EVROPA U LOKALU: U ovim oblastima EU integracije mogu donijeti radikalne promjene na bolje
Evropske integracije na nacionalnom nivou najznačajniji i najobimniji dio pripreme vezan je za komplikovan proces analize i prilagođavanja nacionalnih zakona i drugih pravnih akata zahtjevima EU. Tu se, naravno, misli na ono što se često u stručnoj javnosti naziva „primena acquis communautaire“, tj. usvajanje pravnih tekovina EU. Iskustvo drugih zemalja, danas članica EU, pokazalo je da su neki zakoni, zbog vrste oblasti na koje se odnose, lakšu primjenu našli na nacionalnom nivou, dok su drugi zakoni više uticali na lokalni nivo.
Čak 75 odsto evropskog zakonodavstva koje Crna Gora mora usklaaaditi sa EU odnose se na lokalne samouprave.
Primjena ovih zakona može donijeti radikalne promjene na bolje u crnogorskim opštinama.
Koje su to oblasti na koje će najviše uticati primjena evrospkog zakonodavstva na lokalnom nivou?
Pa uglavnom one na koje građani svakodnevno imaju najviše primjedbi: komunalne usluge i upravljanje otpadom, javna preduzeća, zaštita potrošača…
Praksa u drugim zemljama, danas članicama EU, pokazala je da su lokalne vlasti najviše pažnje posvetile primjeni zakona iz sledećih oblasti:
javne nabavke,
državna pomoć,
javna preduzeća – komunalne usluge,
zaštita potrošača,
zaštita životne sredine,
okvirni uslovi u vezi sa lokalnim finansijama,
pravo stranih državljana da kupuju zemljište,
kretanje radne snage,
pravo svih građana EU da glasaju na lokalnim izborima.
Važno je podvući da se oko tri četvrtine zakonskih normi EU primjenjuje na lokalnom nivou!
Pored primjene „acquisa“ na lokalnom i regionalnom nivou najvažnije pripremne mjere za integraciju bile bi sledeće:
Formiranje odgovarajućih stručnih kadrova na lokalnom nivou.
Iskustva drugih zemalja su pokazala da je u većim gradovima ili opštinama preporučljivo da se obrazuju timovi tzv. „službenika za EU“ koji bi se bavili isključivo EU pitanjima.
Ti timovi bi se, u okviru lokalne samouprave, bavili prije svega pitanjima prikupljanja i praćenja informacija od važnosti za saradnju te lokalne samouprave i relevantnih institucija u EU. Takođe, oni bi dodatno bili obučeni, u skladu sa lokalnom strategijom razvoja, za pripremanje projektne dokumentacije i praćenje procedura apliciranja za sredstva iz fondova EU. Pomenuti timovi bi, u slučaju potrebe, identifi kovali i spoljne stručne saradnike koji bi
mogli da im budu od pomoći prilikom ispunjavanja mnogobrojnih procedura, podataka i metodologije planiranja koji su neophodan preduslov za odobrenje projekata fi nansiranih od strane
EU.
Od presudne je važnosti da obučeni stručnjaci na nivou opština razviju odličnu međusobnu komunikaciju, kao i komunikaciju sa susjednim opštinama (tzv. horizontalnu komunikaciju). Isto tako, ne smije se zanemariti značaj
razvijanja uspješne vertikalne komunikacije, tj. komunikacije sa relevantnim resornim tijelima Radi uspostavljanja efi kasne vertikalne komunikacije bilo bi poželjno da stručnjaci sa lokalnog nivoa
budu upoznati i sa nacionalnom strategijom razvoja.
V.M.
