ŠTA TAČNO DOBIJAJU GRAĐANI, A ŠTA PRIVREDA I KO IMA PRAVO: Detaljne i precizne mjere iz novog paketa ekonomske podrške

Vlada Crne Gore usvojjila je paket mjera podrške građanima i privredi uslijed ekonomske krize za prvi kvartal 2021. godine vrijedan 163,37 ,miliona eura. Izmjene zakona koje su neophodne za realizaciju mjera biće usvojene na vanrdnoj sjednici parlamenta u februar, dok će pomoć ugroženim kategorijama građana biti realizovana sa prvom sledećom redovnom isplatom. U nastavku pogledajte detaljno šta paket predviđa za građane, a šta za privrednike i ko ima pravo na podršku u okviru novog paketa mjera.  POMOĆ GRAĐANIMA Za lica koja se nalaze na evidenciji Zavoda za zapošljavanje na dan 31.12.2020. godine i dalje su nezaposlena, a koja nemaju pravo na novčanu nadoknadu, opredjeljuje se jednokratna pomoć u iznosu od 100 EUR; – Podrška za lica koja se nalaze na evidenciji Zavoda za zapošljavanje na dan 31.12.2020. godine, koja imaju pravo na novčanu nadoknadu, opredjeljuje se jednokratna pomoć koja predstavlja dopunu iznosa koji redovno primaju, do iznosa od 100 EUR; – Za korisnike materijalnog obezbjeđenja, opredjeljuje se jednokratna novčana nadoknada u iznosu od 50 EUR po porodici sa jednim ili dva člana i 100 EUR po porodici sa tri ili više članova; – Za sve penzionere koji primaju penzije u Crnoj Gori, a čija je vrijednost manja od iznosa minimalne zarade (222 EUR), opredjeljuje se 50 EUR jednokratne novčane pomoći; – Za korisnike prava na lične invalidnine preko Centara za socijalni rad opredjeljuje se 50 EUR jednokratne novčane pomoći; – Jedno lice može biti korisnik samo jedne novčane nadoknade, shodno navedenoj klasifikaciji. SUBVENCIJA ZA ZARADE Subvencije za zarade u okviru kategorije ugroženih djelatnosti – Odobrava se produženje mogućnosti dobijanja subvencije po zahtjevu poslodavca na zarade za mjesece: januar, februar i mart 2021. godine. Iznos subvencije u ovom periodu određuje se na način da se opredjeljuje iznos srazmjeran ostvarenoj zaradi u decembru 2020. godine, i to u iznosu od 100% na iznos minimalne bruto zarade. Iznos razlike do pune bruto zarade zaposlenog obezbjeđuje poslodavac. Navedeni iznos subvencije odnosi se na sve ugrožene djelatnosti u skladu sa Listom koja je sastavni dio Programa za subvencionisanje zarada za prvi kvartal 2021. godine, uz uslov da je preduzeće izmirilo poreze i doprinose na dohodak koji su bili dospjeli za plaćanje na 30.9.2020. godine ili redovno izmiruje reprogramirane obaveze. Subvencije za zarade zaposlenih u karantinu/izolaciji – Isti iznos subvencije opredjeljuje se i za zarade zaposlenih koji su bili u karantinu i izolaciji (nezavisno od djelatnosti poslodavca), pri čemu je uslov za sticanje prava na subvenciju isključivo evidencija Instituta za javno zdravlje, a ne pojedinačna rješenja sanitarnih inspektora. Subvencija po ovom osnovu jednom licu može se odobriti jednom u toku prvi kvartala 2021. godine. Subvencije za zarade zaposlenih na plaćenom odsustvu – Preduzetnik i privredno društvo čiji zaposleni koristi pravo na plaćeno odsustvo sa rada po osnovu čuvanja djeteta mlađeg od 11 godina, odnosno djeteta sa smetnjama u razvoju mlađeg od 18 godine, može, po zahtjevu, dobiti subvenciju dijela zarade za ta zaposlena lica, isključivo u jasno propisanim slučajevima. NOVO ZAPOŠLJAVANJE Nastavlja se dodjela subvencija privrednim subjektima koji su u prethodnom periodu ostvarili pravo po osnovu mjere novo zapošljavanje (za novozaposlena lica koja su evidentirana zaključno sa 31.12.2020. godine). Korisnici subvencija za novo zapošljavanje nemaju pravo na subvencije u okviru Programa za