Petak 13-ti, a šta ćete vi danas raditi?

Jeste li danas ostali kod kuće? Ili ste ste prvo prekrstili pa izašli preko vrata? Sujevjerni ste?

E, pa niste jedni.

Danas je Petak 13-ti, prvi od tri koja nas očekuju do kraja godine.

Broj 13 inače ima lošu reputaciju, a još kada se njemu doda petak, onda se to zove – nesrećan dan.

Vjerovanje da je petak 13-ti baksuz je relativno novovjekovni izum ljudske razbibrige koji datira od početka 20. vijeka. 

Koliko god da je nov, ovaj datum u svesti ljudi ipak izaziva realan strah. Prema Centru za stres i fobiju u SAD, procijenjeno je da je 17 od 21 milion ljudi imaju posljedice zbog straha od baksuznog petka 13. i da oko 800 miliona dolara budu gubici ekonomije na taj dan!

Počeci ovih vjerovanja se vezuju za biografiju italijanskog kompozitora Đoakina Rosinija, koji je umro na petak 13. Podaci pokazuju da sujevjerje nije bilo popularizovano dok Den Braun u knjizi “Da Vinčijev kod” nije pisao o templarima koji su pogubljeni na petak 13. u Francuskoj.

U hrišćanskoj tradiciji se ovaj broj vezuje za 13 gostiju na Tajnoj večeri i to da je Isus razapet na krst u petak, a tu je i sujevjerje da je taj 13. gost na večeri izdao Isusa.

U numerologiji se broj 12 smatra kompletnim i reflektuje mjesece u godini, broj časova u satu, 12 bogova na Olimpu, 12 Isusovih apostola i 12 zodijačkih znakova, dok se 13 kao sljedeći u nizu smatra baksuznim i remeti koncepciju savršenstva broja 12.

Fobija ili strah od “crnog” petka ima svoj stručni naziv – Paraskevidekatriafobia. Naziv je izvedenica od grčkih riječi paraskevi (petak), dekatreis (trinaest) i riječi fobija (strah). Od straha od petka 13, patio je i američki predsjednik Frenklin Ruzvelt, koji tog dana u mjesecu ne bi putovao, a za stolom nikad ne bi ugostio 13 gostiju.

Desetine miliona ljudi na ovaj dan u većoj ili manjoj mjeri pate od ove fobije. Gubici svjetske privrede radi izostanka sa posla ili nedonošenja poslovnih odluka ovog dana mjere se stotinama, pa čak i milijardama američkih dolara.

Prema Centru za stres i fobiju u SAD, procijenjeno je da je 17 od 21 milion ljudi imaju posljedice zbog straha od baksuznog petak 13. i da oko 800 miliona dolara budu gubici ekonomije na taj dan.

Još jedan zanimljiv podatak: ako mjesec počinje u nedjelju, petak 13. je neminovan slijed kalendara kakvog danas koristimo u svijetu.