PODGORICA: Razvoj grada fokusirati na pješačenje, vožnju biciklom i javni prevoz  

„Razvoj grada bi trebalo da se fokusira na pješačenje, vožnju biciklom i javni prevoz. To je ekološki održiv oblik grada“ rekao je profesor Jan Gel, danski arhitekta, urbanista i vizionar, svjetski autoritet u oblikovanju i promociji korišćenja javnog prostora gradova, čija je karijera fokusirana na unaprjeđenje kvaliteta života u gradovima i prilagođavanje urbanog dizajna potrebama ljudi, tokom promocije svoje knjige „Gradovi za ljude“ u Podgorici.

Ako želimo da se poveća gustina naseljenosti u gradu ili da pješačenje i vožnja biciklom budu prihvaćeni vid transporta, moraju se povećati lijepo osmišljeni i kvalitetno planirani javni prostori koji su humani, održivi, zdravi sigurni i koji imaju čovjeka u fokusu, kaže Gel.

Po njegovim riječima, najveći problemi urbanizma XX vijeka su modernizam i invazija automobila. Gel kaže da je modernizam postao dominantan u trenutku kada je došlo do procvata urbanog rasta i kada je razvoj grada povjeren profesionalcima-urbanistima.

„Teorije i ideologije su postepeno preuzele ulogu koju je u razvoju gradova do tada imala tradicija. Postao je očigledno jak uticaj modernizma, koji grad vidi kao mašinu, uz jasnu podjelu na funkcije. Osim toga, nova grupa koju čine saobraćajni inženjeri je postepeno dobijala na značaju iznoseći ideje i teorije o tome kako da se obezbijede najbolji uslovi za automobilski saobraćaj“ podsjeća Gel. To je, po njegovim riječima, dovelo do drastičnih posljedica koje takva vrsta planiranja može da ima na to kako ljudi koriste prostor. Odnosno, kako fizičke strukture grada utiču na čovjeka i njegovo ponašanje.

„Načelno gledano, urbanističko planiranje jeste bilo problematično posljednjih godina sve dok gradovi i stanovnici nijesu počeli glasno da zahtijevaju da se planiranje usredsredi na ljude“ kaže Gel navodeći da se već neko vrijeme u mnogim gradovima širom svijeta ulažu ozbiljni napori kako bi se ostvarili snovi o boljem gradu, gradu za ljude.

„U današnje vrijeme je opšte prihvaćeno da gradski život i briga za ljude moraju imati ključnu ulogu u planiranju gradova i izgrađenih područja. Sad imamo saznanja o tome koliko je briga o ljudima u gradovima važna za to da gradovi budu što življi, bezbjedniji, održiviji i zdraviji, što su sve ciljevi od presudnog značaja za 21. vijek“ zaključio je Gel.

Vizionarski projekti ovog čuvenog arhitekte su promijenili neke od najpoznatijih javnih prostora u Njujorku, Londonu, Moskvi, Melburnu, San Francisku i mnogim drugim gradovima širom svijeta, a učinili su da ti gradovi postanu atraktivniji za žitelje, posjetioce i investitore. Zahvaljujući brojnim Gelovim intervencijama, Kopenhagen je jedan od najbolje rangiranih gradova u svijetu po kvalitetu života. Jan Gel je dobitnik brojnih međunarodnih nagrada i priznanja i osnivač biroa Gehl Architects u Kopenhagenu.