SJUTRA JE SVETI JOVAN KRSTITELJ: Evo šta nikako ne treba da radite
Pravoslavna crkva i vjernici 20. januara slave svetog Jovana Krstitelja, poslednjeg velikog proroka koji je ne samo najavio, već i vidio očekivanog mesiju. Sveti Jovan je jedna od većih slava kod nas, a kao i za svaku slavu, domaćice širom zemlje pažljivo pripremaju svoju trpezu. A da li će trpeza da bude mrsna ili posna zavisi od toga na koji dan pada ovaj praznik, budući da ove godine pada u petak, trebalo bi da trpeza bude posna.
Praznik Sveti Jovan Krstitelj posvećen je Isusovom rođaku, poznatom kao Jovan Preteča. Jovan se zove Krstitelj, jer je, po vjerskom učenju, krstio Isusa Hrista, a Preteča zato što je najavljivao Hristov dolazak. Sveti Jovan je primjer čvrste i nepokolebljive vjere, poštenja, odvažnosti i istinoljubivosti. To je i bio uzrok njegovog stradanja, jer je javno govorio o nemoralu i bludu cara Iroda, koji je živio u grijehu sa svojom snahom Irodijadom, majkom Salome.
Sveti Jovan se praznuje više puta u godini: 7. jula – Ivanjdan – rođenje Svetog Jovana, 11. septembra – Usekovanje glave i 6. oktobra kada se obilježava svetiteljevo začeće.
Narodni običaji i vjerovanja
Jovan je ubijen za vrijeme kralja Judeje Iroda koji je naredio da se proroku odsiječe glava. U narodu postoji običaj da se ljudi na Jovanjdan bratime i kume, jer se Jovan smatra uzorom karaktera i poštenja. Vjernici, bilo pravoslavci ili katolici, vrlo često daju Jovanovo ime svojoj djeci. Pravoslavci slave krsnu slavu svetog Jovana, a katolici obično slave imendan.
Jovan Krstitelj se smatra zaštitnikom pjevača, muzičara, krojača, kožara, krznara, vunara, remenara, gostioničara, nožara, brusača, zatvorenika, osuđenih na smrt, uzgajivača ptica, oboljelih od epilepsije, krštenika, Malte, Jordana i velikog broja gradova širom svijeta. Bio je takve moralne čistote da se prije mogao nazvati anđelom, kako ga Sveto Pismo i naziva, nego smrtnikom.
Jovanova ruka
Za ruku svetog Jovana priča se da ju je svake godine, na dan, svetiteljev arhijerej iznosio pred narod. Ponekad se ta ruka javljala raširena, a ponekad i zgrčena. U prvom slučaju označavala je rodnu i obilnu godinu, a u drugom nerodnu i gladnu.
Naši preci su vjerovali da se baš na dan Svetog Jovana dešavaju razna čuda uz pomoć ovog svetitelja, pa otud potiče mnoštvo narodnih običaja. Na Jovanjdan vjernici, koliko god da to mogu da ispoštuju, u ruke ne uzimaju nož, u znak sjećanja na Jovanovo stradanje. Djeci se na ovaj dan ne daje ništa što je crvene boje, a takođe se ne jede se i ne pije ništa što je crveno, jer boja simbolizuje nevino prolivenu svetiteljevu krv.
