O Rezoluciji Evropskog parlamenta pod nazivom „Preporuka Evropskog parlamenta Savjetu, Komisiji i potpredsjedniku Komisije / visokom predstavniku EU za spoljnu politiku i bezbjednost za Program Istočnog partnerstva“

U junu 2020. godine Evropski parlament usvojio je rezoluciju 2019/2209 (INI) pod nazivom
„Preporuka Evropskog parlamenta Savjetu, Komisiji i potpredsjedniku Komisije / visokom
predstavniku EU za spoljnu politiku i bezbjednost za Program Istočnog partnerstva prije junskog
samita (2020. god.)“. Rezolucija, koju su pripremili: jedan od prethodno najozbiljnijih kritičara
naše zemlje, član Evropskog parlamenta iz Litvanije Petras Austrevičius uz učešće koizvjestilaca
Radoslava Sikorskog, Ane Fotige (oboje su bivši ministri poljskog Ministarstva spoljnih
poslova), Atila Ara-Kovača (Mađarska) i Markete Gregorove (Češka), ne samo što se svrstala u
još jednu diplomatsku pobjedu Azerbejdžana, već je obuhvatila i niz ozbiljnih odredbi koje
odražavaju principijelni stav Evropske unije.
U preambuli trenutno usvojenog dokumenta navodi se rezolucija Evropskog parlamenta
2009/2216 (INI), „Zahtjev za strategiju Evropske unije za Južni Kavkaz“, usvojena 20. maja
2010. U njemu su dva puta, u tačkama 8 i 10, teritorije koje su zauzele jermenske snage nazvane
„okupirane“. Jedno pozivanje na tu rezoluciju prije desetak godina iscrtalo je stroge granice

unutar kojih je Evropski parlament trebalo ponovo da odredi i potvrdi svoj stav prema sukobima
na Južnom Kavkazu. Još jednom podsjećamo da je u toj rezoluciji Evropski parlament
nedvosmisleno izrazio svoju podršku teritorijalnom integritetu triju država regiona, a da nikada
nije pomenuo „pravo na samoopredjeljenje“, koje je manipulisala jermenska strana i time oduzeo
jermenskim komentatorima prostor za svojevoljnu interpretaciju.

U novoj rezoluciji Evropskog parlamenta koja je usvojena 20. juna ponovo nije bilo riječi o
"pravu na samoopredjeljenje". Vrijednost usvojene rezolucije je u tome što odražava rastuće
razumijevanje svjetske zajednice o neprihvatljivosti primjene diferenciranog pristupa u
postojećim homogenim sukobima. Ova rezolucija označava očigledan trend udaljavanja svjetske
zajednice od dualizma u pristupu sukobima slične prirode. Iako se u tački (b r) dokumenta govori
o podršci naporima OEBS-ove Minsk grupe, bez nabrajanja amorfne liste sa tri principa koja
Jermeni preferiraju, ona naglašava potrebu za rješavanjem sukoba na osnovu međunarodnog
prava koji je odražen u Statutu UN i Helsinškom završnom aktu iz 1975. godine. A koje su ove
norme i principi i koji su okviri naznačeni tokom njihove primjene, posebno u pogledu

