Čedo Popović hoće milione kvadrata u Pivi da pokrije panelima, trenutno su to šume i pašnjaci

Kako je VOP-u potvrđeno iz Ministarstva prostornog planranja, urbanizma i državne imovine kojim rukovodi Slaven Radunoović, firma “Carine” podnijela je 29. januara ove godine zahrjev za izdavanje UTU za solarnu energiju u selima Gornja i Donja Brezna.

“Ministarstvo je 29.01.2025. godine, primilo zahtjev za izdavanje UTU za izgradnju solarne elektrane  u KO Donja Brezna i KO Gornja Brezna, u opštini Plužine, od strane CARINE d.o.o., u skladu sa članom 218c Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata.  U toku je pribavljanje mišljenje na Nacrt urbanističko – tehničkih uslova od strane nadležnih organa, u skladu sa članom 218c pomenutog Zakona i članom 2 Pravilnika o bližim kriterijumima za ocjenu zahtjeva za izdavanje urbanističko – tehničkih uslova za izgradnju objekata za proizvodnju električne energije iz obnovljivih izvora sunca i drugih obnovljivih izvora”, naveli su u odgovoru na pitanja VOP-a iz resora Radunovića.

Na pitanje koje je VOP adresirao na ministra Radunovića – da li postavljanje solarnih panela na milionima kvadrata podrazumijeva sječu velikih površina šume i kolikih, te  da li će resorno ministarstvo izdati UTU za ovako veliki energetski objekat koji bi podrazumijevao ogoljavanje velikih  površina pod šumom – nije konkretno odgovoreno.

– Kojim kriterijumima se resor koji vodite rukovodi prilikom izdavanja UTU za nove izvore obnovljive energije, obzirom da je oko 40 aplikanata za ovu vrstu gradnje dobilo UTU u poslednih nekoliko godina, a mnogi od njih devastiraju priprodu, ugrožavaju zaštićena područja kao i lokalno stanovništvo u naseljenim mjestima i, pri svemu tome, CG elektro mreža nema kapaciteta za priključenje čak tri četvrtine ovih najavljenih novih izvora električne energije? 

– Odredbom člana 218c Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata („Službeni list CG“, br. 64/17, 44/18, 63/19, 82/20, 86/22 i 4/23) je propisano da se, do donošenja plana generalne regulacije Crne Gore, a u cilju podsticanja izgradnje objekata za proizvodnju električne energije iz obnovljivih izvora sunca i drugih obnovljivih izvora, na zemljištu ili objektima u državnoj ili privatnoj svojini, na zahtjev vlasnika zemljišta ili objekata, urbanističko – tehnički uslovi mogu se izdati aktom Vlade, a po prethodno pribavljenim  mišljenjima organa državne uprave nadležnih za zaštitu životne sredine, poljoprivredu i šumarstvo, organa uprave nadležnog za zaštitu kulturnih dobara na kojoj se zemljište nalazi i pravnih lica nadležnih za uslove priključenja na infrastrukturu ( stav 1); izgradnja objekata iz stava 1 ovog člana realizuje se u skladu sa poglavljem Zakona koje se odnosi na složene inženjerske objekta ( stav 2); bliže kriterijume za ocjenu zahtjeva iz stava 1 ovog člana propisuje Ministarstvo ( stav 3).

Ondašnje Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma donijelo je, u skladu sa zakonskim ovlašćenjem, Pravilnik o bližim kriterijumima za ocjenu zahtjeva za izdavanje urbanističko – tehničkih uslova za izgradnju objekata za proizvodnju električne energije iz obnovljivih izvora sunca i drugih obnovljivih izvora („Službeni list CG“, broj  114/22). Članom 2  stav 1 Pravilnika predviđeno je da solarna, vjetro i hidro elektrana, koja se izgrađuje samostalno mora da ima snagu najmanje 10 MW, da je obezbijeđena studija mjerenja sunca, vjetra odnosno hidrološkog režima vodotoka, da se ne izgrađuje na poljoprivrednom zemljištu I do IV kategorije zemljišta odnosno na šumskom zemljištu; da se ne izgrađuje u zaštićenim područjima; i da je obezbijeđen je pristupni put.
Na osnovu zahtjeva koji je u skladu sa kriterijumima iz stava 1 ovog člana ocijenjen sa 5 bodova, organ državne uprave nadležan za poslove planiranja prostora priprema predlog akta o izdavanju urbanističko-tehničkih uslova.

Član 218c Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata, na koji se poziva resor Radunovća, po stavu mnogih je bio izuzetno sporan i kontroverzan a Vlada Dritana Abazovića, odnosno resor koji je tada vodila Ana Novaković Đurović, je u ekspresnim procedurama izdala urbanističko tehničke uslove (UTU) za čak oko 30 novih solarnih i vjetro elektrana na teritoriji Crne Gore. Pravilnik na koji se poziva Radunovićev resor, takođe je usvojila Abazovićeva Vlada.

Iz Ministarstva prostornog planranja, urbanizma i državne imovine navode da “od stupanja na snagu novog Zakona o uređenju prostora (“Službeni list Crne Gore”, br. 019/25 od 04.03.2025, 028/25 od 19.03.2025), 05.03.2025. godine, ne primjenjuje se član 218c derogiranog Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata („Službeni list CG“, br. 64/17, 44/18, 63/19, 82/20, 86/22 i 4/23), osim u slučaju započetih postupaka”.

