MINIMALCI U SVIJETU: U Indiji čak 10.000 različitih minimalnih plata, 17 država ih nema, a koliko je “diploma” validan kriterijum?

Najavi crnogorske Vlade da će, u okviru programa Evropa sad 2, uvesti dva minimalca, zavisno od školske spreme – 600 eura za srednjoškolce, a 800 eura za visokoškolce, naravno, obradovali su se svi koji primaju minimalac.

Ipak, iako u značajnom broju država na planeti postoji više kategorija minimalne plate,  ovakva kategorizacija u Crnoj Gori može donijeti velike nevolje.

Eventualna implementacija ovog modela u Crnoj Gori, gdje fakultetska diploma ne znači mnogo kada je u pitanju osposobljenost za rad, kao ni posjedovanje realnih znanja i vještina kojima zaposleni mogu doprinijeti kompanijama i preduzećima, mogla bi napraviti haos i pokrenuti još jedno vrzino kolo nezadovljstva, revolta i (opravdanih) zahtjeva za dodatnim povećanjem plata određenim kategorijama zaposlenih, prvenstveno u sistemu javne uprave.

U kontekstu velikog povećanja minimalca za visokoškolce, pominjanje najmanje par desetina hiljada kupljenih fakultetskih diploma u sistemu, kao i hiljada “zaposlenih” u javnom sektoru za koje već fali i stolica, od kojih neki ne znaju ni gdje im je “radno mjesto”,  a neki čak i ne borave u Crnoj Gori, bilo bi stavljanje soli na duboku ranu istinski obrazovanih, pametnih, radnih, čestitih građana koji imaju jednu manu – nemaju partisjku knjižicu.

Ukoliko se usvoji ovaj model minimalne plate, dobićemo slučajeve da radnik sa srednjom školom, koji mnogo bolje, kvalitetnije i posvećenije radi i više doprinosi svojoj firmi (poslodavcu) primati manje, ili isto kao neki visokoškolac koji će sa diplomom, odakle god u Crnoj Gori, ili iz regiona, lažnom ili “pravom”, zasjesti u neku stolicu, i, u najmanju ruku, čekati instrukcije, možda i onog srednjoškolca koji će imati platu manju od njegove.

Ni prestižne diplome više nisu uslov za karijeru u Džej Pi Morganu

Mladi i ambiciozni crnogorski premijer, koji je stigao pravo sa svjetskih  berzi, zajedno sa svojim najbližim saradnikom, kako ga naziva “genijalcem” i “kreatorom Evrope sad 2”, u vrijeme kada cio svijet vapi za istinskim i suštinskim znanjem i vještinama, za idejama, kada neformalno obrazovanje značajno potiskuje diplome, pa i prestižnih univerziteta, u Crnoj Gori, kojoj se obrazovni sistem raspada, i koja ima hiperprodukciju “akademskih građana”, a državni aparat stenje od tereta partijskih kadrova sa “diplomama” koji ne znaju ni gdje su došli, ni šta bi radili, namjerava da uvede pravilo, i zakonsku obavezu, da papir vrijedi više od rada i znanja.

Ukoliko premijer Milojko Spajić i šef kabineta Branko Krvavac još uvijek nijesu stigli da se informišu, američki Si-En-Bi-Si javlja da je šef najveće američke banke Džej-Pi Mogan, Čejs Džejmi Dajmon objelodanio svoju odluku da vam više za unosnu karijeru u bankarstvu, makar u Džej Pi Morganu, nije neophodna diploma fakulteta iz oblasti finansija ili računovodstva.

“Fakultetska diploma nije bitna” Šef najveće američke banke otkriva šta poslodavci traže i cijene

“Vještine su prilikom zapošljavanja mnogo važnije od fakultetske diplome. Ako idete na prestižni univerzitet i imate odlične ocjene, to ne znači nužno da ćete biti dobar radnik ili da ste dobra osoba”, naveo je Dajmon.

Bilo bi veoma zanimljivo, i nadasve korisno, čuti šta bi prvi čovjek Džej Pi Morgana rekao za plan da fakultetska diploma sa bilo kog fakulteta, onima koji je posjeduju, pa makar ništa ne radili, i ništa ne znali, u startu znači značajno veći minimalac, i u odnosu na one koji, možda imaju znanje i vještine, ali nemaju papir.

Ukoliko je ovaj plan “meritokratija” koju propagira i preferira aktuelna vlast, njeno pravo ime je “još više partitokratije”.

Kako je u drugim državama

Više stopa minimalnih primanja nije nepoznanica u svijetu, pa recimo, prema podacima sajta koji se bavi upravo minimalnim zaradama i troškovima života wageindicator.org, od ukupno 200+ zemalja čije podatke prate, čak 71 ima između dvije i 100 različitih minimalnih plata.

Trinaest zemalja ima preko 100 minimalnih plata za toliko kategorija radnikaa, a među njima je i SAD. Ostale su Bangladeš, Brazil, Kina, Ekvador, Fidži, Indija, Indonezija, Meksiko, Pakistan, Panama, Južna Afrika, Šri Lanka. 

Od 200+ zemalja koje se statistički prate, 17 uopšte nema propisanu minimalnu platu, a 77 ima jednu nacionalnu minimalnu platu.

Indija je apsolutni rekorder sa čak preko 10.000 različitih minimalnih plata, koje su specificirane po državi, regijama unutar država, industrijama, zanimanjima i nivoima vještina.

WageIndicator ažurira Bazu podataka na mjesečnom nivou.

Na kraju, Evropa sad 2 je na javnoj raspravi. Sada kada znamo šta je “Evropa sada 2” mnogi će, vjerovatno, imati šta da kažu, nadati se, i ekonomski i finansijski stručnjaci kojih ima Crna Gora.

Ipak, za “veliku filozofiju” o platama nisu potrebne velike škole, niti diplome finansija ili ekonomije.

Platu, kolika god ona bila, treba zaraditi.

Plate nijedan poslodavac, nigdje u svijetu, ne poklanja.

Plata raste, i mora da raste, kada raste ekonomija, kad se razvija posao, kada rastu prihodi firme ili kompanije, i čemu zaposleni daju svoj doprinos.

 

V.Radojević