Mitrić o kandidaturi Medenice: Mandat mora ostati ograničen

On ističe da se ovom problemu mora pristupiti kroz sistemsko tumačenje.

“Tipična i najvažnija osobina svakog zakonodavnog akta sastoji se u tome što je taj akt okrenut budućnosti i što se njime stvara novo pravilo, koje tek treba da se primjenjuje od dana stupanja na snagu tog akta”, kaže profesor Mitrić.

Ipak, dodaje, princip neretroaktivnosti zakona se ne sprovodi do kraja.

“Tako da se jedna određena vrsta retroaktivnih zakona, odnosno pojedinih odredba u njemu, tolerišu u sistemu. Radi se o tzv. “kurativnim zakonima, zakonima “ljekovima, koji imaju za cilj da “izliječe defektno stanje u ranijoj pravnoj normi, pa prema tome, postojanje pojedinih odredbi u zakonima koji proizvode retroaktivno dejstvo imaju za cilj da isprave “nepažnju i nesmotrenost” prilikom donošenja ranijih zakona.

Otuda i naš ustavotvorac, kad određuje granice povratnog dejstva propisa, utvrđuje da zakon, drugi propis i opšti akt ne mogu imati povratno dejstvo. Ipak, naslanjajući se na prethodne teorijske stavove naš ustavotvorac “odobrava povratno dejstvo propisa, ali samo izuzetno i samo za pojedine odredbe zakona i samo ako to zahtijeva javni interes, utvrđen u postupku donošenja tog zakona”, dodaje on.

Ne može se, dodaje Mitrić, jednom normom reći sve, ono što je vezano za jedan odnos koji se reguliše, već je niz pojmova i sudova dat u drugim normama, pa su one tako smisaono povezane na normu koja se tumači. Zato je, kaže, sistematski pristup tumačenja prava neophodan.

“Na primjer, stav Sudskog savjeta kojim se poziva na stavove Venecijanske komisije nije pravni argument, nego politički zato što stavovi Venecijanske komisije nijesu pravno obavezujući. Pravno obavezujući argument je norma Ustava, na primjer, član 9 Ustava kojim se uređuje pravni poredak Crne Gore i koji daje primat međunarodnom pravu i opšteprihvaćenim pravilima međunarodnog prava u odnosu na domaće zakonodavstvo i neposredno se primjenjuju kada odnose određuju drukčije od unutrašnjeg zakonodavstva. (Kao što ni stav Sudskog savjeta da je dosadašnja predsjednica jedini kandidat, nema nikakvu pravnu težinu.)

Tako, na primjer, kad reguliše institute mandata državnih organa i državnih funkcionera onda postoje univerzalna opšteprihvaćena pravila međunarodnog prava kojim se trajanje mandata državnih funkcionera određuje na dva mandata sa određenim brojem godina, najčešće četiri ili pet, ali akcenat se stavlja na to da može biti najviše dva puta u karijeri ili najviše dva puta uzastopno”, kaže Mitrić.

Predsjednica Vrhovnog suda je, pojašnjava Mitrić, iskoristila dva mandata i još dvije godine više, zato što u Ustavu Crne Gore, u članu 124 nije bio određen mandat predsjednika Vrhovnog suda, a što je kasnije ispravljeno amandmanom 7 na Ustav Crne Gore.

“Jer prema članu 2 Ustavnog zakona za sprovođenje Ustava, propisano je da svi oni koji su u mandatu nastavljaju sa radom do isteka vremena do kojih su birani, u okviru prava i dužnosti utvrđenih ustavom. Članom 6 istog zakona, propisano je da zakoni i drugi propisi ostaju na snazi do njihovog usklađivanja s Ustavom u rokovima određenim ovim zakonom, čime ustavotvorac ovim članom se odnio retroaktivno prema ranijim zakonima i drugim propisima.

Takođe članom 9 ovog zakona propisano je da će se ostali zakoni i drugi propisi uskladiti sa Ustavom najkasnije u roku od dvije godine od dana stupanja na snagu ovog zakona, čime je ustavotvorac i ovim članom ,,odobrio retroaktivnost “ostalih zakona za dvije godine unazad. Povezujući smisaonu povezanost citiranih članova ustavnog zakona sa članom 9 Ustava Crne Gore predstavlja klasičan primjer sistematskog tumačenja prava, kojim se utvrđuje značenje pravne norme pomoću sistema prava, odnosno pomoću njene veze sa svim ostalim normama koji čine pravni sistem”, kaže Mitrić.

Zaključuje da ako član 9 Ustava Crne Gore uređuje pravni poredak Crne Gore na taj način što opšteprihvaćena pravila međunarodnog prava su sastavni dio unutrašnjeg poretka, tada imaju primat nad domaćim zakonodavstvom i uvijek se neposredno primjenjuju kada pojedine odnose uređuju drukčije od unutrašnjeg zakonodavstva, dalja polemika je sasvim suvišna.

(Pobjeda)