VREMEPLOV
2008. – Izvršen je atentat na hrvatskog novinara Ivu Pukanića u centru Zagreba.
Događaji na dan 23. oktobar:
4004. p. n. e. – Prema Ussher-Lightfootovom kalendaru nastao je svemir.
425. – Valentinijan III proglašen u Rimu za cara Zapadnog rimskog carstva.
1596. – Dugi rat: Osmanska vojska sultana Mehameda III kod Erlaua u Mađarskoj porazila austrijske trupe nadvojvode Maksimilijana.
1641. – U Sjevernoj Irskoj katolički su Irci ubili hiljade engleskih i škotskih doseljenika koji su 1609. došli na otok. Tome je u Londonu, 12. svibnja prethodilo pogubljenje irskog namjesnika Thomasa Wentwortha, Earla od Strafforda.
1702. – Bitka u zalivu Vigo gde je anglo-francuska flota potukla špansku i francusku flotu i uništila špansku Flotu Indija.
1707. – Sastao se prvi parlament Velike Britanije.
1847. – Hrvatski Sabor donosi odluku kojom se srpskohrvatski jezik uzvisiva na čast i vrijednost uvažavanja koju je dotad uživao latinski jezik, odnosno uvesti ga u sve urede u Saboru kao službeni jezik.
1862. – Državni udar u Kraljevini Grčkoj kojim je svrgnut kralj Oton I, prvi vladar novovekovne Grčke.
1873. – Dovršena željeznička pruga Rijeka – Karlovac, kojom je ostvarena veza s Budimpeštom.
1911. – Prva uporaba aviona u ratu: talijanski pilot poletio iz Libije da istraži turske linije za vrijeme tursko-talijanskog rata.
1912. – Počela bitka kod Kumanova u Prvom balkanskom ratu u kojoj je srpska vojska nanela težak poraz turskim trupama i prisilila ih da se povuku ka Bitolju.
1915. – U New York Cityu, 25000-33000 žena marširale 5. Avenijom zahtjevajući pravo na glasanje.
1917. – Američke vojne trupe se u Francuskoj uključe u prvi svjetski rat.
1917. – Na sednici Centralnog komiteta ruske Socijalističke radničke partije doneta odluka o podizanju oružanog ustanka. U pripremama i izvođenju Oktobarske revolucije od tada neposredno učestvuje Vladimir Iljič Uljanov Lenjin.
1929. – Prvi transkontinentalni let počeo iz New York City-a do Los Angelesa.
1940. – Sastaju se Adolf Hitler i Francisco Franco.
1941. – Spaljivanje Židova u Odesi u Ukrajini: 19000 Židova je živo spaljeno u Dalniku u Odesi, od rumunjskih i njemačkih trupa. Idući dan, još 10000 Židova je ubijeno.
1942. – Britanska Osma armija generala Bernarda Montgomerija počela ofanzivu protiv nemačkih snaga pod komandom Ervina Romela u egipatskoj pustinji kod mesta El Alamejn. Jedna od najznačajnijih bitaka u Drugom svetskom ratu okončana 12 dana kasnije pobedom Britanaca, usledilo iskrcavanje saveznika na tle severne Afrike.
1944. – Sovjetska Crvena armija tokom Drugog svetskog rata ušla u Mađarsku.
1944. – U filipinskom zalivu Lejte počela jedna od najvećih pomorsko-vazdušnih bitaka u Drugom svetskom ratu, u kojoj je učestvovala gotovo cela japanska flota i tri četvrtine flote SAD, okončana porazom Japanaca 25. oktobra.
1946. – Jugoslavenski predsjednik Josip Broz Tito pustio je u promet most preko Rječine čime je simbolički izbrisana granica između Rijeke i Sušaka.
1954. – Posle serije sastanaka u Parizu, SSSR, SAD, Velika Britanija i Francuska sporazumele se da okončaju okupaciju Nemačke.
1956. – Uličnim demonstracijama studenata i radnika u Mađarskoj počela antikomunistička pobuna, koju su sovjetske trupe ugušile 4. novembra 1956.
