CRNOGORCI PROGLAŠENI NAJVIŠOM NACIJOM NA SVIJETU: Prestigli Holanđane, evo šta kažu istraživanja
Decenijama unazad, Holanđani su držali prvo mjesto liste najviših naroda na planeti.
Međutim, ove godine je sprovedena studija čiji su podaci otkrili da su stanovnike ove države “prešišali” žitelji Dinarida, planinskog lanca koji se prostire duž zemalja bivše Jugoslavije, a novi podaci sugerišu da su upravo stanovnici Crne Gore po svemu sudeći najviša nacija na svijetu.
Još od kraja 19. vijeka antropolozima izaziva fascinaciju rast stanovnika ovih planinskih predjela. Tako je u članku istraživača sa univerziteta u Češkoj i u Crnoj Gori pod nazivom “Mapiranje planina divova” prikazana najpotpunija slika razlike u tjelesnoj visini stanovnika bivše Jugoslavije i Albanije.
Kako njihovi podaci ukazuju, 18- godišnjaci sa prostora Crne Gore u ovom trenutku su najviši na svijetu sa prosječnom visinom od 182,9 cm, čime su prestigli one istih godina iz Holandije, kojima je prosečna visina 182,4 cm.
I pored toga, Crnogorci se ne ističu među komšijama. Osamnaestogodišnji mladić iz Dalmacije, južne regije Hrvatske, visok je u prosjeku 183,7 cm. U Hercegovini su u prosjeku visoki 183,4 cm. U malom, susjednom pojasu koji povezuje Dalmaciju preko južne Hercegovine sa centralnom Crnom Gorom, prosječna visina je čak i iznad 184 cm.
Ali, za razliku od Crne Gore, Dalmacija i Hercegovina su dio većih država (Hrvatska, odnosno Bosna i Hercegovina) sa nižim prosječnim visinama je očigledan već administratorima austrougarske vojske, koji su bilježili visinu svojih regruta.
Naime, davne 1895. mladići iz Bosne i Hercegovine koji su stupili u vojnu službu bili su u prosjeku visoki 172,4 cm, što je bilo znatno iznad prosječnog rasta regruta iz cijele Austrougarske 1890. godine (165,1 cm), pa čak i iznad prosječne visine muškaraca iz sjeverne Evrope u istoj starosnoj kohorti (približno 170 cm).
Međutim, regruti iz Tuzle (171 cm) bili su niži od onih iz susjedne Hercegovine (175 cm). Posle Prvog svjetskog rata, istraživanja na planinama Durmitor (u sjeverozapadnoj Crnoj Gori) na muškarcima starosti od 18 do 40 godina dala su prosječnu visinu od 176,7 cm, što je rast koji su industrijalizovane nacije sjeverne i zapadne Evrope dostigle tek 1950-ih i 1960-ih godina.
Šta uzrokuje tu visinu?
Antropolog sa Harvarda Karlton Kuns 1920-ih godina iznio je teoriju da je riječ o mineralima. Kuns je zapazio da su viši ljudi u regionu živjeli na krečnjačkoj podlozi, dok su niži Albanci živjeli na pješčaru. Nedavni podaci sugerišu da su ipak ishrana i genetika vjerovatniji uzroci.
Teško je odrediti prosječnu visinu stanovnika jer je nasledna i podložna uticaju životne sredine. Na primjer, razmotrite efekat industrijske revolucije. Među mnogim posledicama, dobrim i lošim, bilo je opšte poboljšanje nutritivne situacije širom Evrope. Kao rezultat toga, prosječna visina u mnogim evropskim zemljama porasla je za 10 do 17 cm od kraja 19. vijeka.
Zbog razlika u ishrani među vjerskim zajednicama, Bosna i Hercegovina pruža fascinantan prozor u uticaj ishrane na visinu. Svinjetina je glavni izvor proteina, ali je njena konzumacija zabranjena u muslimanskoj tradiciji. Ovo bi objasnilo razliku u visini od 2,2 cm između stanovnika muslimanskog dijela Sarajeva (181,8 cm) i njegovih uglavnom srpskih istočnih periferija (184,0 cm). Takođe, u drugim vjerski mješovitim djelovima zemlje (oko Goražda i Mostara), muslimani su 2-3 cm niži od svojih susjeda Srba ili Hrvata.
(Big Think)