samoopredeljenja – neka Jermeni samostalno izvrše uvid u iste. Iako, sudeći po njihovom ćutanju
o postojanju helsinškog dokumenta, oni su ga bez sumnje detaljno proučavali i veoma su svjesni
koji su kriterijumi u njemu naznačeni za ostvarivanje prava naroda na samoopredeljenje.
U prvom dijelu tačke govori se o tome da su „nezavisnost, suverenitet i teritorijalni integritet
zemalja Istočnog partnerstva i dalje podrivani neriješenim regionalnim sukobima, spoljnom
agresijom (!) i stalnom okupacijom (!) nekih od ovih zemalja…“ itd. , tačno do tačke sa zarezom.
A u drugom dijelu, imenuje se treća zemlja, ali je to urađeno na vrlo elegantan i suptilan način,
čime je jasno da u prvom dijelu, pored te imenovane zemlje, govorimo o Jermeniji: "u većini
ovih (!) sukoba" treća zemlja, prema mišljenju evropskih parlamentaraca, ima "negativnu
ulogu". Nećemo ovdje ponavljati koja je to zemlja nazvana trećom zemljom, pogotovo što oni,
koji to žele, mogu sami da utvrde iz teksta rezolucije.
Evropski parlament je u elegantnom obliku i bez spominjanja imena definisao Jermeniju kao
državu koja je izvršila spoljnu agresiju i okupira stranu teritoriju! U tome je i sva ljepota
diplomatskog jezika – ne nazivati poimence, već konstruisati razgovor tako da metode
isključivanja dovode sagovornika tačno do toga o čemu ne govorite otvoreno, već u potpunosti
prenosite poruku primaocu.
U ovoj tački preambule rezolucije postoji još jedan zanimljivi momenat. Govoreći o negativnim
posljedicama spoljne agresije i okupacije, Evropski parlament konstatuje „podrivanje ljudskih
prava“.
Evropski parlament je u svojoj rezoluciji od 20. juna, zapravo, odbacio pokušaje jerevanskih
"liberala" da spekulišu u vezi sa pitanjem ljudskih prava, aludirajući da agresija i okupacija krše
ljudska prava, prije svega, žrtava ove okupacije – izbeglica i interno raseljenih lica.
Tačka (b o) sadrži poziv za trenutno povlačenje stranih trupa sa svih okupiranih teritorija. Ova
tačka odnosi se na sve zemlje-članice „Istočnog partnerstva“ na čijim su teritorijama razmještene
okupacione snage, i shodno tome, na Azerbejdžan, čije je teritorije okupirala Jermenija.
Još jedan novi element u rezoluciji Evropskog parlamenta je podrška Evropske unije
suverenitetu, teritorijalnom integritetu i političkoj nezavisnosti zemalja-članica Istočnog
partnerstva „unutar granica, priznatih na međunarodnom nivou“ (tačka b m). Formulacija u
okviru rezolucije Evropskog parlamenta, koja precizno utvrđuje šta Evropska unija svrstava pod
pojam „teritorijalnog integriteta“, odbacuje takve spekulacije i konačno stavlja tačku na to
pitanje. EU, govoreći o svojoj podršci teritorijalnom integritetu Azerbejdžana, podrazumijeva
istu upravo unutar međunarodno priznatih granica, to jest zajedno sa regionom Nagorno-Karabah
– to je vrlo jasna poruka Evropskog parlamenta Jerevanu i sada se odražava u tački (b m)
usvojene rezolucije.

Možda se najveća senzacija sastoji u „podršci [Evropske unije] naporima [država] da u
potpunosti utvrde te principe“ ("support their efforts to fully enforce those principles") koja je
uključena u istu tačku rezolucije. Po prvi put, EU ne samo da je otvoreno priznala puno pravo

država da putem sile obezbijede svoj suverenitet, teritorijalni integritet unutar granica, priznatih
na međunarodnom nivou, kao i svoju političku nezavisnost, već je takođe podržala ove napore!
Na taj način, podrška Evropske unije, iskazana u rezoluciji, u pogledu napora zemalja-žrtava
agresije i okupacije da silom utvrde (enforce) svoj teritorijalni integritet predstavlja još jednu
poruku Jerevanu – nezakonita primjena sile ne vezuje se za 1994. godinu, već za trenutak kada je
bilo koja vrsta oružja nedozvoljeno prešla jermensko-azerbejdžansku granicu. A podrška koju je
Evropska unija izrazila u pogledu napora zemalja-žrtava agresije i okupacije da utvrde svoj
teritorijalni integritet predstavlja još jednu poruku Jerevanu – da je upotreba sile nelegalna ne od
1994. godine, već od prvog neovlašćenog prelaska oružja preko jermensko-azerbejdžanskih
državnih granica. I, ukoliko se isto oružje dobrovoljnim putem ne povuče na početne položaje, tj.
vrati u okvire državnih granica, a u skladu sa zahtjevom iz tačke (b o) rezolucije, onda okupirana
zemlja ima pravo na obezbjeđenje svog integriteta putem sile, koje je priznala i već od danas
podržava Evropska unija.
Navedena rezolucija Evropskog parlamenta postala je izraz konsolidovanog stava Evropske unije
u pogledu dugotrajnih višedecenijskih sukoba u zemljama-učesnicama „Istočnog partnerstva“.

