Dokument od kojeg strijepi Amfilohije

Jovanović potvrđuje autentičnost dokumenta na osnovu nejreferentnijeg bogoslovskog duhovnog glasila, koje je jedno vrijeme bilo službeni list Sinoda Ruske crkve.

Vladimir Jovanović pokazao je faksimil pisma kojim se sredinom 1992. mitropolit Amfilohije obratio Ruskoj pravoslavnoj crkvi. Pismom Amfilohije traži “da se izbriše iz jednog ruskog dokumenta nekanonski unos Crnogorske crkve, pod imenom autokefalna crnogorska mitropolija“.

U jesen iste godine, stiže odgovor Ruske crkve. Potpisao ga je tadašnji šef diplomatije Ruske crkve, a danas njen patrijarh Kiril. Uz ostalo, u odgovoru, čiji je faksimil takođe pokazan, stoji da Ruskoj crkvi “nije poznato da postoji bilo kakav akt po kojem je  Crnogorskoj crkvi bio priznat autokefalni status”.

Dokument što ga je u “Živoj istini” pokazao Vladimir Jovanović biće objavljen u njegovoj narednoj knjizi, koja izlazi iz štampe uskoro. U njegovim knjigama “Crnogorska pravoslavna crkva između Petrograda i Carigrada 1766-1918.” i “Crnogorska pravoslvna crkva i Vaseljena 1766. -1925”, objavljeni su brojni dokumenti, ali i studije desetina istaknutih ruskih istoričara crkve i eksperata crkvenog prava, koji nedvosmisleno pokazuju odnos prema Crnogorskoj crkvi kao autokefalnoj.

U emisiji prikazani su i dokumenti u kojima Sinod Ruske crkve, u svom službenom glasilu “Cerkovnija vjedomosti” iz 1889. godin, obavještava o razmjeni kanonskih pisama sa “poglavarom autokefalne Crnogorske crkve” Mitrofanom Banom.

I takvih je dokumenata na desetine.

Zato je, ističe Jovanović, jasno da upis Crnogorske crkve u Sintagmu 1855. nije mogao biti posljedica nikakve greške, nego činjeničnog stanja.

“U Sintagmatu odnosno Spisku pod brojem devet piše jerarhija iz Crne Gore i da je njen poglavar vladika Petar II Petrović Njegoš. To je ono za šta su Rusi devedesetih godina prošlog vijeka tvrdili da za to ne znaju i za šta srpska propaganda tvrdi da je pogrešno uneseno u Sintagmu tj. Zbornik božanskih svetih kanona 1855.  U njemu iz 1855. kao i prethodnom zborniku se pominje Crnogorska crkva kao autokefalna”, rekao je on.

Jovanović primjećuje da je Crnogorska crkva priznata ranije od crnogorske države. Suprotno mnogim stanovištima, smatra da je najveći doprinos Crnogorskoj crkvi dao Petar II Petrović Njegoš. A, kao kapitalan dokaz autokefalnosti, navodi i Njegoševu odluku da Petra I proglasi za svetitelja.

“Proglašenje za svetitelja bilo je na Lučin dan 1834. i to je bio najkrupniji događaj u liturgijskom smislu za Crnogorsku pravoslavnu crkvu”, naglasio je Jovanović.

Zanimljiva je i Jovanovićeva tvrdnja da je Njegoš na Lovćenu napravio crkvu, a ne kapelu! Kaže kako postoje dokazi da su u njoj obavljani i liturgijski obredi, a ne samo parastos.

“Jedina crkva koju je Njegoš podigao kao arhijerej je bila na Lovćenu i posvetio je Svetom Petru. Ta crkva je neznatno oštećena za vrijeme austrougarskog napada na Crnu Goru, kasnije je porušena i napravljena je kapela od drugog materijala koja je posvećena porodičnoj slavi Karađorđevića. Ta kapela nema nikakve veze sa izvornom Njegoševom”, zaključio je Jovanović.

(Antena M)