subvencionisanje zarada za prvi kvartal 2021. godine. Počev od 1.1.2021. obustavljaju se novi zahtjevi za subvencije za novo zapošljavanje. Odlaganje i reprogram plaćanja poreza i doprinosa na dohodak Mjera podrške omogućava odlaganje plaćanja duga za poreze i doprinose po osnovu dohotka za fizička lica koji je nastao u periodu od 1.07.2020. godine do 31.12.2020. godine, za sva privredna društva, koja su do 30.06.2020. godine redovno izmirivali obaveze po ovom osnovu. Period reprograma duga je 24 mjeseca. Podrška novom zapošljavanju u 2021.  Poslodavac koji zasnuje radni odnos do 31.12.2021. godine na neodređeno vrijeme, u skladu sa Zakonom kojim se uređuju prava i obaveze zaposlenih po osnovu rada, sa licem koje ima prebivalište na teritoriji Crne Gore i koje se nalazi na Zavodu za zapošljavanje Crne Gore duže od tri mjeseca, oslobađa obaveza plaćanja poreza na dohodak i doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje na teret zaposlenog i na teret poslodavca, za zaradu isplaćenu za period od tri godine od dana zasnivanja radnog odnosa. Jedini uslov koji poslodavac treba da ispuni je da je navedenim zapošljavanjem povećao broj zaposlenih u odnosu na dan 31. decembar 2020. godine. Poslodavac će biti oslobađen obaveze plaćanja navedenih poreza i doprinosa za zarade, maksimalno do iznosa prosječne bruto zarade u Crnoj Gori u prethodnoj godini, na sljedeći način: • 90% poreza i doprinosa – za zarade isplaćene u 2021. godini; • 60% poreza i doprinosa – za zarade isplaćene u 2022. godini; • 30% poreza i doprinosa – za zarade isplaćene u 2023. godini. Doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje za lica za koje se ostvaruju pravo na oslobođenje od plaćanja ovih doprinosa,će biti izmirivana iz budžeta Crne Gore.  Jednokratna podrška privredi za uspostavljanje sistema za elektronsku fiskalizaciju Predmetna podrška predstavlja jednokratnu finansijsku pomoć za uvođenje sistema elektronske fiskalizacije, u iznosu od 100 EUR i odnosi se na poreske obveznike koji: – privrednu djelatnost obavljaju u nekoj od ugroženih djelatnosti sa Liste u Prilogu 1, – su izmirili sve poreze i doprinose na dohodak koji su bili dospjeli za plaćanje na dan 30.09.2020. godine ili redovno izmiruju reprogramirane obaveze. Ova vrsta podrške je namijenjena korisnicima koji uspostave sistem elektronske fiskalizacije zaključno sa 31.03.2021. godine. Povećanje limita ostvarenog prometa sa 18.000 EUR na 30.000 EUR kao uslova za obaveznu PDV registraciju Predmetna mjera se odnosi na definisanje limita prometa za sticanje statusa poreskog obveznika, sa ciljem stvaranja boljih uslova za održavanje likvidnosti privrednih subjekata. Smanjenje troškova zakupa prostora u državnom vlasništvu i odlaganje obaveze po tom osnovu U cilju smanjenja obaveza privrednih subjekata, kako bi se ostavio prostor za obezbjeđivanje likvidnosti, ova mjera podrške se odnosi na smanjenje cijene zakupa prostora u državnom vlasništvu za 50% u 2021. godini, kao i odlaganje obaveza po ovom osnovu koje se odnose na period 01.07. – 31.12.2020. godine, uz reprogram na 12 mjeseci. Korisnici ove mjere podrške su privredna društva koja posluju u ugroženim djelatnostima, Skraćenje roka povraćaja PDV-a Mjera podrške u kontekstu roka za povraćaj PDV-a odnose se na smanjenje roka sa 60 na 30 dana u slučaju kada je iznos poreske obaveze (izlazni porez) u poreskom periodu manji od iznosa ulaznog PDV, koji poreski obveznik može odbiti u istom poreskom periodu, za iznose povraćaja PDV-a do 50.000 EUR. Povraćaj PDV-a može se vršiti jednom mjesečno. Za ostale poreske obveznike se primjenjuje uobičajena poreska