Pogledajte kolika je vrijednost crkvene imovine u Crnoj Gori
Kroz cjelokupnu raspravu Zakona o slobodi vjeroispovjesti i pravnom statusu vjerskih zajednica, proteže se priča o imovini Mitropolije crnogorsko-primorske Srpske pravoslavne crkve (SPC) u Crnoj Gori.
Da li Vlada očekuje da preuzimanjem dijela imovine crkve ostvari i finansijski efekat i šta je imovina Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori, kolika je njena vrijednost i kolike prihode ostvaruju vjerski objekti kojima gazduje SPC?
To su pitanja, o kojima za sada, postoje uglavnom samo pretpostavke.
Da li je na meti Vlade Crne Gore imovina Mitropolije Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori, kada se u predloženom Zakonu o slobodi vjeroispovjesti navodi da će država upisati u svoje vlasništvo crkvenu imovinu stvaranu do 1918. godine, ukoliko ne bude dokaza da je ta imovina prešla u ruke vjerske zajednice?
Odgovor na ovo pitanje Radio Slobodna Evropa je pokušao da dobije u pravnom timu Mitropolije crnogorsko primorske Srpske pravoslavne crkve, ali do sagovornika nisu došli.
Imovina kojom sada upravlja Srpska pravoslavna crkva u Crnoj Gori je godinama unazad predmet spora.
O imovini se oglasio i predsjednik Srbije Aleksandar Vučić koji je odgovarajući na pitanje novinara rekao “da se nada da neće biti pokušaja uzurpacije srpske imovine u Crnoj Gori”.
I kroz skupštinske rasprave i debatovanje u javnosti, protivnici Vladinog zakona o slobodi vjeroispovjesti tvrde da ovim zakonom Vlada želi da se domogne vrijedne imovine Mitropolije crnogorsko-primorske, te da je naknadno privatizuje.
O problemu crkvene imovine, oglasila se u posljednjem saopštenju i Mitropolija crnogorsko-primorska koja je demantovala da je devedesetih godina neovlašćeno knjižena imovina u Crnoj Gori na episkopije srpske Patrijaršije.
U tom kontekstu Mitropolija SPC je podsjetila predsjednika Crne Gore Mila Đukanovića, da su njegova partija i on lično bili nosioci istih državnih ovlašćenja koja imaju danas, te konstatovala da “nakon privatizacije svega i svačega… planira se nacionalizacija ostatka crkvene imovine”.
Iz Vlade Crne Gore, odnosno zastupnici predloga Zakona o slobodi vjeroispovjesti tvrde da namjeravaju da regulišu odnose države i crkve, te da praktično niko neće biti oštećen.
O sadašnjem statusu Mitropolije SPC u odnosu na Poresku upravu, odnosno da li Mitropolija plaća bilo kakve poreze, vezano za imovinu, promet, usluge i po drugim osnovama, kao što plaćaju druge organizacije registrovane u Crnoj Gori, Radio SSlobodna Evropa je uputio pitanje Poreskoj upravi iz koje do slanja ovog izvještaja nisu dobili odgovor.
Na drugoj strani u Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi, koju Srpska pravoslavna crkva ne priznaje, tvrde da je tokom devedesetih godina srpska Patrijaršija došla do vrijedne imovine u Crnoj Gori.
“Između 1996. i otprilike 2006. godine Beogradska patrijaršija je, koristeći se pogodnim političkim prilikama, zloupotebom harizme koju je imala u javnosti i isto tako veleizdajom jednog dobro dijela administracije, ona je na sebe prepisala dvanaest kvadratnih kilometara crkvenog zemljišta od ukupno 54 kvadratna kilometra koliko je inače u vlasništvu crkava i manastira. Do 1996. godine ckve i manastiri i zemljište su bili u vlasništvu sela, bratstava, plemena, odnosno države Crne Gore. Niko nije raspolagao time, ni Crnogorska pravoslavna crkva, a tek Srpska pravoslavna crkva nije mogla biti vlasnik toga. Pitanje vrijednosti te imovine je otprilike jedna milijarda eura, tih 12 kvadratnih kilometara, jer je većina te imovine na primorju, a tamo su cijene između 300 i 500 eura po kvadratnom metru. Inače postoji nekoliko manastira koji donose enormne prihode, prije svega manastir Ostrog koji godišnje prohodi više storina hiljada vjernika koji ostave između deset, dvadeset i više eura. Tako da se tu radi o desetinama miliona eura samo prihoda”, kaže potpredsjednik Savjeta Mitropolije CPC Stevo Vučinić.
Prema informacijama koje posjeduje Vučinić ogromne prihode Srpska pravoslavna crkva ostvaruje preko objekata na primorju.
“Što se tiče nekih drugih prihoda, SPC ima od nekoliko drugih manastira po primorju koji su turistički valorizovani. Mislim posebno na Reževiće, Podostrog, Podmaine. SPC pretenduje na oko 30 hektara zemljišta kod manastira Gradište koje je u državnom vlasništvu, a u Buljarici namjerava da gradi veliki kompleks, rizort sa više hiljada postelja”, kaže Vučinić.
