Gorčević: Korak sa EU hvatamo reformama koje donose bolji život
Piše: Majda Gorčević
Pred Crnom Gorom je prilika koja se ne propušta – mogućnost da ubrzamo društvene promjene, zakoračimo snažnije ka evropskom životnom standardu i ostvarimo cilj učlanjenja u Evropsku uniju do 2028. Evropska komisija će do kraja mjeseca uplatiti gotovo 27 miliona eura Crnoj Gori kao prvu tašnu u okviru podrške za implementaciju Reformske agende naše zemlje. Ovo je zapravo prvi korak ka znatno većoj sumi – ako sve planirane reforme sprovedemo do kraja 2027. godine, Crna Gora može da računa na ukupno 383 miliona eura.
Novac je namijenjen za unapređenje našeg poslovnog okruženja, ubrzanje digitalne i zelene tranzicije, razvoj ljudskog kapitala i jačanje vladavine prava. Dio tog novca – 255 miliona – biće povoljni krediti, dok će preostalih 128 miliona biti poklon, odnosno bespovratna sredstva. Ova finansijska podrška dio je šireg plana Evropske unije za zemlje Zapadnog Balkana, kojim se želi ubrzati njihov napredak i pomoći im da se ekonomski približe standardu koji uživaju građani EU. Ukratko – uz reforme, stiže i podrška, a sve s ciljem da se život u našoj zemlji učini boljim i stabilnijim.
Važno je napomenuti da su sredstva Crnoj Gori uslovljena uspješnom implementacijom stavki iz Reformske agende, zbog čega je taj dokument važan za ekonomski i politički razvoj naše zajednice, kao i za ubrzanje evropske integracije. Isplanirali smo 32 prioritetne reformske mjere u oblasti 14 politika, kao i jasne korake za ispunjavanje reformi koji sadrže i pokazatelje uspjeha (indikatore), kao osnov za praćenje napretka u sprovođenju mjera. To znači da će na svakih šest mjeseci kroz izvještavanje doći do procjene ispunjenog i prema tome se odrediti iznos sredstava koji dobijamo za taj period. Isplata će se vršiti proporcionalno u odnosu na broj i kvalitet sprovedenih obaveza, što znači da ćemo dobiti sredstva za one reforme koje su u potpunosti realizovane. Važno je naglasiti da ne postoji mogućnost potpune obustave sredstava i u slučaju da ne ispunimo sve na vrijeme, jer će ona ostati na raspolaganju i biti uplaćena čim se obaveze ispune.
Reformama koje ćemo finansirati ovim paketom mjera, realizovaćemo aktivnosti usmjerene na unapređenje rezultata istraga potvrđenih optužnica i pravosnažnih presuda u slučajevima organizovanog kriminala, te sveobuhvatan pregled i reformu izbornog pravnog okvira. Fokus je usmjeren i na reforme u pogledu poboljšanja javnih nabavki i jačanja integriteta inspekcijskih službi, kao i na razvijanje digitalne infrastrukture. Na polju razvoja ljudskog kapitala planirana je reforma socijalnih i sistema dječije zaštite i ulaganje u sve nivoe obrazovanja i digitalno obrazovanje.
Dakle, Reformska agenda predstavlja okvir za ubrzanu transformaciju crnogorskog društva i njegovu pripremu za buduće članstvo u Evropskoj uniji. Kroz jasno definisane ciljeve, mjerljive rezultate i snažnu podršku EU, Crna Gora ima priliku da uspostavi održiv institucionalni, pravni i ekonomski sistem usklađen sa evropskim standardima. Ovaj proces nije samo tehnički – on je duboko politički i društveni, jer podrazumijeva gradnju države zasnovane na vladavini prava, efikasnoj upravi i jednakim šansama za sve građane.
Reforme koje sprovodimo danas ne znače samo ispunjavanje obaveza prema Briselu već su i ulaganje u našu budućnost; stabilniju ekonomiju, pravednije društvo i funkcionalnije institucije, jednom riječju evropeizaciju Crne Gore. Aktivacija ovog finansijskog instrumenta potvrđuje da su naši napori prepoznati i vrednovani na evropskom nivou. Ako nastavimo dosadašnjim tempom, Crna Gora će u naredne tri godine ući u EU kao država koja je istinski spremna da dijeli zajedničke evropske vrijednosti i standarde.
(Autorka je ministarka evropskih poslova u Vladi Crne Gore)
