ĐUKANOVIĆ UPORNO ZAVAĐA CRNOGORCE I SRBE: Ovo su potezi kojima je to činio, a evo i zbog čega to radi
Namjerno izazivanje tenzija i dodatno pogoršavanje već poljuljanih odnosa Crne Gore i Srbije – ukratko to je djelovanje crnogorskog predsjednika Mila Đukanovića. Ono je oličeno i u njegovoj najnovijoj inicijativi da stvori zakonski osnov da Srpskoj pravoslavnoj crkvi odnosno Mitropoliji crnogorsko primorskoj može da oduzme imovinu u Crnoj Gori, ocjenjuje beogradski Blic.
Nakon što su, dolaskom na vlast Aleksandra Vučića u Srbiji, crnogorski zvaničnici saopštavali da su odnosi između dvije bratke države “nikada bolji”, stvari trenutno stoje drugačije.
Iz Srbije stižu oštri protesti povodom predloga zakona o slobodi vjeroispovijesti, a odnosi dvije države se – ponovo zatežu.
Srpski mediji ocjenjuju da Đukanović namjerno zavađa Srbe i Crnogorce, a da je razlog za to – opstanak na vlasti.
“Da, njegovoj državi, jer Crna Gora, nažalost, i prečesto tako izgleda, a oduzimanje imovine SPC sasvim sigurno nije prvi Đukanovićev potez protiv srpske manjine i pokušaj da pod plaštom “odbrane interesa Crne Gore” osnaži i zadrži čelnu poziciju, koju je “osvojio” još prije 28 godina i ukupno šest madata, što predsjedničkih, što premijerskih”, piše Blic.
Pare su moć, moć je vlast i obrnuto – računica je jasna.
Međutim, od Đukanovićevih motiva problematičniji je samo njegov metod: konstantni pokušaji da zavadi Srbe i Crnogorce, još od predreferendumskog vremena, udarajući i jedne i druge gdje su najtanji i u ono što sa najvećim žarom brane – nacionalni identitet.
To što legitimitet crnogorskog identiteta niko i ne osporava, Đukanovića ne spriječava da pokuša da minimizira sve što je srpsko u Crnoj Gori – počevši od toga kako se zove jezik koji uče djeca u školi, preko ukidanja mogućnosti dvojnog državljanstva, što je najviše pogodilo crnogorske Srbe (koji bi se na taj način simbolično povezali s maticom, a i riješili gomilu praktičnih problema – mnogi među njima imaju imovinu u Srbiji, ili studiraju, ili rade), pa sve do oduzimanja prava da se manastiri Morača, Ostrog i na stotine crkava u Crnoj Gori zovu srpskim, odnosno imovinom SPC.
O svemu tome najslikovitije govore njegovi potezi, navodi Blic.
1. Udar na SPC
Otimanje imovine Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori nije prvi Đukanović udar na ovu instituciju, ali bio bi završni. Želju da protjera same sveštenike počeo je da sprovodi u djelo krajem 2018, a već pola godine kasnije, ističe Predlog zakona o slobodi vjeroispovesti.
Naime, sporan Predlog zakona o slobodi vjeroispovesti ili uvjerenja i pravnom položaju vjerskih zajednica u Crnoj Gori predviđa da “svi vjerski objekti koji su bili imovina države Crne Gore prije gubitka njene nezavisnosti i pripajanja Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca 1918. godine, a koji kasnije nisu na odgovarajući pravni način prešli u svojinu neke vjerske zajednice, biće prepoznati kao državna imovina”.
Ova tehnika do srži podsjeća na onu koju su primjenjivali komunisti nakon Drugog svjetskog rata, ali nimalo ne čudi što je Đukanović primjenjuje decenijama kasnije, jer je predsjednik Crne Gore zarad opstanka na vlasti prošao kroz sve faze političkog djelovanja, a upravo je komunizam i bio njegova polazna tačka. Komunistički omladinac pod Slobodanom Miloševićem postaje srpski nacionalicta (kao, uostalom, i mnogi drugi), zatim liberalni demokrata i ljuti protivnik režima istog tog Miloševića i na kraju, veliki Crnogorac. Iz njegovog savremenog djelovanja jasno se vidi da Đukanović zastupa stav da se Crnogorac najprije definiše u odnosu na činjenicu da – nije Srbin..
