Unaprijediće se pravni osnov za primjenu instrumenata za pravovremenu intervenciju u banci koja je u problemima

Savjet je danas razmatrao Izvještaj o poslovanju i sprovođenju politike Centralne banke Crne Gore za novembar 2018. godine. Konstatovano je da su aktivnosti Centralne banke tokom novembra tekuće godine realizovane u skladu sa Programom rada Centralne banke u 2018. godini. Članovi Savjeta su informisani o tekućim aktivnostima privremenih upravnika u Atlas i IBM banci. Konstatovano je da mjere privremene uprave u pomenutim bankama nijesu imale negativnog uticaja na stabilnost bankarskog sektora, niti na povjerenje deponenata, što potvrđuje i podatak o rastu depozita ostvarenom u periodu nakon uvođenja privremene uprave, na nivou sistema.

Savjet je razmatrao i usvojio radne verzije nacrta zakona o kreditnim institucijama, nacrta zakona o sanaciji kreditnih institucija i nacrta zakona o izmjenama i dopunama Zakona o stečaju i likvidaciji banaka. Cilj pripreme radnih verzija pomenutih zakona je usaglašavanje nacionalnog zakonodavstva sa Direktivom 2013/36 EZ (tzv. CRD) u segmentima koji se odnose na pristup djelatnosti kreditnih institucija i investicionih društava, modalitete upravljanja tim institucijama i okvir za njihovu superviziju, kao i sa Direktivom 2014/49 EZ o uspostavljanju okvira za oporavak i sanaciju kreditnih institucija i investicionih društava (tzv. BRRD). Usvajanjem Zakona o sanaciji kreditnih institucija, koje se očekuje krajem naredne godine, unaprijediće se pravni osnov za primjenu instrumenata za pravovremenu intervenciju u banci koja je u problemima kako bi se obezbijedio nastavak ključnih finansijskih i ekonomskih funkcija te banke, uz istovremeno ograničavanje uticaja propasti banke na ekonomski i finansijski sistem na najmanju moguću mjeru i uz minimalne mogućnosti da troškove sanacije, u krajnjem, snose poreski obveznici.

Savjet je usvojio i Odluku o izmjenama i dopunama Odluke o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama, kojom  su, u skladu sa relevantnim sjernicama Evropskog bankarskog regulatora, unaprijeđena rješenja iz važeće odluke u dijelu koji se odnosi na vrednovanje kolaterala u postupku klasifikacije aktive i izdvajanja rezervacija za potencijalne kreditne gubitke u bankama.

U Makroekonomskom izvještaju Centralne banke Crne Gore za III kvartal 2018. godinekonstatovano je da je, u prvih devet mjeseci 2018. godine, u odnosu na isti period prošle godine, zabilježen rast vrijednosti izvršenih građevinskih radova (31,5%), broja dolazaka turista (12,4%) i industrijske proizvodnje (24,4%), pri čemu je posebno značajan rast, od čak 84,8%, ostvaren u sektoru snabdijevanja električnom energijom. Bankarski sektor u Crnoj Gori na nivou sistema, tokom prva tri kvartala tekuće godine, karakteriše sigurnost i stabilnost, uz ostvarenu visoku likvidnost i solventnost. Kod jedne banke, zabilježeno je pogoršanje pokazatelja likvidnosti. Bilansna suma banaka je imala tendenciju rasta u posmatranom periodu i na kraju septembra dostigla je iznos za 5,5% viši u odnosu na kraj prethodne godine. Rast na strani aktive je dominantno rezultat rasta kredita, dok na strani pasive depoziti u bankama bilježe najznačajniji rast. Nekvalitetni krediti na kraju septembra iznosili su 200,6 miliona eura i činili su 6,71% ukupnih kredita. Kod dvije banke je zabilježen značajno viši nivo NPL-a. Visoka likvidnost banaka, kao i uslovi finansiranja na međunarodnim finansijskim tržištima utiču na dalje smanjenje kamatnih stopa banaka. Prosječna ponderisana efektivna aktivna kamatna stopa na ukupno odobrene kredite je nastavila višegodišnji opadajući trend (9,57% u septembru 2014. godine), i u septembru 2018. godine dostigla je minimalnu vrijednost od 6,40%. U odnosu na decembar 2017. godine, prosječna ponderisana efektivna aktivna kamatna stopa bila je manja za 0,41 p.p., dok je u odnosu na septembar 2017. godine zabilježila pad od 0,58 p.p.

U Izvještaju o kretanju cijena za III kvartal 2018. godine je konstatovano da treći kvartal tekuće godine karakteriše usporavanje inflacije. Prosječna stopa potrošačkih cijena (prvih devet mjeseci 2018. godine u odnosu na isti period prethodne godine) iznosila je 2,9%, dok su cijene na godišnjem nivou bile veće za 1,9%. Godišnje stope rasta potrošačkih cijena evidentirane su i u zemljama regiona, kao i u većini zemalja EU, što je rezultat rasta cijena nafte na globalnom nivou. Što se tiče inflacionih očekivanja, anketa koju je sprovela CBCG pokazuje da najveći broj banaka i preduzeća očekuje inflaciju izmedju 2,5% i 3%. Modelska procjena za kraj 2018. godine projektuje inflaciju u rasponu od 2,1% do 3,2%, sa centralnom tendencijom od 2,6%. Ekspertska procjena CBCG uzima bazira se na usporavanju inflacije u trećem kvartalu i projektuje da će se inflacija u 2018. godini kretati u rasponu od 1,5% do 3,5%.

Savjet je razmatrao i Izvještaj o rezultatima ankete o kreditnoj aktivnosti banaka III kvartal 2018. godine. Rezultati ankete pokazuju da su kreditni uslovi za privredu i stanovništvo u trećem kvartalu povoljniji u odnosu na prethodni kvartal, posebno po osnovu nižih marži, provizija i naknada. Banke očekuju da će gotovo svi uslovi kreditiranja za stanovništvo u narednom kvartalu biti povoljniji. Anketa pokazuje i da je, tokom trećeg kvartala, tražnja za kreditima privrede i stanovništva porasla, pri čemu je tražnja privrede bila vođena potrebom za finansiranjem kapitalnih investicija, obrtnih sredstava i restrukturiranjem postojećih dugova, dok su kod stanovništva glavni faktori rasta tražnje potrebe za refinansiranjem postojećih dugova, kao i kupovina nepokretnosti i trajnih potrošnih dobara.

Na današnjoj sjednici, Savjet je podržao Predlog zakona o budžetu za 2019. godinu, uz ocjenu da se njime nastavlja primjena mjera konsolidacije koje će doprinijeti jačanju fiskalne održivostii. S druge strane, predviđen je najveći iznos kapitalnog budžeta do sada, što predstavlja snažnu razvojnu komponentu koja će generisati nove vrijednosti i uticati na budući rast i razvoj.

Uz navedene materijale, Savjet je razmotrio i druga tekuća pitanja iz domena svoje nadležnosti.