ZBOG ČEGA JE NOTR DAM POSEBNA KATEDRALA: Ovo su blaga koja su svijet digla na noge nakon požara

Katedralu Notr Dam zahvatio je katastrofalni požar koji je uništio krov, srušio toranj i ugrozio preostalu strukturu građevine.

Zamjenik gradonačelnika Pariza Emanuel Gregoar rekao je da je katedrala pretrpjela „kolosalnu štetu”, dok su hitne službe pokušavale da spasu umjetnička djela i druga neprocjenjiva blaga čuvana u katedrali

Drvena unutrašnjost je uništena.

Ali koja druga obilježja u ovoj gotskoj građevini staroj 850 godina čine da se ona ističe u gradu punom legendarnih građevina?

Rozete

Katedrala ima tri rozete koje datiraju iz 13. vijeka, a spadaju među njena najslavnija obeležja.

Prvi i najmanji prozor, na zapadnoj fasadi, završen je oko 1225. godine i hvaljen je zbog načina na koji staklo naizgled podupire kameni reljef oko njega.

Južna rozeta je prečnika od skoro 13 metara i sastavljena je od 84 panela.

Međutim, ona više ne sadrži originalne vitraže zato što je bila oštećena u prethodnim požarima.

Francuski novinar Loran Valdiže u ponedeljak uveče je na Tviteru napisao da izgleda da je severna rozeta preživela, iako su vatrogasci i dalje zabrinuti za nju.

Ostaje nejasno da li su ostale rozete preživele požar.

Dvije kule

Većina posetilaca Notr Dama provešće izvesno vrijeme diveći se dvijema gotskim kulama koje krase zapadnu fasadu katedrale.

Radovi na zapadnoj fasadi počeli su 1200. godine, ali je prva kula – severna – završena tek četiri decenije kasnije.

Južna kula završena je 1250. godine.

Obje kule visoke su 68 metara a kad se popnete uz 387 stepenika, možete da uživate u panoramskom pogledu na Pariz.

Zvaničnici su izjavili da su oba zvonika ostala netaknuta.

Gargojli

Svako ko se osjeća dovoljno fizički spremnim za penjanje uz stepenice i baci pogled na Pariz, mora da prođe pored još jednog slavnog obilježja katedrale – gargojla.

Ova mitska stvorenja obično predstavljaju mješavinu više životinja.

Najslavniji – poznat kao „Štriga” gargojl – nalazi se na vrhu građevine, motri na grad držeći glavu naslonjenu na ruke.

Zvona

Katedrala ima 10 zvona – najveće, poznato kao Emanuel, teži više od 23 tone i postavljeno je u južnu kulu 1685. godine.

Notr Dam je 2013. proslavio 850. godišnjicu, a tada su ponovo izlivena manja zvona iz severne kule.

Svako je blagosloveno imenom sveca kako bi se rekonstruisala originalna zvona koja su otopljena u topovsku đulad tokom Francuske revolucije.

Pisac Viktor Igo iskoristio je katedralu za lokaciju romana Zvonar Bogorodične crkve iz 1831. godine.

Njegov glavni lik Kvazimodo uliva izgledom strah u kosti meštanima – ali pronalazi utočište u katedrali, gde ga zapošljava zvonar.

Gotski toranj

Slavni notrdamski toranj, koji se srušio u požaru, napravljen je u 12. veku.

Kroz istoriju je pretrpeo nekoliko izmena – uključujući i skidanje za vreme Francuske revolucije, a rekonstruisan je kasnije 1860-tih.

„Gubitak krova i tornja Notr Dama a moguće i kamenog luka, nenadoknadiv je gubitak za nasleđe francuske gotske arhitekture”, saopštio je Kraljevski institut britanskih arhitekata.

„Saosećamo sa francuskim narodom i ljubiteljima našeg zajedničkog kulturnog nasleđa, gde god se oni nalazili.”

Relikvije

U Notr Damu su se nalazile relikvije iz Stradanja Isusovog, opisane kao parče krsta, ekser i Sveta kruna od trnja.

An Idalgo, gradonačelnica Pariza, tvitovala je da su vatrogasci, policajci i drugi formirali ljudski lanac da bi spasli krunu, tuniku Svetog Luja i druge vredne artefakte.

Ipak, dopisnik BBC Evrope Kevin Konoli javlja kako su vatrogasci rekli da su neke slike iz katedrale bile preteške da bi se skinule sa zidova i spasile.

Orgulje

U Notr damu se nalaze i orgulje. I to ne jedne već tri. One najstarije, Velike orgulje, imaju čak 8.000 cevi. Napravljene su 1401. godine, a renovirane su u 18. i 19. veku.

Uprkos mnogim restauracijama prethodnih godina, i dalje su očuvane neke cevi iz srednjeg veka.

Zamenik gradonačelnika Gregoar kazao je francuskoj televiziji BFM da orgulje nisu oštećene u požaru.

„To je najpoznatiji instrument na svetu. Neverovatan, divan, ne mogu rečima da ga opišem. Svaki put je to bilo divno iskustvo za mene. Imao sam tu privilegiju da više puta sviram na ovom divnom mestu”, rekao je za radio BBC 4 Joan Vekso koji je svirao kada se upalio alarm u katedrali.