Za početak izdvajamo primjer Leskovca, odakle je potekla i priča o nezapamćenom cirkusu na svadbi – mlada je zadržala svoje prezime, svatovi su je prvo izvrijeđali, a onda se međusobno potukli!

Ovaj grad na jugu Srbije tek polako dobija žene koje imaju po dva prezimena, pa je zato potpuno razumljiv šok i nevjerica prisutnih na vjenčanju na kome je muž uzeo ženino prezime! Uz jedan značajan dodatak na tu informaciju – sin jedinac, Crnogorac!

Tajac, neverica, ŠOK!

– Istog momenta atmosfera se iz svečarske pretvorila u mrtvačku. Najpre su se začuli uzvici iznenađenja, a potom glas nekog starine: “E, junače, sram te bilo!”. Po licima prisutnih, vidjelo se da i ostali svatovi misle isto – priča nam matičar iz Leskovca sa dugogodišnjim radnim stažom u ovoj službi.

Ispostavilo se, međutim, da su mlada i mladoženja imali ista prezimena i da je mladoženja, ne obavještavajući ni buduću suprugu, smislio kako da se našali sa svojim patrijarhalnim srodnicima.

– Iskren da budem, nekako mi je bilo milo zbog tog štosa i zbog štrecanja svatova – prisjeća se sa smješkom matičar.

Koliko tačno žena u Srbiji uzme samo muževljemo prezime, koliko njih doda, a koliko ostane na starom, ne postoji, a kako nam je rečeno u Republičkom zavodu za statistiku, taj podatak se ne obrađuje.

Zadržala svoje, ali ubrzo predomislila

Čajetinke najčešće u brakove stupaju prihvatajući muželjevo prezime. Otprilike svaka peta nevjesta svom doda i suprugovo, dok se vrlo retko dešava da u bračne vode uđe samo sa svojim prezimenom.

– Prije nekoliko godina imali smo slučaj da je mlada na venčanju rekla da zadržava svoje prezime. U sali je nastao tajac, ali nije bilo nikakvih problema. Posle nekoliko dana ta ista žena je zatražila da je u knjigu vjenčanih uvedemo suprugovim prezimenom – rečeno nam je u matičarskoj službi u Čajetini.

U Kosjeriću tek svaka dvadeseta mlada na venčanju kaže “zadržaću svoje prezime”, a u Bajinoj Bašti na prste jedne ruke mogu da se prebroje slučajevi u kojima su mlade zadržale svoje prezime za poslednjih nekoliko godina.

– Žene koje pripadaju srednjem staležu drže do patrijarhalne tradicije pa uzmu muževljevo prezime. Akademski obrazovane građanke sve češće muževljevom dodaju i svoje prezime  – kažu u bajinobaštanskoj matičarskoj službi.

U sali ne bude problema, ali šta se dešava posle…

U Matičnoj službi u Kruševcu ističu da se ogromna većina žena odlučuje da uzme muževljevo prezime.

– U skoro od 90 do 95 odsto slučajeva žene biraju ovu opciju. Situacije da žena svom prezimenu doda suprugovo jako su rijetke, a slučajeve kada žena zadržava svoje prezime u poslednjih 10 godina možemo da prebrojimo na prste obje ruke. Ne sjećamo se ni situacije da je muž uzeo prezime supruge – kažu u kruševačkoj matičnoj službi, dodajući da nisu imali neku bizarnu ili incidentnu situaciju prilikom vjenčanja zbog izbora prezimena.

– Šta se kasnije dešavalo, ne znamo – dodaju kruševački matičari.

I Beograd konzervativan

Gordana Zorić, matičarka koja je radila u opštini Stari grad, kaže da u Beogradu i dalje najviše žene uzimaju muževljevo prezime. U velikom broju ima i onih brakova, gde je žena dodala muževljevo prezime, ali je zato neznatan broj onih žena koje zadržavaju djevojačko prezime.

– Beograd jeste metropola, ali mnogi su došli u ovaj grad i doneli svoje običaje. Nikada neću zaboraviti situaciju u koju sam se našla, ni kriva ni dužna. Mladenci su me pred početak venčanja molili da ih pred svatovima ne pitam za prezime. Nisam mogla tu želju da im ispunim, jer je to jedno od pitanja koje po zakonu moram da postavim. Naime, mlada je htjela da doda mladoženjino prezime, pa se na svadbi posvađala sa svekrvom. Na kraju, za sve to bila sam kriva ja, matičarka – prepričava Zorićeva.

Kad muškarac uzme ženino prezime, postaje “ženik”

Ona kaže da se tokom svoje karijere susretala i sa primerima kada je muškarac uzimao mladino prezime, kao i kada je njeno prezime dodavao.

– To se, naravno, ne dešava često. Ono što je ružno, jeste što takve muškarce u narodu zovu “ženik”. Međutim, više je bilo slučajeva kada žena želi da svom prezimenu doda mladoženjino, ali se na dan svadbe predomisli. Onda se dešava da već sutradan ta ista mlada dođe u opštinu i traži promjenu prezimena – priča Zorićeva.

(Blic)