Njegoš je Crna Gora – Crna Gora je Njegoš
Skulptura „Njegoš“, djelo akademskog vajara Matije Vukovića, rađeno 1974. godine u Likovnoj koloniji Danilovgrad, postavljena je juče na platou ispred Kontrolnog tornja Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost na Dajbabskoj gori.
Direktor Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost, Zoran Sekulić, tim povodom je podsjetio da Agencija dugo ima izvanrednu saradnju sa Umjetničkom kolonijom u Danilovgradu. U okviru te saradnje, kod tornja na Dajbabskoj gori, u kom je smješten glavni kontrolno-mjerni centar, locirane su nekolike skultpure iz fundusa te institucije.
“Tu je rad skulptora Rukavišnjikova, skulptura Pavla Pejovića koja se zove ,,Dugo putovanje” i skulptura vajara Karavelića ,,Veliki Sizif“. Sada smo smjestili ovdje i skulpturu zbog koje sam posebno radostan. To je ,,Njegoš“, skulptura koju je radio Matija Vuković, jedan od najvećih vajara na prostorima nekadašnje Jugoslavije. Ova skulptura, kojom sam posebno impresioniran, na izvjestan način predstavlja osnovnu misao i jedno osjećanje ovog velikog vajara da skulptura istovremeno podsjeća na Crnu Goru, kao što bi i Crna Gora trebalo da podsjeća na Njegoša. Ona u određenom trenutku liči skoro na svaki kamen u Crnoj Gori, a u određenom trenutku pojavi se taj lik Njegoša koji nije istaknut u prvi plan, nego upravo predstavlja njegov ljudski i umjetnički senzibilitet kojim je doživljavao Crnu Goru i učestvovao u opštoj misli o tome šta treba da predstavlja Crna Gora”, kazao je Sekulić.
Autentično djelo
Skulptura „Njegoš“ dugo se nalazila u bivšem Klubu književnika Crne Gore, na obali Morače u Staroj varoši. Onda je premještena ispred nekadašnje zgrade novinsko-izdavačkog preduzeća „Pobjeda”. Za razliku od prethodnih portretista, Matija Vuković vajao je glavu Petra Drugog Petrovića Njegoša u skladu sa svojim likovnim izrazom dramatičnim ekspresionizmom koji je došao do kulminacije na deformisanom/transformisanom liku Njegoša isklesanom u kamenu na Internacionalnom vajarskom simpozijumu u Danilovgradu.
“Na glavi o kojoj je riječ, u naznakama on prati crte Njegoševog lika. Formu je sveo na glavu i kratak vrat, tako da se skoncentrisao na obradu lica sumarno naznačenog i formiranog ravnim površinama koje djelu daju notu tragičnog realizma”, zapisala je svojevremeno istoričarka umjetnosti Ljiljana Zeković.
Slavni skulptor
Matija Vuković je rođen 1925. godine. Likovnu akademiju završio je u klasi slavnih skulptora Toma Rosandića i Sretena Stojanovića. Na likovnoj sceni se pojavio u trenutku raskida od estetike socijalističkog realizma početkom pedesetih, djelima koja su značajno odstupala od akademskih formi. Njegovi rudimentarni oblici koji su zadržali privid „realizma” i daleku figurativnu narativnost, oblikovani su snažnim, surovim, deformisanim masama koje izražavaju jednu energičnu kreativnu ekspresiju autora koja je postala njegovim plastičkim znakom, i ujedno, jedinstvena pojava u jugoslovenskoj skulpturi druge polovine 20. vijeka. On je svojim djelom ukazao na još jednu mogućnost osavremenjivanja novog izraza koji će se razvijati slobodno prema autorski koncipiranoj plastici. Izgradio je jedan od najautentičnijih opusa u savremenoj srpskoj i jugoslovenskoj skulpturi.