O Rezoluciji Evropskog parlamenta pod nazivom „Preporuka Evropskog
parlamenta Savjetu, Komisiji i potpredsjedniku Komisije / visokom
predstavniku EU za spoljnu politiku i bezbjednost za Program Istočnog
partnerstva“

U junu 2020. godine Evropski parlament usvojio je rezoluciju 2019/2209 (INI) pod nazivom
„Preporuka Evropskog parlamenta Savjetu, Komisiji i potpredsjedniku Komisije / visokom
predstavniku EU za spoljnu politiku i bezbjednost za Program Istočnog partnerstva prije junskog
samita (2020. god.)“. Rezolucija, koju su pripremili: jedan od prethodno najozbiljnijih kritičara
naše zemlje, član Evropskog parlamenta iz Litvanije Petras Austrevičius uz učešće koizvjestilaca
Radoslava Sikorskog, Ane Fotige (oboje su bivši ministri poljskog Ministarstva spoljnih
poslova), Atila Ara-Kovača (Mađarska) i Markete Gregorove (Češka), ne samo što se svrstala u
još jednu diplomatsku pobjedu Azerbejdžana, već je obuhvatila i niz ozbiljnih odredbi koje
odražavaju principijelni stav Evropske unije.
U preambuli trenutno usvojenog dokumenta navodi se rezolucija Evropskog parlamenta
2009/2216 (INI), „Zahtjev za strategiju Evropske unije za Južni Kavkaz“, usvojena 20. maja
2010. U njemu su dva puta, u tačkama 8 i 10, teritorije koje su zauzele jermenske snage nazvane
„okupirane“. Jedno pozivanje na tu rezoluciju prije desetak godina iscrtalo je stroge granice

unutar kojih je Evropski parlament trebalo ponovo da odredi i potvrdi svoj stav prema sukobima
na Južnom Kavkazu. Još jednom podsjećamo da je u toj rezoluciji Evropski parlament
nedvosmisleno izrazio svoju podršku teritorijalnom integritetu triju država regiona, a da nikada
nije pomenuo „pravo na samoopredjeljenje“, koje je manipulisala jermenska strana i time oduzeo
jermenskim komentatorima prostor za svojevoljnu interpretaciju.

U novoj rezoluciji Evropskog parlamenta koja je usvojena 20. juna ponovo nije bilo riječi o
"pravu na samoopredjeljenje". Vrijednost usvojene rezolucije je u tome što odražava rastuće
razumijevanje svjetske zajednice o neprihvatljivosti primjene diferenciranog pristupa u
postojećim homogenim sukobima. Ova rezolucija označava očigledan trend udaljavanja svjetske
zajednice od dualizma u pristupu sukobima slične prirode. Iako se u tački (b r) dokumenta govori
o podršci naporima OEBS-ove Minsk grupe, bez nabrajanja amorfne liste sa tri principa koja
Jermeni preferiraju, ona naglašava potrebu za rješavanjem sukoba na osnovu međunarodnog
prava koji je odražen u Statutu UN i Helsinškom završnom aktu iz 1975. godine. A koje su ove
norme i principi i koji su okviri naznačeni tokom njihove primjene, posebno u pogledu

