NESLAVNI REKORDERI: Crna Gora na vrhu liste po broju SAMOUBISTAVA, među njima i dvoje maloljetnih

Crna Gora i ove godine po broju osoba koje su odlučile da sebi oduzmu život, postaće samo dio tužne statistike koja našu zemlju u još jednom segmentu, ali negativnom, svrstava u lidere u Evropi.

Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije, naša zemlja spada u deset zemalja sa najvećim brojem samoubistava po glavi stanovnika, odnosno godišnje se izvrši oko 110 samoubistava.

Iz Uprave policije su za VOP kazali i da je među onima koji su izvršili samoubistvo tokom protekle godine dvoje maloljetnika.

Od početka prošle godine do 1. oktobra na teritoriji Crne Gore registrovano je 69 samoubistava.

“Uprava policije je do 1. oktobra registrovala 69 samoubistava na teritoriji Crne Gore. Upoređujući sa istim periodom, odnosno do 1. oktobra 2019. godine, kada je bilo 77
samoubistava, može se zaključiti da je došlo do blagog smanjenja broja samoubistava”, saopštili su za VOP.

Uprava policije je naglasila da je najveća stopa samoubistava registrovana u Plljevljima i Budvi, a najviše izvršenih samoubistava je u Podgorici.

“Od 69 samoubistava za navedeni period, 54 su izvršili muškarci, a 15 samoubistava su
izvršile žene, pri čemu su dva samoubisvata izvršena od strane maloljetnika”, kazali su iz policije.

Na pitanje na koji način najčešće se osobe odlučuju kada sebi oduzimaju život, iz UP su kazali  da su to dva način i to vješanjem, kao i vatrenim oružjem.

“Najčešći način izvršenja samoubistva su vješanjem i vatrenim oružjem, pri čemu nije
registrovan ni jedan atipičan slučaj”, zaključili su iz Uprave policije.

Psihološkinja Marija Babić kaže za VOP da je na broj samoubistva tokom protekle godine uticala i situacija koju je proizvela pandemija koronavirusa.

Epidemija povećala stepen anksioznosti

“Epidemija je svakako uticala na povećanje stepena anksioznosti kod ljudi. Neizvjesnost je velika, pa je i izmijenila neke od navika za koje većina nas nije ni znala da su podložne promjeni. To su prije svega smanjeni fizički kontakt i grupisanje među ljudima, zarad zaštite zdravlja svih nas. Tu je čak i rad od kuće, škola od kuće i socijalna izolacija koji dodatno utiču na otuđenje osoba kojima kontakt sa drugim ljudima nekad jako mnogo znači za smanjenje iste anksioznosti i depresivnosti koji mogu biti jedni od uzroka suicida”, kazala je ona za VOP.

Babić je stakla da se ovom problematikom bavi jedan cio sistem, kao i stručnjaci iz oblasti psihologije, ali i psihijatri koji određuju terapiju za pojedinačne slučajeve.

“Radije bih rekla da je to cio sistem koji zajednički djeluje na prevenciji ove pojave. Tu su Institut za mentalno zdravlje prije svega, ali i ostale psihološke službe u institucijama i mimo njih. Stručnjaci iz oblasti psihologije, psihološkog savjetovanja i psihoterapije dijagnostičkim intervjuom, osnaživanjem, praćanjem, savjetovanjem i psihoterapijom utiču na jačanje odbrambenih psiholoških sistema svakog pojedinca. Naravno, tu su i psihijatri koji određuju farmakoterapiju za svaki od slučajeva pojedinačno”, kazala je Babić i dodala kome osobe sa nekim problemom mogu da se obrate za pomoć

“To su upravo stručnjaci iz institucija koje sam pomenula. Ipak, postoji i veliki broj stručnjaka koji se bave i privatnom praksom pa se na ovaj način skraćuje vrijeme čekanja na termin”, istakla je ona.

Djeca i tinejdžeri najranjiviji 

Babić kaže da su djeca i adolescenti veoma ranjivija kategorija.

“Djeca i adolescenti jesu ranjiva kategorija upravo zbog uzrasne dobi u kojoj se nalaze. Još kada na to dodate činjenicu da su mnoge stvari na koje su njima potrebni odgovori u ovom momentu nedostupni, onda je slika još jasnija. Učenje od kuće i socijalna izolacija nepovoljno utiču na njihovu potrebu za građenje socijalnog identiteta, pa se taj raskorak mora nadomjestiti na mnoge druge načine. Neki od njih su u tome manje, a neki više uspješni. Ipak i u ovome je uloga roditelja kao nekoga ko usmjerava od najveće važnosti.”, tvrdi psihološkinja Babić i otkriva da se znakovi depresije i suicidnosti, kako kod sebe, tako i kod drugih ljudi teško prepoznaju.

“Ovo je pojava koja se jako teško prepoznaje jer nekada osoba ni sama ne zna da li će to uraditi. Pitanje je momenta, ali je jako važno prepoznati, bilo kod sebe ili drugih oko nas, neke neuobičajene obrasce ponašanja, mišljenja, pitanja i zaključaka. Ne dovodi svako anksiozno-depresivno stanje do suicida, ali je jako bitno uočiti taj nedostatak volje i pad raspoloženja kod osobe koja ulazi u to neko depresivno ili subdepresivno stanje”, navela je ona.

Kako je istakla ne može se govoriti o genetskoj sklonosti ka depresiji ili suicidu, niti se mogu generalizovati stvari kad je samoubistvo u pitanju.

“Ne možemo govoriti o genetskoj sklonosti niti generalizovati stvari, ali određena osjetljivost na spoljašnje situacije i okidače može biti nasljedna. Ona se kod nekih ljudi usljed težih životnih okolnosti, a slabijih psiholoških mehanizama može češće manifestovai negó kod drugih. Imate i one koji uprkos naslijeđenoj senzitivnosti nikada u životu ne naiđu na neki okidač koji bi kod njih pokrenuo neko depresivno ili subdepresivno raspoloženje” i dodaje da ne raspolaže podacima vezanim za genetsku sklonost ka samoubistvu.

“Nažalost, ne raspolažem ovim podacima, jer se radi o jako osjetljivoj kategoriji koja je teško dokaziva, a tu je i socijalna stigma još uvijek aktivna na ovim prostorima”, zaključila je Babić za VOP.

A.Dragnić

A.Kovačević