VREMEPLOV: Dogodilo se na današnji dan
Događaji na dan 10. oktobar:
680. – U bitci kod Karbale ubijen je šijitski imam Husein bin Ali. Njegov smrću dolazi do konačne islamske podjele na sunite i šijite.
732. – U bitci kod Toursa Karlo Martel je pobjedio drugu ( i posljednju) arapsku invaziju Francuske.
1582. – Zbog uvođenja Gregorijanskog kalendara ovaj dan nije postojao u kalendaru navedene godine u Italiji, Poljskoj Portugalu i Španiji.
1733. – Francuska objavila rat austrijskom caru Karlu VI zbog njegove podrške knezu Avgustu III u nameri da postane poljski kralj, umesto francuskog kandidata Stanislava Lešćinskog. Rat za poljsko nasleđe trajao do 1735.
1911. – Kineski nacionalni vođa Sun Jat Sen u Vučangu proglasio republiku i počeo revoluciju u kojoj je oborena dinastija Manču. Time završena vladavina kineskih careva koja je trajala 2.000 godina. Politički naslednici ove kineske republike su se posle pobede komunista neposredno posle Drugog svetskog rata povukli na Tajvan i tamo nastavili politički kontinuitet Republike Kine.
1913. – Završena izgradnja Panamskog kanala dugog 81,6 kilometara, kojim su spojeni Atlantski i Tihi okean.
1917. – Brazil u Prvom svetskom ratu objavio rat Nemačkoj pošto su Nemci torpedovali brazilske brodove.
1918. – Prva srpska armija pod komandom vojvode Petra Bojovića počela operacije za oslobađanje Niša u Prvom svetskom ratu. Grad zauzet 12. oktobra, a austrougarska vojska primorana da se povuče ka severu.
1938. – Potpisan Minhenski sporazum, čime su Studeti pripojeni nacističkoj Njemačkoj.
1941. – U Zagrebu su ustaše srušile sinagogu.
1944. – Oslobođeno Livno u Drugom svjetskom ratu.
1954. – Vijetnamski lider Ho Ši Min ušao u glavni grad Vijetnama Hanoj, koji su dva dana ranije napustile francuske kolonijalne trupe.
1964. – Otvorene su Olimpijske igre u Tokiju.
1967. – Potpisan je sporazum o vanjskom svemiru kojim se zabranjuje postavljanje oružja za masovno uništenje u svemir.
1971. – U Austriji je na izborima za Nacionalno vijeće SPÖ (Socijalisticka stranka Austrije) prvi put dobila više od 50 posto glasova.
1975. – Filmske zvezde Ričard Berton i Elizabet Tejlor venčale se po drugi put. Sledeće godine ponovo se razveli.
1980. – U katastrofalnom zemljotresu u Alžiru poginulo 2.590 osoba, a oko 330.000 stanovnika grada El Asnam ostalo bez domova.
1982. – SAD uvele sankcije protiv Poljske zbog odluke poljske vlade da zabrani sindikat „Solidarnost“.
1990. – SSSR i Nemačka potpisali ugovor o povlačenju sovjetskih vojnika iz Nemačke do kraja 1994. U Istočnoj Nemačkoj bilo stacionirano 380.000 sovjetskih vojnika s 220.000 članova porodica.
1991. – Skupština Srbije donela odluku da republička zastava bude trobojka, bez komunističkog simbola, zvezde-petokrake.
1995. – Izrael u skladu s mirovnim sporazumom s Palestinskom oslobodilačkom organizacijom počeo povlačenje sa Zapadne obale i oslobodio iz zatvora oko 300 Palestinaca.
1996. – Počinje šahovski turnir u Tilburgu, Holandija.
2001. – Nobelovu nagradu za ekonomiju dobili Amerikanci Džordž A. Akerlof, Majkl Spens i Džozef E. Stiglic. Svojom „analizom tržišta sa asimetričnim informacijama“, oni su pokazali u kojoj meri informacije utiču na funkcionisanje tržišta, od prodaje polovnih automobila do uspona i kolapsa na velikim berzama.
