Na današnji dan rođeni Ajnštajn, Štraus, Antić…

Rođen Albert Ajnštajn

Rođen njemački naučnik Albert Ajnštajn, tvorac teorije relativiteta, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1921. i jedan od najvećih umova 20. vijeka. Albert je rođen u jevrejskoj porodici, nastanjenoj u gradu Ulm u oblasti Virtemberg, Njemačko carstvo.

Iz Njemačke emigrirao u SAD 1933, poslije dolaska nacista na vlast.

Ajnštajn je formulisao specijalnu i opštu teoriju relativiteta koje su donijele revoluciju moderne fizike. Pored toga, doprinjeo je napretku kvantne teorije i statističke mehanike. Iako je najpoznatiji po teoriji relativiteta (posebno po ekvivalenciji mase i energije E=mc2), Nobelova nagrada za fiziku mu je dodeljena 1921. godine za objašnjenje fotoelektričnog efekta (rada objavljenog 1905. u Anus Mirabilis ili “Godini čuda”) kao i za doprinos razvoju teorijske fizike. U narodu, ime “Ajnštajn” je sinonim za čovjeka visoke inteligencije ili za genija.

Na njegovo upozorenje da bi Njemci mogli da naprave atomsku bombu, u SAD su počeli istraživački radovi za proizvodnju te bombe. Ajnštajn je sebe smatrao pacifistom i humanistom, a u kasnijim godinama i demokratskim socijalistom. On je jednom rekao: “Ja mislim da su gledišta Mahatme Gandija najviše prosvetiteljska od gledišta svih političkih ličnosti našeg vremena. Mi treba da stremimo ka tome da činimo stvari koje su u njegovom duhu, ne koristeći nasilje u borbi za našu stvar, i ne učestvujući u bilo čemu za šta mislimo da je zlo” Bio je oženjen srpskom matematičarkom Milevom Marić. Umro je 1955. godine u Prinstonu, Nju Džersi, u 76. godini. Posthumno je primio mnoga priznanja, a američki magazin Tajm ga je u anketi 1999. godine proglasio za ličnost 20. vijeka.

Rođen Vitorio Emanuel

Na današnji dan 1820. godine u Torinu je rođen Vitorio Emanuel II, posljednji sardinijski kralj i prvi kralj ujedinjene Italije kojom je vladao od 1861. sve do smrti 1878. godine. Odrastao je na dvoru svoga oca Karla Alberta u Torinu, gdje je primio konvencionalno religijsko vojničko obrazovanje tipično za monarhe onog doba.

Oženio se sa rođakinjom Mariom Adeleidom Habsburg, kćerkom austrijskog nadvojvode. Nakon očeve abdikacije, učvrstio je svoju poziciju utišavši lijeve republikance, ali mu je kompromisna politika prema Austriji kojoj je pristao da plaća visoku ratnu odštetu, donijela veliku sramotu u Italiji. U novembru 1852. je napravio značajan potez, kad je u vladu uključio sposobnog grofa Kavura, čiji su ga iskusni politički manevri u narednih nekoliko godina, doveli do toga da postane prvi kralj ujedinjene Italije.

U odlučujućim bitkama Austrijsko-sardinijskog rata kod Magente i Solferina, Vitorio

Emanuel je lično komandovao pijemontskom vojskom, ali je nakon primirja potpisanog u Vilafranci, uspio da primiri Kavura, koji je htio da rat nastavi sam, bez Francuza kao saveznika. Sljedeće godine Vitorio Emanuel je potajno pomagao generalu Garibaldiju u rušenju Kraljevine dviju Sicilija i zauzimanju njenih teritorija. Tad je lično poveo pijemontsku vojsku preko Papske Države, kako bi se povezao sa snagama Garibaldija, zbog čega ga je papa Pijo IX ekskomunicirao.

Nakon što je Kavur umro 1861., Vitorio Emanuel je dobio priliku da puno direktnije vlada, pa je i pored zastoja postigao dvije značajne pobjede; uspio je da zauzme Veneto nakon što se pridružio Bizmarku u Francusko-pruskom ratu 1866., a nakon toga je 1870. zauzeo i Rim nakon što se iz njega povukla francuska vojska koja ga je štitila.

Okupacija Rima i njegovo proglašenje prijestonicom Kraljevine Italije toliko je razljutilo papu Pija IX da je odbio sve pokušaje o pomirenju s Vitoriom, i nikad se nije sastao s njim. Međutim, nakon što je Vitorio Emanuel 1878. umro dopustio je da se sahrani u Panteonu.

Rođen Miroslav Antić

U mjestu Mokrin rođen srpski pjesnik, novinar, pisac filmskih scenarija i radio-drama Miroslav Mika Antić. Živio je u Novom Sadu. Prije nego što je postao poznat bavio se raznim poslovima bio je mornar, a radio je i u lutkarskom pozorištu. Sem pisanja bavio se i slikarstvom, novinarstvom i filmom. Bio je i urednik lista “Ritam” i “Dnevnika” u Beogradu i “Mladog pokolenja” u Novom Sadu.

Objavio više od 30 knjiga, među kojima i zbirke pjesama za decu “Plavi čuperak”, “Nasmejani svet”, “Šašava knjiga”. Za sva ta djela dobio je mnogobrojna priznanja kao što su: dvije “Nevenove” nagrade, nagradu za životno djelo u poeziji za djecu, Goranovu nagradu, nagradu Sterijinog pozorišta, Zlatnu arenu za filmski scenario, nagradu Oslobođenja Vojvodine, Orden zasluga za narod i dr. Umro je u Novom Sadu 24. juna 1986., u 54. godini.

Rođen Johan Štraus I

Rođen austrijski kompozitor Johan Štraus Stariji, koji je bečkom valceru dao klasičan oblik i znatno doprinjeo njegovoj popularnosti. Komponovao više od 150 valcera, od kojih je najpoznatiji “Lorelaj-Zvuci Rajne”. Od 1826. vodio je vlastiti plesni orkestar s kojim je uspješno nastupao u nizu evropskih zemalja. Od 1835. bio je dirigent plesnih priredbi na bečkom dvoru. Stekao nadimak “otac valcera”, a Rihard Vagner nazvao ga je “demonom bečkoga muzičkog duha” i “čarobnim vođom orkestra”. Osim valcera, kompnovao je veliki broj marševa, među kojima i čuveni “Marš Radecki”, polke, kadrile…