– Sam Đukanović je bio najveći protivnik obnove autokefalne Crnogorske crkve, koju su pomogli početkom 90-tih crnogorski intelektualci, crnogorske kulturne organizacije, Liberalni savez i SDP kao suverenističke, antiratne i prozapadne snage. Đukanović se sada stavlja u poziciju njenog patrona, nakon sto je prvo faktički prisvojio ostvarujući kontrolu nad njenim poglavarom – komentarisao je za “Blic” prethodnih dana Nedeljko Rudović, nezavisni poslanik u crnogorskom parlamentu.
2. Maternji, a ne srpski jezik, nova slova i novi pisci u lektiri
O odnosu aktuelnog režima u Crnoj Gori prema Srbiji i Srbima, možda najrječitije govori upravo odnos prema onim ljudima koji se izjašnjavaju kao Srbi u Crnoj Gori. Ujedno to je i suština čitavog problema koji proizvodi nastojanje režima u Podgorici da se, po svaku cijenu, ogradi od Srbije. Drastični potezi se polome upravo na leđima tih ljudi.
Najdrastičniji primjer koji ovo potvrđuje jeste protjerivanje srpskog jezika iz upotrebe i postojanja u Crnoj Gori. Krenulo je to uvođenjem novih slova u azbuku, a kulminiralo nizom izmjena u lektiri u Crnoj Gori iz koje su, u novembru protekle godine “izbacili” čuvenog Aleksu Šantića, Desanku Maksimović, Jovana Jovanovića Zmaja, Branka Radičevića… Na njihovo mjesto došli su Sunčana Škrinjarić, Kemal Coco, Šimo Ešić, Hasnija Muratagić-Tuna, Nazmi Rahmani, Zuvdija Hodžić.
To nije velika novina, jer Crna Gora u oblasti prosvete godinama unazad potiskuje srpski jezik. Tako je svojevremeno došlo do izbacivanja srpskog jezika uz najpre Ustava, a zatim i do njegovog protjerivanja iz škola, pa ubacivanja u pismo novih glasova, ocjenjuje načitaniji srpski portal.
3. Onemogućavanje dvojnog državljanstva
Dodaju da drugi veliki problem sa kojim se suočavaju Srbi u Crnoj Gori je onemogućavanje dvojnog državljanstva, a na osnovu zakona iz 2008. Kao razlog za donošenje restriktivnog zakona, koji nije tipičan za zemlje regiona, pa ni većinu zemalja EU, u tumačenjima po pravilu su se pominjale tri stvari – zaštita crnogorskog identiteta, antisrpska politika i ostanak pojednih političkih partija na vlasti tako što crnogorski Srbi ne mogu da glasaju na izborima.
Nekim srpskim intelektualcima je zabranjen je ulaz u Crnu Goru. Među njima su istoričar Aleksandar Raković, akademik Matija Bećković, istoričar Čedomir Antić i profesor Pravnog fakulteta iz Kosovske Mitrovice, Dejan Mirović.
– Zabrana ulaska uvedena je da bi nam se onemogućilo da govorimo na akademijama povodom 100 godina ujedinjenja Srbije i Crne Gore, odnosno srpskog ujedinjenja 1918. godine – kazao je Raković tada, u oktobru 2018. godine, što nas dovodi do sledeće stavke.
4. Ukidanje odluka Podgoričke skupštine
Još jedan šamar “pao” je u novembru, kada je Đukanović povukao prvi potez koji je kulminirao ukidanjem odluke Podgoričke skupštine iz 1918. godine odnosno odluke o ujedinjenju Srbije i Crne Gore. U crnogorskom parlamentu, krajem novembra, time je praktično kapitalizovana Đukanovićeva izjava iz Pariza da je Crna Gora “tragično anektirana pre 100 godina od Srbije”, koja ju je, kako je rekao, “uvukla u Prvi svjetski rat”.
