Putin sklapa neočekivani dogovor sa još neočekivanijim partnerom
“Rijad i Moskva razmatraju ugovor kojim bi se uveliko proširio sada kratkoročni savez koji je počeo u januaru 2017, nakon pada cijena sirove nafte. Radimo na tome da jednogodišnje ugovore pretvorimo u sporazum dug 10-20 godina” – izjavio je za Rojters saudijski krunski princ Mohamed bin Salman, dodajući da Rusija i Saudijska Arabija imaju okvirni sporazum, ali ne i detalje.
Rusija, koja nije članica Organizacije zemalja izvoznica nafte (OPEC), sarađivala je sa 14-članom grupom ranije, ali ugovor na period od 10-20 godina između dvije strane bio bi bez presedana.
Saudijska Arabija, glavni proizvođač OPEC-a, angažovala je Rusiju i druge zemlje koje nisu članice te organizacije, da pomognu da se iscrpi pretjerana snabdjevenost, kad su cijene nafte pale na ispod 30 dolara po barelu 2016, sa 100 dolara kolika je bila cijena 2014.
Otad se cijena nafte povratila na 70 dolara, ali je brz uspon američkih proizvođača škriljaca ograničio rast cijene.
Robert Mekneli, iz konsultantske grupe “Rapidan Enerdži”, kaže da je Rijad želio pomoć kako bi razbio začarani krug “bum-krah”.
“Istorija je pokazala da bez dugoročnog, moćnog, kompetentnog, disciplinovanog glavnog proizvođača na tržištu nafte dobijamo astronomske cijene. Divlju nestalnost kakvu smo vidjeli posljednjih 10-15 godina Rusija i Saudijska Arabija više ne žele da vide” – rekao je on.
Dugoročni pakt između Rijada i Moskve efektivno bi uključio Rusiju u OPEC, jačajući njen stisak na Bliskom istoku gdje su Sjedinjene Države dugo bile dominantna supersila.
Rojters podsjeća da je prošlog oktobra kralj Salman postao prvi saudijski monarh koji je posjetio Rusiju, obezbjeđujući podršku ruskoj ekonomiji oslabljenoj zapadnim sankcijama.
Krunski princ je predvidio da svjetska potražnja za naftom neće doseći vrhunac do 2040, uprkos napretku u tehnologijama obnovljive energije i električnim vozilima. On pokušava da okonča saudijsko oslanjanje na naftu i udalji ekonomiju od nafte i gasa do 2030.
Dogovor dvije zemlje važan je i sa geostrateškog aspekta budući da je Saudijska Arabija, kao jedna od vodećih sila Bliskog istoka, tradicionalni partner Sjedinjenih Američkih Država.
Poboljašanje odnosa Moskve i Rijada omogućilo bi Rusiji jače uticaje u strateški važnom regionu gdje su SAD do juče bile dominante. Dvije zemlje već sukobljavaju interese u Sriji, a imaju i različite politike prema Iranu. Takođe, ove nedjelje, odnosi su dodatno pogoršani protjerivanjem 60 ruskih diplomata iz SAD, a sankcije koje je Zapad nametnuo Moskvi umnogome su udarile na rusku ekonomiju. Jak saveznik, kao što je Saudijska Arabija, pomogao bi Rusiji ne samo ekonomski, već i poziciono u geopolitičkoj svjetskoj hijerarhiji.
