Crna Gora na petom mjestu po kriminalu

Crna Gora je peta u Evropi po Globalnom indeksu organizovanog kriminala za 2023. godinu, pokazuje najnoviji Indeks transnacionalnog organizovanog kriminala u svijetu koji je juče predstavila Globalna inicijativa za borbu protiv transnacionalnog organizovanog kriminala (GI-TOC). Od 193 države u svijetu Crna Gora je na 54. mjestu kad je riječ o organizovanom kriminalu.

Globalni indeks za ovu godinu otkriva kontinuirani porast organizovanog kriminala na globalnom nivou, pri čemu 83 odsto svjetske populacije živi u uslovima visokog kriminala. Ako se posmatra 17 država centralne i istočne Evrope, po ovom indeksu, Crna Gora je na četvrtom mjestu.

“Grupe formirane u mafijaškom stilu su dominantna vrsta kriminalnih mreža u Crnoj Gori. Klanovi “Škaljari” i “Kavač” su najistaknutiji akteri i prvenstveno se bave pranjem novca i trgovinom kokainom iz Latinske Amerike. Dva klana su sprovela značajne akte nasilja koje se preliva preko granica u Srbiju i Evropu. Vođe kriminalnih grupa ili visokopozicionirani članovi koji služe kaznu u Crnoj Gori često regrutuju nove snage u zatvorima. Sofisticiranost labavih kriminalnih mreža raste. Porast količina kokaina u Luci Bar i široko rasprostranjene veze mreža sa grupama iz Latinske Amerike, EU i Zapadnog Balkana pokazuju da su organizovane kriminalne grupe koje potiču iz Crne Gore uspostavile konsolidovanu kriminalnu mrežu. Kriminalne mreže su uglavnom povezane sa mafijaškim grupama i trgovinom kokaina i imaju veze sa korumpiranim lokalnim političarima i organima za sprovođenje zakona, piše u izvještaju”, čije detalje je prenio portal RTCG.

Kako se navodi, uprkos kontinuiranim političkim krizama, privremena vlada je uložila napore u borbi protiv organizovanog kriminala, posebno u borbi protiv trgovine kokainom i šverca cigareta.

“Međutim, tenzije i nepovjerenje unutar vladajuće koalicije i nedostatak konstruktivnog učešća svih političkih partija na plenarnim sjednicama doveli su do kašnjenja i neefikasnosti u poboljšanju ključnih zakona. Parlament takođe tek treba da pokaže u praksi svoju posvećenost crnogorskoj reformskoj EU agendi i da poboljša svoju koordinaciju sa Vladom u pogledu zakonodavnih inicijativa”, navodi se u izvještaju.

Korupcija i kronizam i dalje su rasprostranjeni u Crnoj Gori, a napori vlasti da riješe problem, uključujući hapšenja dvoje važnih sudija u aprilu i maju 2022. godine, dijelom podstaknuti zahtjevima za pristupanje EU nijesu dali značajne rezultate.

Što se tiče međunarodne saradnje, kako se navodi, situacija u Crnoj Gori je znatno poboljšana poslednjih godina, posebno nakon što je zemlja ušla u NATO i potpisala bilateralne sporazume sa SAD i drugim zapadnim i susjednim zemljama.

“Nedostaje saradnja između državnog tužilaštva i drugih državnih aktera, posebno sa Agencijom za nacionalnu bezbjednost. Sprovođenje zakona takođe pati od političkog miješanja u njihove operativne aktivnosti i procesuiranje slučajeva. Crnogorska policija nema dovoljno sredstava i nema profesionalizam i tehničke sposobnosti potrebne za razotkrivanje složenih međunarodnih kriminalnih mreža trgovine drogom. Štaviše, zbog zarobljavanja države, agencije za sprovođenje zakona nijesu u mogućnosti da održe integritet istraga. Specijalno tužilaštvo za organizovani kriminal i korupciju na visokom nivou povećalo je broj zaposlenih u poslednjih nekoliko godina, ali njegovu efikasnost podrivaju loši uslovi rada, slaba saradnja sa drugim agencijama za sprovođenje zakona, kao i korupcija i snažan politički uticaj. Poboljšana je proaktivnost i efikasnost istraga, sa četiri policijske jedinice”, navedeno je u izvještaju.

Kako se tvrdi, sve jedinice su sada povezane sa sigurnim komunikacionim kanalom Europolove aplikacije za bezbjednu razmjenu informacija.

“Napori uloženi da se sprovođenje zakona učini efikasnim doveli su do povećanja broja slučajeva organizovanog kriminala koji su istraženi i procesuirani u zemlji. Međutim, kapacitet za rješavanje krijumčarenja duvana i pranja novca još nije na željenom nivou”, piše u izvještaju GI-TOC.