PORAŽAVAJUĆE: U čak 13 opština zabilježen negativan prirodni priraštaj

Crna Gora još se ne suočava sa bijelom kugom, pojmom u narodu poznatim za negativnim prirodnim priraštajem. Ipak, u 2016. godini, negativan prirodni priraštaj zabilježen je u čak 13 crnogorskih opština.

foto: Tesco Baby Club

I pored negativnog prirodnog priraštaja u većini crnogorskih opština, na nivou države, tvrde u Monstatu i Institutu za javno zdravlje, nema govora o bijeloj kugi. Prema podacima Zavoda za statistiku Monstat, u Crnoj Gori u 2016. godini rođeno je 7.569 živorođene djece, od čega su 3.850 ili 50,8 odsto bili dječaci i 3.719 ili 49,1 odsto djevojčice, dok je iste godine umrlo 6.464 osobe, pri čemu je bilo 3.385 muš- karaca i 3.079 žena. Navedeni podaci ukazuju da je u Crnoj Gori, te godine zabilježen pozitivan prirodni priraštaj i iznosio je 1.105, kazala je Dnevnim novinama direktorica Centra za promociju zdravlja u Institutu za javno zdravlje prof. dr Agima Ljaljević.

Najviše se rađa i umire u Podgorici

Podaci Monstat-a pokazuju da je, dodaje, najviše rođenih i umrlih u središnjem regionu, gdje je prirodni priraštaj pozitivan, dok je na sjeveru negativan, ali sa izraženom razlikom po gradovima, jer se u nekim od gradova na sjeveru bilježi pozitivan trend prirodnog priraštaja.  Najveći broj živorođene djece zabilježen je u Podgorici 2.655, što je više od trećine ukupnog broja rođenih u Crnoj Gori.

“U Podgorici je evidentiran i najveći broj umrlih 1.647, što znači da je prirodni priraštaj u Podgorici pozitivan i nešto je manji u odnosu za prosjek Crne Gore”, kazala je Ljaljević i dodala da je najmanje djece rođeno u Šavniku, njih 15. U 2016. godini, kazali su iz Monstata, nije postojala nijedna crnogorska opština gdje nije bilo rađanja.

Prirodni priraštaj pozitivan je u 10, a negativan u 13 crnogorskih opština. Najveći prirodni priraštaj je u Podgorici 1.008, Rožajama 218, Budvi 170 i Beranama 107, dok Pljevlja imaju najveći negativni prirodni priraštaj -237, kazala je Ljaljević. Iza Pljevalja sa negativnim prirodnim priraštajem slijede Danilovgrad -59, Kolašin -51, Nikšić -43, Cetinje -41, Žabljak -39, Plužine -36, Šavnik -23, Mojkovac -20, Herceg Novi -19, Petnjica -10, Andrijevica -9 i Bijelo Pole -1.

Negativan prirodni priraštaj u Srbiji, Hrvatskoj i BiH!

Kada je riječ u odnosu na region, Crna Gora je jedina koja ima pozitivan prirodni priraštaj.

“Prirodni priraštaj u 2016. godini u Srbiji je bio negativan, jer je broj umrlih iznosio 100.834 (50.708 muškaraca i 50.126 žena) dok je broj živorođenih bio 64.734”, rekla je Ljaljević, uz ocjenu da je u Crnoj Gori nešto bolja situacija sa prirodnim priraštajem.

Prema podacima Državnog zavoda za statistiku Republike Hrvatske u 2016. godini, od ukupnog broja umrlih osoba (51.542) u 2016. godini, kako je kazala, 25.344 ili 49,2 odsto odnosilo se na muškarce i 26.198 ili 50,8 odsto na žene, dok je broj živorođenih iznosio 37.537.

“To ukazuje da je i u Hrvatskoj u 2016. godini prirodni priraštaj bio negativan. Prema podacima Federalnog zavoda za statistiku u Federaciji Bosne i Hercegovine u 2016. godini je zabilježen negativni prirodni priraštaj”, rekla je Ljaljević.

Ona objašnjava da prirodno kretanje stanovništva determinišu dvije komponente i to rađanje sa jedne strane i umiranje sa druge.

 

“Pad vrijednosti tog pokazatelja uslovljavaju eksterni (spoljašnji) i interni (unutrašnji) faktori, koji su međusobno usko povezani. Od internih komponenti posebno se izdvajaju: starenje populacije, izražene migracije stanovništva sa sjevera Crne Gore, promjene ekonomskih prilika, sve duže trajanje školovanje žena, smanjeni fertilitet, nedovoljna društvena briga za zaustavljanje procesa biološke regresije, a od eksternih komponenti najznačajnije su: globalizacija, modernizacija, motivacija žena da se uključuju u sve društvene sfere…”, istakla je Ljaljević.

Pronatalnom politikom podsticati na rađanje

Svaka država u skladu sa mogućnostima kreira pronatalitetnu politiku, koja, kako je rekla, podstiče parove na rađanje.

“Neke od tih mjera u Crnoj Gori su plaćeno odsustvo za vrijeme trajanja trudnoće i godinu dana nakon porođaja, kao i druge mjere beneficije ženama sa malom djecom (oslobađanje žena sa malom djecom od noćnog rada, besplatne zdravstvene usluge, dobijanje dječjeg ^dodatka i materijalne pomoći za ekonomski ugrožene porodice, ….”, naglasila je Ljaljević. Iako je Crna Gora, za razliku od većine drugih zemalja, još sa pozitivnim prirodnim priraštajem u Ujedinjenim nacijama procjenjuju, ističe Ljaljević, da će broj stanovnika u Crnoj Gori biti smanjen u narednom periodu.

“Stoga je od posebnog značaja istaći da treba kreirati sveobuhvatnu pronatalitetnu politiku, koja uključuje sve komponente koje unapređuju rađanje djece, a prije svega: promovisanje rađanja kao parametra društvenog prosperiteta i usklađivanje sa ekonomskim komponentama, povećanu dostupnost predškolskih ustanova sa prilagođenim vremenom za brigu o djeci, finansijsko podsticanje za porodice sa većim brojem djece i druge mjere”, zaključila je Ljaljević.

(Dnevne Novine)