Za širenje korone u Crnoj Gori svakom je kriv neko drugi

Vršilac dužnosti vrhovnog državnog tužioca (VDT) Ivica Stanković, direktor Uprave policije Veselin Veljović i ministar unutrašnjih poslova Mevludin Nuhodžić odgovorni su za širenje infekcije koronavirusa u Crnoj Gori, zbog čega bi trebalo da odgovaraju, ocjenjuje za Radio Slobodna Evropa (RSE) nekadašnji visoki policijski funkcioner Zoran Miljanić iz organizacije Civis.

Na odgovornost trojice čelnika pozvali su i iz Akcije za ljudska prava.

Prema podacima te nevladine organizacije crnogorska policija, nije podnijela niti jednu krivičnu prijavu zbog masovnih okupljanja građana, od 31. avgusta do 7. novembra.

Naime više hiljada građana okupilo se na proslavi izborne pobjede opozicije u Podgorici, a potom i na dva procrnogorska patriotska skupa na Cetinju i u Podgorici.

Dvodnevna ceremonija sahrane mitropolita Srpske pravoslavne crkve Amfilohija od 31. oktobra, kao i sedmodnevni pomen okupili su više desetina hiljada vjernika.

Državno tužilaštvo reagovalo je optužnicom samo protiv jedne osobe.

„Veljović, Stanković i Nuhodžić su zloupotrijebili službeni položaj i svjesno dozvolili da se zakon prekrši neprimjenjujući ovlašćenja. Nisu ni spriječili, niti sankcionisali okupljanja, održana protivno zdravstvenim propisima“, ističe Zoran Miljanić.

Je li zakazala policija, tužilaštvo ili građani

Iz Akcije za ljudska prava (HRA) ocjenjuju da su svojim nečinjenjem posredno uticali na dramatičan rast broja inficiranih i umrlih od posljedica COVID-19.

“Trebalo bi da odgovaraju jer će se u protivnom stvoriti opasan presedan da razni društveno-politički događaji mogu da stave van snage vladavinu prava, i to po cijenu tragičnih posljedica”, navode u HRA.

S druge strane, član Savjeta za građansku kontrolu rada policije Branislav Radulović smatra da je zakazalo građanski odgovorno društvo.

„Prozivanje institucija stoji ali mislim da je ovdje zakazala osnovna institucija a to je građanin. Zdravstveni radnici upozoravaju, ukazuju na opasnosti ali čini se da je otkazalo osnovno savezništvo, građanina i medicine“, kaže Radulović za RSE i dodaje da Crna Gora plaća cijenu.

Masovna okupljanja utrostručila broj inficiranih

Od posljednjeg masovnog okupljanja građana – sahrane mitropolita Amfilohija 1. novembra, broj aktivnih slučajeva zaraze korona virusom porastao je sa 4185. na 11.143 koliko je bilo 23. novembra.

Sahrana mitropolita kao i druga masovna okupljanja održani su u vrijeme kada su odlukom Nacionalnog koordinacionog tijela za zarazne bolesti okupljanja na otvorenom prostoru bila ograničena na najviše stotinu osoba.

Na optužbe HRA da nijesu radili svoj posao i da su na taj način doprinijeli masovnom kršenju epidemioloških mjera, iz Uprave policije su saopštili da su u prvom talasu epidemije korona virusa podnijeli 1.214 krivičnih prijava protiv 1.801 lica.

Tad je podsjećaju i HRA u Crnoj Gori bilo aktivno 308 slučajeva korona virusa, a devet je osoba preminulo.

Međutim, broj krivičnih prijava značajno je opao u drugom talasu. Ukupno je podnijeto 236 prijava protiv 331 lica, iako je epidemija u međuvremenu kulminirala, a broj aktivnih slučajeva premašio 11.000.

Ping-pong policije i tužilaštva

U saopštenju za javnost UP koje su dostavili RSE ističu da su “državna tužilaštva odbacila značajan broj krivičnih prijava, čak i one u kojima su oni kao organ nadležan za postupanje aktivno učestvovali čime su potpuno obesmisli rad Uprave policije”.

Odgovarajući na prozivke Uprave policije, iz Vrhovnog državnog tužilaštva su u saopštenju dostavljenom RSE podsjetili da su policijski službenici ovlašćeni da prekinu javna okupljanja koja nijesu prijavljena i ako postoji ugrožavanje zdravlja učesnika javnog okupljanja ili drugih lica.

“Ne želimo da vjerujemo da su sve učestaliji pokušaji prebacivanja odgovornosti na adresu Državnog tužilaštva odraz želje za pozicioniranjem u aktuelnoj društveno-političkoj situaciji”, piše u saopštenju VDT.

U ekspresnom reagovanju na stavove tužilaštva, iz policije su istog dana (24.novembar) poručili da je njihova procjena da ne reaguju bila ispravna, jer bi intervencija na okupljanjima gdje je prisutno više hiljada građana među kojima je bilo i djece imala nesagledive društvene, bezbjednosne i političke posljedice.

Kriv je neko drugi

Komentarišući prebacivanje odgovornosti između tužilaštva i policije, Zoran Miljanić kaže da bi iz Uprave policije trebalo da podnesu krivične prijave, ukoliko smatraju da Tužilaštvo nije uradilo posao kako treba:

„To moraju biti konkretna imena i funkcija koju obavljaju. Najlakše se oprati i reći kako je „neko drugi kriv“, navodi Miljanić.

Kada je policija ranije preduzimala radnje to se posmatralo iz konteksta napada na crkvu ili na neku političku organizaciju kaže Branislav Radulović iako je saglasan da policija nijedan skup nije pokušala da spriječi:

„Ali policija osim primjene gole sile skoro da nije mogla intervenisati. Ako posmatrate skup ispred hrama ili neki drugi, policija je mogla samo primijeniti silu i zakon a definitivno to u datom trenutku nije bilo moguće“, zaključuje Radulović.

Crna Gora među svjetskim liderima po broju zaraženih

Dok se nadležne institucije međusobno prozivaju za nečinjenje, raste broj oboljelih ali i nervoza građana o čemu svjedoči i incident koji se 23. novembra dogodio ispred Opšte bolnice u Baru.

Članovi porodice pacijenta od COVID-19, koji je kasnije u toku dana preminuo, pokušali na silu da uđu na odjeljenje. Oni su ljekarima zamjerili da teško oboljelog pacijenta nijesu priključili na respirator i tražili da bude prebačen u Klinički centar Crne Gore. Reagovali su službenici policije i spriječili teži incident.

Zdravstveni radnici redovno apeluju na poštovanje mjera, poručujući da je sistem pred pucanjem a „Crna Gora već u crnom scenariju“. U bolnicama je ukupno 349 pacijenata a inficirano je i 154 zdravstvenih radnika.

Ukupan broj trenutno aktivnih slučajeva infekcije virusom korona u Crnoj Gori je 11.143. Registrovano je 1.769 aktivno oboljelih na 100.000 stanovnika, što je najviše u regionu.

Prema podacima sajta Worldometer Crna Gora, nalazi se na drugom mjestu u svijetu po broju zaraženih na milion stanovnika.