samoopredeljenja – neka Jermeni samostalno izvrše uvid u iste. Iako, sudeći po njihovom ćutanju
o postojanju helsinškog dokumenta, oni su ga bez sumnje detaljno proučavali i veoma su svjesni
koji su kriterijumi u njemu naznačeni za ostvarivanje prava naroda na samoopredeljenje.
U prvom dijelu tačke govori se o tome da su „nezavisnost, suverenitet i teritorijalni integritet
zemalja Istočnog partnerstva i dalje podrivani neriješenim regionalnim sukobima, spoljnom
agresijom (!) i stalnom okupacijom (!) nekih od ovih zemalja…“ itd. , tačno do tačke sa zarezom.
A u drugom dijelu, imenuje se treća zemlja, ali je to urađeno na vrlo elegantan i suptilan način,
čime je jasno da u prvom dijelu, pored te imenovane zemlje, govorimo o Jermeniji: "u većini
ovih (!) sukoba" treća zemlja, prema mišljenju evropskih parlamentaraca, ima "negativnu
ulogu". Nećemo ovdje ponavljati koja je to zemlja nazvana trećom zemljom, pogotovo što oni,
koji to žele, mogu sami da utvrde iz teksta rezolucije.
Evropski parlament je u elegantnom obliku i bez spominjanja imena definisao Jermeniju kao
državu koja je izvršila spoljnu agresiju i okupira stranu teritoriju! U tome je i sva ljepota
diplomatskog jezika – ne nazivati poimence, već konstruisati razgovor tako da metode
isključivanja dovode sagovornika tačno do toga o čemu ne govorite otvoreno, već u potpunosti
prenosite poruku primaocu.
U ovoj tački preambule rezolucije postoji još jedan zanimljivi momenat. Govoreći o negativnim
posljedicama spoljne agresije i okupacije, Evropski parlament konstatuje „podrivanje ljudskih
prava“.
Evropski parlament je u svojoj rezoluciji od 20. juna, zapravo, odbacio pokušaje jerevanskih
"liberala" da spekulišu u vezi sa pitanjem ljudskih prava, aludirajući da agresija i okupacija krše
ljudska prava, prije svega, žrtava ove okupacije – izbeglica i interno raseljenih lica.
Tačka (b o) sadrži poziv za trenutno povlačenje stranih trupa sa svih okupiranih teritorija. Ova
tačka odnosi se na sve zemlje-članice „Istočnog partnerstva“ na čijim su teritorijama razmještene
okupacione snage, i shodno tome, na Azerbejdžan, čije je teritorije okupirala Jermenija.
Još jedan novi element u rezoluciji Evropskog parlamenta je podrška Evropske unije
suverenitetu, teritorijalnom integritetu i političkoj nezavisnosti zemalja-članica Istočnog
partnerstva „unutar granica, priznatih na međunarodnom nivou“ (tačka b m). Formulacija u
okviru rezolucije Evropskog parlamenta, koja precizno utvrđuje šta Evropska unija svrstava pod
pojam „teritorijalnog integriteta“, odbacuje takve spekulacije i konačno stavlja tačku na to
pitanje. EU, govoreći o svojoj podršci teritorijalnom integritetu Azerbejdžana, podrazumijeva
istu upravo unutar međunarodno priznatih granica, to jest zajedno sa regionom Nagorno-Karabah
– to je vrlo jasna poruka Evropskog parlamenta Jerevanu i sada se odražava u tački (b m)
usvojene rezolucije.
Možda se najveća senzacija sastoji u „podršci [Evropske unije] naporima [država] da u
potpunosti utvrde te principe“ ("support their efforts to fully enforce those principles") koja je
uključena u istu tačku rezolucije. Po prvi put, EU ne samo da je otvoreno priznala puno pravo

država da putem sile obezbijede svoj suverenitet, teritorijalni integritet unutar granica, priznatih
na međunarodnom nivou, kao i svoju političku nezavisnost, već je takođe podržala ove napore!
Na taj način, podrška Evropske unije, iskazana u rezoluciji, u pogledu napora zemalja-žrtava
agresije i okupacije da silom utvrde (enforce) svoj teritorijalni integritet predstavlja još jednu
poruku Jerevanu – nezakonita primjena sile ne vezuje se za 1994. godinu, već za trenutak kada je
bilo koja vrsta oružja nedozvoljeno prešla jermensko-azerbejdžansku granicu. A podrška koju je
Evropska unija izrazila u pogledu napora zemalja-žrtava agresije i okupacije da utvrde svoj
teritorijalni integritet predstavlja još jednu poruku Jerevanu – da je upotreba sile nelegalna ne od
1994. godine, već od prvog neovlašćenog prelaska oružja preko jermensko-azerbejdžanskih
državnih granica. I, ukoliko se isto oružje dobrovoljnim putem ne povuče na početne položaje, tj.
vrati u okvire državnih granica, a u skladu sa zahtjevom iz tačke (b o) rezolucije, onda okupirana
zemlja ima pravo na obezbjeđenje svog integriteta putem sile, koje je priznala i već od danas
podržava Evropska unija.
Navedena rezolucija Evropskog parlamenta postala je izraz konsolidovanog stava Evropske unije
u pogledu dugotrajnih višedecenijskih sukoba u zemljama-učesnicama „Istočnog partnerstva“.