CRNA GORA SLAVI 13. JUL, DAN DRŽAVNOSTI: Najuzvišeniji datum u našoj istoriji
Crna Gora danas slavi Dan državnosti, u znak sjećanja na 13. jul 1878. godine, kada je na Berlinskom kongresu priznata kao samostalna država, i isti datum 1941, kada je počeo narodni ustanak protiv fašizma.
Istorija se postarala da današnje generacije 21. maja 2006. godine obnovom državnosti Crne Gore, mirnim putem na demokratskom referendumu, isprave i sopstvene i tuđe greške, poručio je predsjednik Milo Đukanović na proslavi povodom Dana državnosti na Cetinju.
– Mi slavimo svoje istorijske podvige i poštujemo slobodarsku tradiciju. Ali vodimo državnu politiku u duhu savremenog doba, okrenutu budućnosti. Nekada ratnička zemlja, 90-tih je bila jedina republika koja je tokom raspada Jugoslavije sačuvala mir, učvrstila stabilnost i multietnički sklad. Država koja je nakon 11 godina od sticanja nezavisnosti postala punopravna članica NATO, zemlja predvodnica u pregovaračkom procesu za članstvo u EU. Važan faktor regionalne stabilnosti, bez otvorenih pitanja sa susjedima – istakao je Đukanović.
On je, pored ostalog, naglasio da je Crna Gora nepovratno na putu evropske integracije.
Berlinski kongres, sazvan je na inicijativu Austrije, uz iznuđeni pristanak Rusije i saglasnost Velike Britanije, Francuske, Italije, Njemačke i Turske, radi revizije Sanstefanskog ugovora.
Premda je i Sanstefanskim mirom, zakjučenim u martu iste godine, Crna Gora tretirana kao samostalna država čija je teritorija trebalo da se uveća znatnije nego što je to određeno Berlinskim ugovorom, na Kongresu je definitivno međunarodno potvrđen njen državni suverenitet, zahvaljujući dugoj oružanoj i političkoj borbi crnogorskog naroda za očuvanje nezavisnosti i slobode.
Na isti dan 1941. godine buknuo je u Crnoj Gori Trinaestojulski ustanak, koji je bio akt otpora i pobune crnogorskog naroda protiv fašizma. Velika narodna pobuna desila se nakon odluke Pokrajinskog komiteta KPJ za Crnu Goru o pružanju otpora okupatoru, koja je donesena u Stijeni Piperskoj.
Ustanak je od prvog dana dobio karakter „opštenarodnog ustanka“ u kojem je učestvovalo preko 30.000 ljudi. Ustanici su razbili i zarobili do tada najveći okupatorski garnizon u porobljenoj Evropi, od oko 1.000 italijanskih vojnika i starješina.
U Trinaestojulskom ustanku je učestvovalo oko 32.000 ljudi, što je činilo 66 odsto vojno sposobnog stanovništva Crne Gore, izuzimajući gradove Cetinje, Nikšić, Podgoricu i Pljevlja u kojima je italijanski okupator imao jaka utvrđenja.
U Crnoj Gori se prvi put Dan državnosti slavio 2005. godine.
Ranijih godina se tog datuma slavio Dan ustanka crnogorskog naroda u Drugom svjetskom ratu.
