Za razliku od poznate ljubavi Albanaca prema američkim političarima, sada, gotovo prvi put u novijoj istoriji, i Srbi sa Kosova hvale Amerikance.
Natpis „Jezero Tramp” i transparent zahvalnosti Srba američkom predsedniku Donaldu Trampu na mostu iznad jezera Gazivode na severu Kosova, oduševio je i specijalnog izaslanika SAD Ričarda Grenela.
Njegov tvit možda je i najava da ovo, možda, neće biti tek kurtoazna poruka, već i da će ovaj geografski pojam dobiti novo ime.
Odavanje počasti i znaci zahvalnosti američkim zvaničnicima nisu novost kada se radi o većinskom albanskom stanovništvu usled široke podrške nezavisnosti Kosova.
Ali potez Srba, koji su prema Amerikancima imali uglavnom negativne stavove, pogotovo posle NATO bombardovanja 1999. godine, izazvao je nemalo iznenađenje.
Bulevari u Prištini nose imena bivših američkih predsednika Bila Klintona i Džordža Buša, dok nekadašnja državna sekretarka Hilari Klinton može da se pohvali da je jedan butik u centru grada nazvan po njoj – i da prodaje odela po kojima je poznata.
„To je znak političke nezrelosti i fetišizacije i glorifikacije vlasti nezavisno od toga ko je danas u Americi vlastodržac.
„U ovom konkretnom slučaju (Jezera Tramp) mislim da se brkaju babe i žabe, što bi narod rekao”, kaže za BBC na srpskom kosovski analitičar Beljulj Bećaj.
Ipak, ovakav odnos prema Amerikancima nije bio rezervisan samo za većinsko albansko stanovništvo.
Jedna od lepših ulica u centru Kosovske Mitrovice, gde žive uglavnom Srbi, već decenijama nosi ime ubijenog predsednika SAD Džona Kenedija – još iz perioda bivše Jugoslavije, podseća urednica portala Kossev Tatjana Lazarević.
„Mitrovica je bila kosmopolitski grad u kojem se negovala zapadna kultura, čak smo učili engleski kada se u većini škola učio ruski i nemački.
„Ovo sad, naravno, nema veze sa tim. Nisam sklona da verujem da su ljudi prirodno poželeli da promene ime jezeru koje se nalazi u srcu Ibarskog Kolašina, koji je gorštački kraj vrlo ponosan na istoriju i poreklo”, kaže Lazarević za BBC na srpskom.
Lazarević u Vašingtonskom sporazumu, za koji kaže da su ga „ mnogi s pravom kritikovali” prepoznaje elemente dugoročnih američkih interesa koji su u direktnoj vezi sa suzbijanjem ruskog i kineskog uticaja na Balkanu.
Pre svih, pitanja energetike i 5G mreže.
„Amerikanci nisu napravili potpuni obrt – nisu prestali da Kosovo smatraju partnerom, ali su sad spremni i da izvrše pritisak na njih kako bi se došlo do nekih rešenja.
„To ne treba gledati samo kroz predstojeće izbore, već i na duži rok”, ističe ona.
Beograd i Priština saglasni su da se jezero Gazivode ubuduće zove po Trampu, objavio je Grenel na Tviteru.
„Kako nazvati jezero koje za Kosovo i Srbiju predstavlja ozbiljnu prepreku uprkos kompromisu koji su osmislile SAD za pokretanje studije o izvodljivosti radi stvaranja radnih mesta i više energije za region… pa su se obe strane složile s novim imenom: Jezero Tramp”, napisao je Grenel na Tviteru.
Beogradski mediji prethodno su objavili fotografije sa jezera Gazivode, brane i mosta sa transparentom na engleskom: „Predsedniče Tramp, kosovski Srbi zahvaljuju Vam na tome što donosite mir“.
Predsednik Srbije Aleksandar Vučić i kosovski premijer Avdulah Hoti potpisali su 4. septembra u Beloj kući u prisustvu Trampa sporazum o ekonomskoj normalizaciji kojim se predviđa, između ostalog, izrada studije o izvodljivosti podele energetskih resursa jezera Gazivode.
(BBC na srpskom)
