MANS: Država ne može prodati sve oduzete cigarete
Iz NVO Mreža za afirmaciju nevledinog sektora (MANS) istakli su da država ne može prodati sve oduzete cigarete, jer se neke od njih proizvode samo radi šverca – nisu registrovane ni u jednoj državi i ne mogu biti legalno plasirane na bilo kom tržištu.
” Vlada ne zna osnovne stvari o švercu, ili ne znaju, ili nas zamajavaju ” navode iz MANS-a.
Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) definiše „nezakonitu trgovinu duvanom“ (ITT) kao „svaku praksu ili ponašanje zabranjeno zakonom i koje se odnosi na proizvodnju, otpremu, prijem, posjedovanje, distribuciju, prodaju ili kupovinu, uključujući bilo koju praksu ili ponašanje namijenjeno olakšavanju takva aktivnost”. Drugim riječima, nedozvoljena trgovina duvanom obuhvata svaku nezakonitu radnju tokom čitavog životnog vijeka duvanskog proizvoda. Nedozvoljena trgovina obuhvata tri kategorije proizvoda: one koji se krijumčare, falsifikate i nedozvoljene (poznate i kao jeftine) bijele proizvode.
Duvanska industrija (TI) je saučesnik u ilegalnoj trgovini duvanom. Procureli dokumenti iz `90-ih otkrili su da su transnacionalne duvanske kompanije (TTC) namjerno švercovale sopstvene proizvode. Obim je bio ogroman – procijenjeno je da je trećina globalnog izvoza cigareta u to vrijeme završila na nedozvoljenom tržištu, pri čemu su TTC-ovi snabdijevali neka tržišta skoro u potpunosti preko ilegalnih kanala.
Nezakonitost ilegalne trgovine duvanom otežava mjerenje i transparentnost. Javni podaci o ovoj temi su ograničeni i, u mnogim zemljama, nepostojeći. Različiti izvori koriste različite metode i veoma se razlikuju u svojim procjenama, što otežava poređenje između zemalja. Duvanske kompanije su iskoristile ovu složenost naručivanjem izvještaja o ovoj temi za koje je utvrđeno da precjenjuju razmjere problema u poređenju sa nezavisnim istraživanjima. Uprkos njihovoj netačnosti, duvanske kompanije redovno koriste ove podatke da potkrijepe svoje tvrdnje o nedozvoljenoj trgovini duvanom i njenim pokretačima. Nažalost, pošto mnoge zemlje ne prikupljaju sopstvene podatke o nedozvoljenoj trgovini, vlade koriste podatke koje generiše industrija u službene svrhe.
Do kasnih `90-ih, istrage i tužbe doveli su do osuđujućih presuda i pravnih sporazuma između Evropske unije (EU) i sve četiri najveće transnacionalne duvanske kompanije (TTC) – Philip Morris International (PMI), British American Tobacco (BAT), Japan Tobacco International (JTI) i Imperial Tobacco.