1958. – Ruski pisac Boris Pasternak dobio Nobelovu nagradu za književnost za roman „Doktor Živago“ koji je postao bestseler na Zapadu, dok u SSSR tada još nije bio objavljen.
1961. – Bivšem generalnom sekretaru Ujedinjenih nacija, Šveđaninu Hjalmaru Agne Dagu Hamaršeldu, koji je pod nerazjašnjenim okolnostima poginuo u avionu u vreme kongoanske krize, posthumno dodeljena Nobelova nagrada za mir.
1973. – Severnovijetnamski mirovni pregovarač Le Duk To odbio Nobelovu nagradu za mir uz obrazloženje da u njegovoj zemlji još nema mira.
1983. – U samoubilačkom napadu na američku vojnu bazu u Bejrutu ubijeno 241 vojnik. Istoga jutra napadači su napali i francusku vojnu bazu u kojoj je poginulo 58 vojnika.
1983. – Na akušerskoj klinici u Zagrebu rođena prva jugoslovenska „beba iz epruvete“.
1989. – Republika Mađarska službeno objavljena od predsjednika Mátyás Szűrösa.
1990. – Prvo emitovanje dnevnika YUTEL.
1990. – Ukrajinski premijer Vitalij Masol prinuđen da podnese ostavku posle masovnih studentskih protesta. To je bio prvi funkcioner Sovjetskog Saveza koji je otišao sa vlasti pod pritiskom javnosti.
1991. – Predstavnici 19 zemalja potpisali, na međunarodnoj konferenciji u Parizu u organizaciji UN, mirovni sporazum za okončanje 13-godišnjeg građanskog rata u Kambodži.
1992. – Akihito postao prvi japanski car koji je stao na kinesko tlo.
1994. – U eksploziji bombe na predizbornom mitingu u glavnom gradu Šri Lanke Kolombu poginulo najmanje 50 osoba, među kojima i kandidat opozicije za predsednika Gaminija Disanajakea.
1996. – Završava se šahovski turnir u Tilburgu, Holandija. Pobeđuje Boris Geljfand.
1998. – Počinje šahovski turnir u Tilburgu, Holandija.
1999. – Apple Computer's-ov Mac OS 9 predstavljen i rasprodan.
2001. – Apple izdaje prvi iPod.
2001. – IRA objavila da počinje razoružavanje, a dva dana kasnije Velika Britanija ukinula četiri bezbednosna punkta.
2002. – Čečenski teroristi uzimaju oko 800 taoca u moskovskom pozorištu Dubrovka i traže povlačenje ruskih snaga iz Čečenije.
2002. – Okružno javno tužilaštvo u Beogradu podiglo optužnicu protiv više lica osumnjičenih za otmicu i ubistvo 16 muslimana iz Sjeverina u oktobru 1992.
2004. – Zemljotres jačine 6,8 po Richterovoj skali pogodi sever Japana.
2008. – Izvršen je atentat na hrvatskog novinara Ivu Pukanića u centru Zagreba.
Rođeni na dan 23. oktobar:
1715. – Rođen Petar II., ruski car, ruski car.
1789. – Rođen Dimitrije Davidović, srpski novinar i publicista.
1801. – Rođen Albert Lortzing, njemački kompozitor.
1817. – Rođen Pjer Atanaz Larus, francuski leksikograf i enciklopedista.
1820. – Rođen Števan Selmar, slovenski pisac, prevoditelj i katolički svećenik.
1825. – Rođen Ivan Pavao Vlahović, hrvatski liječnik i prirodoslovac.
1833. – Rođen Alfred Nobel, švedski hemičar, pronalazač, filantrop, mirotvorac, kozmopolit i industrijalac.
1842. – Rođen Ivan Jesse Kujundžić, hrvatski književnik.
1848. – Rođen Vjekoslav Spinčić, hrvatski političar.
1905. – Rođen Felix Bloch, američki fizičar.
