PARALIZA SISTEMA USTAVOM: Zašto ne možemo dobiti kvalitetnog VDT
Piše: Velibor Marković
Kao sto sam bio i najavio, ispostavile su se netačnim i proizvoljnim spekulacije onih medija, koji su vec bili saopštili moguceg vršioca dužnosti Vrhovnog državnog tužioca, kao i da će se izbor desiti na prvoj sjednici Tužilackog savjeta održanoj dana 24.januara 2022.godine.
Ovo stoga sto Tužilacki savjet barem za sada na tu funkciju ne vidi nekog iz redova sadašnjih tužilaca, upravo zbog nagomilanih problema u tužilackoj organizaciji, dok eventalnih kanditata izvan redova te organizacije, prije svega onih koji bi bili iz redova advokata, za sada takodje nema.
Otuda je jedino moguće i prihvatljivo rješenje Savjeta bilo raspisivanje javnog poziva za izbor v.d.-a, sto se na kraju i desilo. Sada ostaje da se vidi da li ce se i ko ce, ukoliko se ovo prvo desi, prijaviti na tu funkciju. Jer, ne postoji velika mogucnost prijavljivanja nekog ko je veoma ozbiljan, a vec ima razradjenu advokatsku kancelariju. Naprotiv, postoji objektivna opasnost da se prijave samo oni sa manjim iskustvom i strucnim referencama, kojima bi kandidatura iskljucivo predstavljala sredstvo za reklamiranje, bez realnih sposobnosti i ambicija da svojim radom pomognu u cilju sredjivanja stanja u tuzilackoj organizaciji.
Razlozi neprijavljivanja najozbiljnijih kandidata nece u najvecoj mjeri biti zbog neke vrste slobode i samostalnosti u bavljenju advokaturom, pa cak ni zbog vecih prihoda koji se ostvaruju radom u toj djelatnosti, vec upravo zbog kratkog trajanja mandata funkcije v.d.-a (sest mjeseci) i neophodnosti da se zarad tako kratkog vremena zatvori advokatska kancelarija i samim time izgube klijenti, dok su s druge strane, prema sadasnjem ustavnom rjesenju, za izbor VDT-a potrebne 2/3, odnosno 3/5 parlamentarne vecine, sto kandidatu ne daje dovoljnu, a pri sadasnjoj konstelaciji politickih snaga, nikakvu garanciju da ce kao vrsilac funkcije v.d.-, bez obzira na pokazani kvalitet i rezultate, biti izabran i na gotovu funkciju.
Stogq bi izbor na funkciju v.d.-a, bez izbora na funkciju VDT-a predstavljalo jednu vrstu ,,igranja”, sa takvim kandidatima, koji kao ozbiljni ljudi to ne zele da prihvate. Upravo ovakvo stanje predstavlja razliku u odnosu na nekadasnje vrijeme, o kojem sam vec pisao, gdje je drzava uvijek imala svog neformalnog kandidata za tako odgovoran posao, iza koga je i stojala, prakticno mu garantujuci izbor.
Prema tome, sve dok se pitanje izbora VDT-a ne rijesi izmjenama Ustava (za koje su takodje potrebne dvije vecine), umjesto dosadasnjeg apsurdnog rjesenja prema kojem je za funkciju koja mora da postoji u svakoj drzavi potrebna kvalifikovana vecina, ili na neki drugi nacin (obezbjedjivanjem te vecine), izbor novog VDT-a ce predstavljati veliki problem, koji ce imati za posljedicu i lose stanje u tuzilackoj organizaciji.
S tim u vezi, poziv potpredsjednika Vlade Crne Gore, gospodina Dritana Abazovica, koji apeluje na prijavljivanje u cilju ,,zrtvovanja” u interesu drzave, navodeci medju potencijalnim kandidatima i advokate, treba shvatiti kao krajnje korektan, iskren i dobronamjeran, ali i imati u vidu da se najveci broj ozbiljnih ljudi, koji su se kao advokati vec ostvarili, i po svojoj strucnoscu i moralnim nacelima postali prepoznatljivi u drustvu, ne zele prihvatati sestomjesecnih mandata, a da nemaju sigurnost da ce biti izabrani i na funkciju Vrhovnog drzavnog tuzioca, ciji mandat traje pet godina.
***Autor je advokat