Međutim, pošto istorija ne trpi falsifikovanje i proizvoljna i politički prilagođena tumačenja, u razgovoru sa istoričarima “Blic” je podsjetio na činjenice koje su u izjavi crnogorskog predsjednika iskrivljene i zloupotrebljene.
5. Vojni ataše iz Crne Gore na proslavi Oluje
Još jedna stvar koja je Srbe veoma zaboljela, bilo je prisustvo vojnog atašea Ivana Mašulovića na proslavi akcije “Oluja” u kojoj je proterano 250.000 Srba i ubijano najmanje 2.500. Od ovog poteza, o kome je čitava dva dana vlast u Podgorici ćutala, neprimjerenije je jedino bilo objašnjenje pristiglo sa adrese crnogorskog Ministarstva odbrane u kome se Mašulovićevo stajanje pored zastave sa natpisom “Za dom spremni” naziva – “bezazleni civilizacijski čin”.
Svojim prisustvom, crnogorska vlast je praktično dala legitimitet “Oluji”. Zvanična Podgorica je ovim činom zanemarila ne samo stradanje ljudi u “Oluji”, već i činjenicu da se u Crnoj Gori, prema poslednjem popisu stanovništva, 28,73 odsto građana izjašnjavaju kao Srbi. Pa nije nerazumno ni zapitati se kakvu je poruku njima poslala vlast Mila Đukanovića.
Želja crnogorskih vlasti da se “opere” od istorije, zasigurno se zasniva na želji da u budućnost koju su za sebe odabrali, zagaze sigurnim korakom. A odbrali su kosovske partnere.
6. Priština – iskreni prijatelj Crne Gore
Odluka crnogorskog parlamenta da pošalje u julu minule godine dva štabna oficira u misiju Kfor-a na Kosovu izazvala je, očekivano, buru u srpskoj javnosti, ali i prepucavanja na relaciji Beograd-Podgorica. Ko je koga o tome trebalo da pita, da li je je Kosovo država ili nije, da li je Crna Gora izdala Srbiju samo su neka od pitanja koja su se otvorila na relaciji Beograd – Podgorica. Međutim, sve je eskaliralo tri mjeseca kasnije, kada je ministar odbrane Crne Gore, Predrag Bošković otišao u zvaničnu posjetu Prištini.
Tu priliku je iskoristio da Kosovo nazove “iskrenim prijateljem” Crne Gore, ali i da Srbiji uputi poruku. Reakcije Srbije na slanje crnogorskih oficira na Kosovo nazvao emotivnim, a pitanje formiranja vojske Kosova, kojom je prekršen niz sporazuma i koju Beograd tretira kao prijetnja po srpsko stanovništo na KiM, ocijenio kao “unutrašnju stvar susjedne zemlje”.
Bošković je rekao da njegova zemlja ne želi da se umiješa u “unutrašnje stvari Kosova”, kada je riječ o pitanju transformacje Kosovskih bezbjednosnih snaga i promjene ustava. S, druge strane, po svim pitanjima vezanim za Kosovo, Crna Gora čini se nije imala toliko uzdrške kada je riječ o miješanju u unutrašnja pitanja Srbije.
Ovo nas dovodi do najveće i najopasnije Đukanovićeve floskule, koju koristi kad god može.
7. Đukanovićeva propaganda o “Velikoj Srbiji”
Njegova taktika, navodi beogradski Blic dalje, kada je riječ o građenju razdora između dva naroda se, međutim, ne završava na unutrašenjm i međudržavnom planu. Đukanović, naime, minule godine nije propuštao da izvan okriva regiona širi propagandu o ideji “Velike Srbije” kao najvećoj prijetnji na Balkanu koja i dalje opstaje.
Da je je ovaj portal četnički i anticrnogorsku ili ja pogresno razumijem ovu propagandu protiv svega dobroga sta je Djukanovic uradio!? Sta to nije bilo istinito u bilo kojem od navedenih poteza???