procedura. DODATNE MJERE PODRŠKE ZA TURIZAM I UGOSTITELJSTVO – Umanjenje godišnje naknade za korišćenje morskog dobra u iznosu od 50% od ugovorene godišnje/sezonske naknade za korišćenje morskog dobra. – Subvencionisanje turoperatora Predmetna mjera podrazumijeva realizaciju podrške turoperatorima u cilju stvaranja uslova za organizovano dovođenje turista sa prioritetnih, emitivnih tržišta, a koji imaju sklopljene ugovore sa registrovanim smještajnim kapacitetima uključujući kolektivni i individualni smještaj. Ova mjera podrške će se realizovati uz jasno definisane kriterijume i iznose podrške u zavisnosti od vrste prevoza i dužine zadržavanja u Crnoj Gori. – Turistički vaučeri za prosvjetne i zdravstvene radnike i podrška izdavaocima privatnog smještaja Ova mjera se odnosi se na podršku zainteresovanim fizičkim licima koja su upisana u Centralni turistički registar za pružanje usluga u domaćinstvu. Svim zdravstvenim i prosvjetnim radnicima dodjeljuju se turistički vaučeri u vrijednosti do 200 EUR, koji se mogu iskoristiti do 01.07.2021. godine. Turistički vaučeri validni su samo za registrovani privatni smještaj. Korišćenje vaučera je jednokratno. Vlasniku privatnog smještaja biće uplaćen novac po osnovu turističkog vaučera 10 dana nakon realizacije aranžmana. Globalne turističke platforme poput Booking.com i AirBnB ne mogu se koristiti u posredovanju. Detaljnu proceduru u vezi implementacije ove mjere, Ministarstvo ekonomskog razvoja će objaviti naknadno. DODATNE MJERE PODRŠKE ZA POLJOPRIVREDU I RIBARSTVO Program intervencija na tržištu poljoprivrednih proizvoda i proizvoda ribarstva i akvakulture U cilju održavanja postojećeg nivoa proizvodnje, te održavanja stabilnosti tržišta, kako sa aspekta cijena, tako i sa aspekta količina koje se nude na tržištu poljoprivrednih proizvoda (žive životinje, mlijeko i mliječni proizvodi, voće i povrće i dr.) i proizvoda ribarstva i akvakulture, te održavanja stabilnosti dohotka poljoprivrednih proizvođača i ribara, nastavlja se sa realizacijom Programa intervencija na tržištu. Ovaj program sadrži sljedeće mjere: – Povlačenje i skladištenje viškova poljoprivrednih proizvoda i proizvoda ribarstva i akvakulture, te pomoć u distribuciji proizvoda od strane privrednih subjekata koji posjeduju adekvatne uslove za te namjene; – Podrška poljoprivrednim proizvođačima, ribarima, uzgajivačima ribe i prerađivačima usljed poremećaja na tržištu nastalih značajnim padom cijena, a u cilju održavanja stabilnosti cijena i stabilnosti dohotka; – Podrška dohotku poljoprivrednih proizvođača, ribara, uzgajivača ribe i prerađivača usljed nemogućnosti plasmana proizvoda, stvaranja viškova gubitkom tržišta za proizvode koje nije moguće distribuirati ili njihovog propadanja; – Ustupanje viškova proizvoda javnim ustanovama (bolnice, centri socijalnog stanovanja i dr.), Crvenom krstu i drugima, uz nadoknadu proizvođačima od 100% proizvodne vrijednosti tih proizvoda; – Podrška kupovini domaćih proizvoda a) Javni naručioci će za vrijeme trajanja epidemije COVID 19 i tokom saniranja posljedica, a u cilju bezbjednije nabavke poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda, naročito voditi računa o svježini i sezonskom karakteru proizvoda, kao i o dužini prevoza tih proizvoda, kako bi se obezbijedio kraći lanac snabdijevanja. Imajući u vidu navedeno, a kako bi se ispoštovale ove odredbe potrebno je da javni naručioci prilagode svoje javne pozive za nabavku poljoprivredno-prehrambenih proizvoda i odvoje partije u istim, (odvojiti partije npr. mliječni proizvodi, mesni proizvodi, vode i sokovi, alkoholna pića, povrće, voće) kako bi