1910. – Rođen Josip Kaplan, hrvatski skladatelj, zborovođa i glazbeni pedagog.
1910. – Rođen Ivica Sudnik, samoborski kroničar.
1920. – Rođen Gianni Rodari, italijanski književnik.
1923. – Rođen Roy Lichtenstein, američki slikar i grafičar.
1928. – Rođena Bella Darvi, poljsko-francuska glumica.
1940. – Rođen Edson Arantes do Nascimento poznatiji kao Pelé, brazilski fudbaler.
1941. – Rođen Nesim Tahirović, bosanski slikar.
1945. – Rođen Aleksandar Mandić, reditelj i scenarista.
1947. – Rođen Abd al-Aziz al-Rantisi, vođa palestinskog Hamasa.
1951. – Rođen Fatmir Sejdiu, kosovski političar.
1954. – Rođen Ang Lee, filmski režiser porijeklom iz Tajvana.
1955. – Rođen Marijan Vlak, hrvatski fudbalski trener.
1956. – Rođena Dianne Reeves, američka jazz pjevačica.
1959. – Rođen “Otkačeni Al” Janković, američki muzičar.
1961. – Rođen Andoni Zubizareta, španski fudbalski reprezentativac.
1969. – Rođena Dolly Buster, češka porno-glumica.
1969. – Rođen Kristijan Švarcer, nemački rukometni reprezentativac.
1971. – Rođen Dejan Obradović, srpski istoričar.
1974. – Rođen Sander Vesterveld, holandski fudbaler.
1975. – Rođen Kit Van Horn, američki košarkaš.
1979. – Rođen Alen Muratović, crnogorski rukometaš.
1980. – Rođen Mate Bilić, hrvatski fudbaler.
1980. – Rođen Jesper Nodesbo, danski rukometni reprezentativac.
1982. – Rođen Aleksandar Luković, srpski fudbaler.
1984. – Rođena Izabel Gular, brazilska manekenka.
1984. – Rođena Anđelka Prpić, srpska glumica i voditeljka.
1986. – Rođena Jovanka Radičević, crnogorska rukometašica.
1992. – Rođen Alvaro Morata, španski fudbaler.
Umrli na dan 23. oktobar:
42. p. n. e. – Samoubistvo izvršio Marko Junije Brut, jedan od vođa zavere u kojoj je 44. ubijen Julije Cezar. Brut se ubio posle poraza koji su republikanskoj vojsci u bici kod Filipa nanele snage Marka Antonija i Oktavijana.
930. – Umro Daigo, japanski car.
1456. – Umro Ivan Kapistran, talijanski svetac.
1903. – Umro Francis Ellingwood Abbot, američki filozof.
1910. – Umro Čulalongkorn, tajlandski kralj.
1921. – Umro John Boyd Dunlop, škotski izumitelj.
1939. – Umro Zane Grey, američki književnik.
1944. – Umro Charles Glover Barkla, britanskii fizičar i nobelovac.
1944. – Poginuo Ivan Milutinović, crnogorski i jugoslovenski komunist i revolucionar. Član CK KPJ, Vrhovnog štaba NOV i POJ i NKOJ-a, general-lajtant NOVJ i narodni heroj. Poginuo je prebacujući se preko Dunava u tek oslobođeni Beograd, kada je brod u kome se nalazio naišao na minu.
1986. – Umro Edward Adelbert Doisy, američki biokemičar i nobelovac.
1990. – Umro Louis Althusser, francuski filozof.
2001. – Umro Ilija Ladin, bosanskohercegovački pjesnik.
2003. – Umro Marko Martinović, hrvatski i bosanskohercegovački pjesnik.
2011. – Umro Marco Simoncelli, italijanski motociklist.
2013. – Poginula Dolores Lambaša, hrvatska glumica.
Sveci pravoslavne crkve na dan 23. oktobar:
– Sveti mučenici Evlampije i Evlampija.
– Sveti mučenici Zografski.
– Prepodobni Teofil ispovednik.
– Sveti mučenik Teotekn.
– Prepodobni Vasijan.