2010. – U sukobima u Beogradu lakše i teže je povrijeđeno 124 policajca i 17 demonstranata, a privedeno je 207 osoba, povodom održavanja gej parade “Parada ponosa”.
Rođeni na dan 10. oktobar:
1470. – Rođen Selim I Mrgodni, sultan Osmanlijskog carstva od 1512-1520
1731. – Rođen Henry Cavendish, britanski prirodnjak.
1813. – Rođen Giuseppe Verdi, talijanski skladatelj.
1830. – Rođena Izabela II, kraljica Španjolske.
1834. – Rođen Aleksis Kivi, finski nacionalni književnik.
1847. – Rođen Milan Jovanović Batut, lekar, univerzitetski profesor i utemeljivač Medicinskog fakulteta.
1861. – Rođen Fridtjof Nansen, norveški istraživač, zoolog i diplomat; dobitnik Nobelove nagrade za mir 1922. godine
1887. – Rođen Zvonimir Rogoz, hrvatski glumac i redatelj.
1888. – Rođen Nikolaj Ivanovič Buharin, ruski revolucionar.
1895. – Rođen Jakov Gotovac, operni dirigent (Zagreb) i skladatelj.
1901. – Rođen Alberto Đakometi, švajcarski skulptor, slikar i grafičar.
1913. – Rođen Claude Simon, francuski književnik.
1930. – Rođen Harold Pinter, engleski dramatičar i pozorišni režiser, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 2005. godine.
1934. – Rođen Aldo Gladić, hrvatski lingvist, fonetičar i pjesnik.
1934. – Rođena Dušanka Kalanj, spikerka i voditeljka Televizije Beograd, prva voditeljka TV Dnevnika.
1947. – Rođen Nenad Šarić, hrvatski glazbenik.
1950. – Rođena Nora Roberts, američka bestselerka, autor više od 209 ljubavnih romana.
1957. – Rođen Vlasta Cenić, srpski pesnik za decu.
1963. – Rođen Dragan Bjelogrlić, srpski glumac, scenarista i producent.
1963. – Rođen Mitar Maksimović Mando, komandant jedinice „Lavovi sa Majevice“ Vojske Republike Srpske.
1965. – Rođen Chris Penn, američki filmski glumac.
1970. – Rođen Goran Navojec, hrvatski glumac.
1971. – Rođen Elvir Bolić, bosanskohercegovački fudbaler.
1973. – Rođen Vikash Dhorasoo, francuski fudbaler.
1973. – Rođen Joël Chenal, francuski alpski skijaš.
1975. – Rođen Craig Walton, australijski atletičar.
1979. – Rođen Nicolás Massú, čileanski teniser.
1980. – Rođen Jaser Al-Katani, fudbaler Saudijske Arabije.
1984. – Rođen Jean-Baptiste Grange, francuski alpski skijaš.
1986. – Rođen Ezekiel Garaj, argentinski fudbalski reprezentativac.
Umrli na dan 10. oktobar:
19. – Umro Germanik Julije Cezar, rimski vojskovođa i državnik.
680. – Ubijen Husejn ibn Ali, šijitski imam.
833. – Umro Al-Mamun, abasidski kalif i pokrovitelj nauke.
1659. – Umro Abel Tasman, holandski istraživač i moreplovac.
1837. – Umro Charles Fourier, francuski filozof.
1938. – Umro Mustafa Kemal Atatürk, turski državnik.
1970. – Umro Eduar Daladje, francuski političar.
1976. – Poginula Silvana Armenulić, bosanska pjevačica novokomponovanih narodnih pjesama i sevdalinki.
1985. – Umro Yul Brynner, američki filmski glumac.
1985. – Umro Orson Welles, američki režiser, glumac, scenarist i producent.
2000. – Umrla Sirimavo Bandaranaike, bivši premijer Šri Lanke, prva žena-premijer na svetu.
Praznici i spomendani na dan 10. oktobar:
– Svjetski dan beskućnika.
Sveci pravoslavne crkve na dan 10. oktobar:
– Sveti mučenik Kalistrat.
– Sveti apostoli: Marko, Aristarh i Zinon.
– Sveti novomučenik Akilina.
– Prepodobni Savatije Solovecki.