crnogorski proizvođači pojedinačnih proizvoda mogli da učestvuju na tenderima i ponude svoje proizvode, a samim tim i da se obezbijede i odredbe o kratkim lancima snabdjevanja. b) Trgovci, ugostitelji i drugi subjekti koji na tržištu nude poljoprivredno-prehrambene proizvode će za vrijeme trajanja epidemije COVID 19 i tokom saniranja posljedica iste posebno voditi računa o tome da tretman proizvoda proizvedenih u Crnoj Gori ne bude u gorem položaju od tretmana sličnih ili istih uvoznih proizvoda, a sve to u cilju održavanja poljoprivredne proizvodnje u Crnoj Gori i dohotka crnogorskih proizvođača, čiji je opstanak izuzetno ugrožen zbog posljedica izazvanih pandemijom bolesti COVID 19. Preporuka – poštovanje roka plaćanja obaveza prema malim proizvođačima Vlada će preduzeti sistemske mjere u cilju zaštite privrednih subjekata po pitanju poštovanja rokova za plaćanja definisanih Zakonom o rokovima izmirenja novčanih obaveza  sa posebnim akcentom na zaštitu malih proizvođača koji posluju sa velikim privrednim subjektima. Shodno Zakonu, rok za izmirenje novčanih obaveza između privrednih subjekata je 30 dana od nastanka dužničko-povjerilačkog odnosa. Ugovorom je moguće utvrditi i drugačiji rok ispunjenja obaveze dužnika, ali on ne može biti duži od 60 dana. Na taj način proizvođači stiču uslove za održavanje likvidnosti, kontinuitet proizvodnje, uslove za unapređenje proizvodnje, čime se mali proizvođači ohrabruju za proizvodnju, plasman proizvoda i bolju poziciju prilikom pregovora sa klijentima. Ujedno, preporučuje se da Investiociono-razvojni fond realizuje faktoring potraživanja malih proizvođača. PRILOG – Lista ugroženih djelatnosti ŠIFRA  NAZIV DJELATNOSTI 1041 Proizvodnja ulja i masti 1052 Proizvodnja sladoleda 1101 Destilacija, prečišćavanje i miješanje pića 1102 Proizvodnja vina od grožđa 1103 Proizvodnja pića i ostalih voćnih vina 1107 Proizvodnja osvježavajućih pića, mineralne vode i ostale flaširane vode 1392 Proizvodnja gotovih tekstilnih proizvoda, osim odjeće 1411 Proizvodnja kožne odjeće 1413 Proizvodnja ostale odjeće 1520 Proizvodnja obuće 1820 Umnožavanje snimljenih zapisa 2014 Proizvodnja ostalih organskih hemikalija 2052 Proizvodnja sredstava za lijepljenje 2445 Proizvodnja ostalih obojenih metala 2611 Proizvodnja elektronskih elemenata 2849 Proizvodnja ostalih mašina – alatki 3011 Izgradnja brodova i plovnih objekata 3213 Proizvodnja imitacije nakita i srebrnih proizvoda 3240 Proizvodnja igara i igračaka 4931 Gradski i prigradski kopneni prevoz putnika 4932 Taksi prevoz 4939 Ostali prevoz putnika u kopnenom saobracaju 5010 Pomorski i priobalni prevoz putnika 5030 Prevoz putnika unutrašnjim plovnim putevima 5040 Prevoz tereta unutrašnjim plovnim putevima 5510 Hoteli i sličan smještaj 5520 Odmarališta i slicni objekti za kraci boravak 5530 Djelatnost kampova, auto-kampova i kampova za turističke prikolice 5610 Djelatnosti restorana i pokretnih ugostiteljskih objekta 5621 Ketering/dostava hrane 5629 Ostale usluge pripremanja i posluživanja hrane 5630 Usluge pripremanja i posluživanja pića 5914 Djelatnost prikazivanja filmova 22 7420 Pomoćne usluge organizacija događaja (fotografske usluge) 7911 Djelatnost putničkih agencija 7912 Djelatnost tur-operatora 7990 Ostale usluge rezervacije i djelatnosti povezane s njima 8510 Predškolsko obrazovanje 8891 Djelatnost dnevne brige o djeci 9001 Izvođačka umjetnost 9002 Pomocne djelatnosti u okviru izvodačke umjetnosti 9003 Umjetničko stvaralaštvo 9004 Rad umjetnickih ustanova 9313 Fitnes centri 9321 Djelatnost zabavnih parkova 9601 Pranje i hemijsko čišćenje tekstilnih i krznenih proizvoda

V.R.