SEDAM GODINA OD SMRTI PATRIJARHA: “Čuvajmo se od neljudi, ali se još više čuvajmo da i mi ne postanemo neljudi”

Rođen je 11. septembra 1914. godine kao Gojko Stojčević u selu Kućanci, srez Donji Miholjac u Slavoniji, tada u Austrougarskoj, a sada u Hrvatskoj.

Četvororazrednu osnovnu školu završio je u Kućancima, a u Tuzli je završio nižu gimnaziju u periodu između 1925. i 1929. godine. Poslije završene niže gimnazije završio je šestorazrednu bogosloviju u Sarajevu.

U Beograd je došao 1936. godine, gdje je upisao Bogoslovski fakultet. Tu je vanredno završio i više razrede Šeste beogradske gimnazije da bi mogao da upiše uporedo i Medicinski fakultet. Na Medicinskom fakultetu je stigao do druge godine studija, a Bogoslovski fakultet je završio. U Beogradu ga je zatekao i Drugi svjetski rat.

Za episkopa raško-prizrenskog izabran je 1957. godine, a posvećen je 1957. godine, u beogradskoj Sabornoj crkvi.

U Eparhiji raško-prizrenskoj gradio je nove crkve, obnavljao stare i porušene, posvećivao i monašio nove sveštenike i monahe. Starao se o Prizrenskoj bogosloviji, gdje je povremeno držao i predavanja iz crkvenog pevanja i crkvenoslovenskog jezika. Često je putovao, obilazio i služio u svim mjestima svoje Eparhije. Sa kosovskim egzodusom, Prizrenska bogoslovija Svetog Kirila i Metodija je privremeno premeštena u Niš, a sjedište Raško-prizrenske eparhije iz Prizrena u manastir Gračanicu.

Za patrijarha Srpske pravoslavne crkve izabran je 1990. godine.

Krhkog zdravlja primljen je na liječenje na Vojnomedicinsku akademiju u Beogradu 2007. godine veoma iscrpljen i sa jakom upalom pluća. Tu je proveo dvije godine na oporavku i liječenju, do svoje smrti. Preminuo je u Beogradu poslije duže bolesti i to u snu, a Vlada Srbije je povodom njegove smrti proglasila trodnevnu žalost.

Patrijarh je, prema sopstvenoj želji izraženoj u testamentu, sahranjen u manastiru Rakovica. Sahrana je bila bez prisustva kamera pred oko hiljadu ljudi. Patrijarhova želja je bila da se na sahranu ne donose vijenci, nego da se umjesto toga da prilog za izgradnju hrama Svetog Save.

„Kad se čovek rodi, cio svet se raduje, a samo on plače. Ali, treba da živi tako da, kad umre, cio svet plače, a samo on se raduje”, govorio je patrijarh.

Ostaće upamćen po tome što je po svojoj eparhiji uglavnom išao pješke, od Peći do manastira Pećke patrijaršije i od Prištine do manastira Gračanice. Gdje nije mogao peške išao je autobusom. Za vrijeme njegovog mandata obnovljeno je i osnovano više eparhija. Po Beogradu je išao gradskim prevozom ili pješke. Živeo je asketskim životom, sam je šio i krpio odijelo i cipele, i obavljao ostale majstorske poslove u Patrijaršiji.

Ostaće upamćen i njegov čuveni citat “Čuvajmo se od neljudi, ali se još više čuvajmo da i mi ne postanemo neljudi”.