Međutim, Vlada, odnosno Radunovićev resor, po svim zahtjevima koji su predati prije stupanja na sangu novog Zakona, i dalje postupa po članu  218c i Pravilniku o bližim kriterijumima za ocjenu zahtjeva za izdavanje urbanističko – tehničkih uslova za izgradnju objekata za proizvodnju električne energije iz obnovljivih izvora sunca i drugih obnovljivih izvora, koji je donio tadašnji resor ekologije, prostornog planiranja i urbanizma kojim je rukovodila Ana Novaković Đurović.

Do vla­sni­štva nad piv­skom ze­mljom Po­po­vi­će­va kom­pa­ni­ja do­šla je 2007. go­di­ne ka­da su ku­pi­li ve­ćin­ski pa­ket akci­ja u tamo­šnjem po­ljo­pri­vred­nom pred­u­ze­ću AD „Ba­jo Pi­vlja­nin”.

Spor­no ze­mlji­šte, ko­je je či­nilo vi­še od po­lo­vi­ne ob­ra­di­vog zemljišta na te­ri­to­ri­ji Plu­ži­na, bi­lo je u vla­sni­štvu Op­štine. Ka­da se na­kon Dru­gog svjet­skog ra­ta osni­va­la ze­mljo­rad­nič­ka za­dru­ga, lo­kal­na upra­va joj je tu ze­mlju ustu­pila na ko­ri­šće­nje.

Pri­va­ti­za­ci­jom AD „Ba­jo Pi­vlja­nin” ovo zemljišt ni­je mo­glo po­sta­ti vla­sni­štvo Ca­ri­na, ali je pre­pis pra­va svo­ji­ne iz­vr­ši­la pod­ruč­na je­di­ni­ca Upra­ve za ne­kret­ni­ne u Plu­ži­na­ma u apri­lu 2007. Op­šti­na Plužine je po­tom po­kre­nu­la sud­ski spor da po­vra­ti ze­mlji­šte, ali su sve pre­su­de u nje­nu ko­rist po­ni­šte­ne 2009. go­di­ne do­no­še­njem Za­ko­na o svo­jin­sko­prav­nim od­no­si­ma koji je usvojila tadašnja Vlada DPS-a.

Kad je za­kon do­ne­sen auto­mat­ski je sva­ko pra­vo ko­ri­šće­nja pre­šlo u pra­vo svo­ji­ne, ta­ko da je Op­šti­na u kon­kret­nom slu­ča­ju us­kra­će­na za oko je­da­na­est mi­li­o­na kva­dra­ta ze­mlji­šta ko­je su pre­šle u vla­sni­štvo Ca­ri­na.

Čedo Popović je potom, vlasništvo svoje kompanije nad zemljištem, prenio u svioje lično, te postao najveći privatni veleposjednik u Pivi sa kojom nema nikakve veze porodične istorije.

Danas imovina koju je Popović, u kontroverznom i upitnom postupku, uknjižio na svoje ime, vrijedi najmanje nekoliko desetina miliona eura. Popović, osim što je, nakon što je kupio AD “Bajo Pivljanin” koje je tada imalo nekoliko hiljada ovaca, ugasio ovčastvo u Pivi, sada namjerava da dodatno uništi pivski kraj, mala poljoprivredna gazdinstva i razvoj turizma, tako što će milione kvadrata zemlje, u naseljenom mjestu, pokriti solarnim panelima.

Oko 69 od­sto ak­ci­ja AD „Ba­jo Pi­vlja­nin” Ca­ri­ne su ku­pi­le za oko 200 hi­lja­da eura po­čet­kom 2007. go­di­ne.

To plu­žin­sko pred­u­ze­će ta­da je bi­lo je­di­no po­ljo­pri­vred­no-ze­mljo­rad­nič­ko u Cr­noj Go­ri i u nje­go­vom sklo­pu ra­di­la je i far­ma ova­ca u se­lu Pi­šče kod Plu­ži­na.

U fe­bru­a­ru 2012. go­di­ne Pri­vred­ni sud je uveo ste­čaj u tu fir­mu zbog po­tra­ži­va­nja od oko 450 hi­lja­da eura, od če­ga je Po­po­vić naj­vi­še du­go­vao za kre­di­te Cr­no­gor­skoj ko­mer­ci­jal­noj ban­ci ko­ja ima hi­po­te­ku nad objek­ti­ma plu­žin­ske fir­me.

“Ca­ri­ne” su uspje­le to­kom ste­ča­ja da za­dr­že ze­mlji­šte, dok je ve­ći dio pre­o­sta­le imo­vi­ne pro­dat.

Uveo ste­čaj i u UTP Pi­va

Po­po­vi­će­va fir­ma u Plu­ži­na­ma je go­di­nu na­kon ku­po­vi­ne ak­ci­ja AD „Ba­jo Pi­vlja­nin” na isti na­čin, od­no­sno na ber­zi, ku­pi­la ak­ci­je i plu­žin­skog Ugo­sti­telj­sko-tu­ri­stič­kog pred­u­ze­ća „Pi­va”. U de­cem­bru 2009. go­di­ne Po­po­vić je pod­nio za­htjev Pri­vred­nom su­du za uvo­đe­nje ste­ča­ja u UTP,  jer mu je ta nje­go­va fir­ma du­go­va­la ne­što vi­še od 100 hi­lja­da eura. Po­stu­pak je po­čeo u fe­bru­a­ru 2010. go­di­ne, a sva imo­vi­na pred­u­ze­ća je ras­pro­da­ta, a oko 70 za­po­sle­nih je osta­lo bez po­sla. Usled ste­ča­ja u AD „Ba­jo Pi­vlja­nin” bez po­sla je osta­lo oko za­po­sle­nih.

M.Komlenac