prije izlaska sunca. Domaćin sa sinovima ili unucima ide u šumu da siječe badnjak, jer je obavezno da ide neko ko je mlad. Drvo koje se bira za badnjak je skoro uvijek mladi hrast ili cer. Veoma rijetko, ako je takav predio, bira se jela ili bor.

 

Bira se mlado i pravo stablo, veličine tolike da ga domaćin na ramenu može donijeti kući.

 

Prije nego što ga posiječe, domaćin mu se obraća kao da se radi o živoj osobi “Dobro jutro badnjače i čestit ti Božić”. U nekim krajevima domaćin prvo prinosi darove badnjaku, vino ili med, pa potom pristupa sječi.

 

Prvi udar sjekirom je sa istoka. Badnjak treba isijeći iz tri puta. Ponegdje se treći udarac zadaje sa zapada da bi badnjak pao ka istoku i dočekuje se na rame. Negde se pak pušta da padne nepresiječen u potpunosti. Tada se lomljenjem, uvrtanjem i sukanjem odvoji od korena a taj lomljeni dio se zove brada. Iver koji izleće od badnjaka ima posebno značenje.

 

U nekim krajevima pokušavaju da ga hvataju u vazduhu dok izleće. Iver se koristi u mnoge svrhe. U nekim krajevima ga stavljaju među karlice – posude gdje se drži kajmak “da bi kajmak bio debeo kao iver”, ili među košnice da pčele budu zaštićene od zla, ili u vodu koju potom smatraju ljekovitom.

Kada se za badnjak ide organizovano, ispred sela, tada se prangijama i puškama oglasi odlazak u šumu, izabere u šumi hrast koji se prethodno osvešta i zalije vinom i medom.

Pored čeza ili kočija momci jašu neosedlane konje i čine veliku veselu povorku koja glasno objavljuje svoj odlazak po badnjak.

 

Badnjak preko dana stoji napolju.  Badnjak se, u nekim krajevima, prvo celiva i maže medom. Potom se pali i pristupa se “džaranju”. To je običaj čačkanja i raspaljivanja plamena koji je kod hrasta karakterističan po iskrama koje iskaču iz plamena.