Mnoge zdravstvene ustanove ove svetitelje i ljekare slave kao zaštitnike svoje profesije iako Sveti Vrači u kalendar SPC nisu upisani crvenim slovom i nije obavezan post.

Ovaj dan je po narodnom vjerovanju dobar za molitvu za ozdravljenje. Veruje se i da ne bi trebalo raditi teške fizičke poslove i da bez prijeke potrebe ne treba izlaziti iz kuće.

Sveti Kozma i Damjan su bili vračevi (ljekari), besrebrenici i čudotvorci. Braća rodom negdje iz Azije, od oca neznabožca i majke hrišćanke. Otac je umro još dok su bili djeca, te ih je majka uzgojila u hrišćanskom duhu.

Od Gospoda su dobili dar za iscjeljenje raznih bolesti, kako su to dobili besplatno, besplatno su i liječili imenom Gospoda Isusa Hrista, te su im ljudi dali ime još besrebrenici što znači besplatni ljekari.

Bog im je dao zapovijest koja glasi: „Zabadava ste dobili, zabadava i dajte”. Toliko su bili oprezni u besplatnom liječenju ljudi , da se Kozma jednom istinski naljutio na Damjana što je uzeo tri jajeta od žene koju su izliječili, po imenu Paladija. Toliko se Kozma naljutio da je naredio da ga posle smrti ne sahrane kraj brata Damjana.
Ali Damjan je uzeo ta tri jajeta ne kao nagradu, nego zbog toga što ga je Paladija zaklela Svetom Trojicom. Ipak po smrti njihovoj u mjestu Feremanu bili su zajedno sahranjeni. I posle smrti su iscjelivali, kada je jednom čovjeku dok je spavao ušla mu je zmija kroz usta, čovjek se patio sve dok pred sam kraj života nepozove Svete Vračeve da ga iscijele, te ga i iscjeliše.

Praznik Svetog Kozme i Damjana-Vračevi pravoslavna crkva molitveno slavi 14. novembra po novom, a 1. novembra po starom kalendaru.

Sveti Kozma i Damjan Rimski Bili su ljekari i kako hrišćani veruju čudotvorci. Ova dvojica svetitelja su bili rođena braća, rodom iz Rima, kao djeca su kršteni i u hrišćanskom duhu vaspitani.

U hrišćanskoj tradiciji pominje se da su imali veliku blagodat od Boga, da leče ljude i životinje od svake bolesti i muke, i to obično polaganjem ruku. Za svoj trud nisu tražili nikakvu nagradu, samo su zahtevali od bolesnika da vjeruju u Isusa Hrista. Nasledivši veliko imanje, oni su ga milostivo razdavali bijednima. U to vrijeme carovao je u Rimu car Karin.

Pred njega doveli su gonitelji hrišćanstva ovu braću, okovanu u lance. Posle dugog ispitivanja car im je naredio da se odreknu vjere u Isusa Hrista i prinesu žrtve rimskim bogovima. Međutim Kozma i Damjan ne samo što nisu poslušali cara nego su ga još i savjetovali da on prizna „jedinoga istinitoga Boga“. Sveti mučenici Kozma i Damjan rekli su mu „Naš Bog nije stvoren, no On je Stvoritelj svega, a tvoji su bogovi izmišljotine ljudske i djelo ruku umjetnika. I kad ne bi bilo umjetnika da vam naprave bogove, vi se ne bi imalikome klanjati.“

U hrišćanskoj tradiciji pominje se da je, posle čuda učinjenoga nad samim carem, kad su ga čudesno iscijelili od teške bolesti – car i sam izjavio svoju vjeru u Isusa Hrista i pustio braću. I oni su produžili da propovijedeju hrišćanstvo i iscjeljuju bolesnike.

Zbog toga što su se pročuli pozavideo im je na slavi neki ljekar, nekadašnji učitelj njihov, i pod izgovorom da beru ljekovite trave izveo ih u planinu i pobio kamenjem. Ovi svetitelji su ubijeni 284. godine.

Pravoslavna crkva slavi ih 1. jul po crkvenom, a 14. jula po gregorijanskom kalendaru.

Srpska pravoslavna crkva još obeležava 30. oktobra po novom, a 17. oktobra po starom kalendaru Svetog Kozmu i Damjana iz Arabije.

Manastir Zlatenac im je posvećen.

Na taj dan, po narodnom vjerovanju, ne bi trebalo raditi teške poslove i izlaziti iz kuće bez nekog važnog razloga. Hrišćani se na ovaj praznik posebno posvećuju molitvi za bolesne i izbjegavaju teške fizičke poslove.

 

Izvor: alo.rs