VREMEPLOV

Događaji na dan 8. oktobar:
316. – Rimski imperator Licinije je poražen bici kod Cibale od svog savladara Konstantina.

451. – Započeo je sa zasedanjem Halkedonski sabor, na kome je osuđena Eutihova doktrina monofizitstva i usvojen Halkedonski simbol vere.

876. – U bitci kod Andernacha, Ludvig III. Mlađi potukao je francuskog kralja Karla Ćelavog.

1075. – Dmitar Zvonimir je okrunjen za hrvatskog kralja.

1480. – Dolazi do velikog čekanja na rijeci Ugri između vojnih snaga Ivana III, od Moskve i Zlatne Horde. Posljedica ovoga poraza Mongola je raspad njihove tamošnje države.

1818. – Dva engleska boksera prvi put za vrijeme borbe upotrijebili rukavice.

1856. – Velika Britanija i Francuska počele drugi opijumski rat protiv Kine.

1860. – Uspostavljena prva telegrafska linija u SAD između Los Angelesa i San Francisca.

1871. – U katastrofalnom požaru u Chicagu, koji je trajao sedam dana, poginulo je 300 ljudi, a 900.000 ostalo je bez krova nad glavom.

1871. – Izbila Rakovička buna.

1890. – Otvorena zagrebačka uspinjača – zaštićeni spomenik kulture i najkraća žičana željeznica namijenjena javnom prometu na svijetu.

1895. – Ubijena korejska kraljica Min, koja je pokušavala zaustaviti japansku dominaciju u Koreji.

1912. – Prvi balkanski rat: Crna Gora objavila je rat Osmanlijskom Carstvu nakon višetjedne napetosti izmedu država Balkanskog saveza (Crna Gora, Bugarska, Srbija i Grčka) i Carstva. Ostale su je članice saveza slijedile deset dana poslije.

1928. – U Americi formiran Fudbalski (Soccer) savez.

1939. – Njemačka anektirala zapadnu Poljsku.

1953. – Velika Britanija i SAD povukle svoje trupe iz Slobodne zone Trsta i predale Italiji civilnu upravu u zoni „A“. To je izazvalo krizu u jugoslovensko-italijanskim odnosima, koja je rešena Londonskim sporazumom 5. oktobra 1955.

1954. – Vojne snage Severnog Vijetnama ušle u glavni grad Hanoj.

1962. – Alžir postao 109. član UN.

1970. – Nobelovu nagradu za književnost dobio ruski pisac Aleksandar Isajevič Solženjicin.

1972. – U Parizu su Henry Kissinger i Le Duc To postigli sporazum za okončanje vijetnamskog rata, koji je potpisan 1973. godine.

1975. – Žestoki okršaji u Bejrutu i severnom Libanu odneli najmanje 25 života i prekinuli poslednje primirje postignuto između zaraćenih hrišćana i muslimana.

1991. – Hrvatski sabor je donio Odluku o raskidu državnopravnih sveza s ostalim republikama i pokrajinama SFRJ kojom je, između ostalog, potvrdio ranije donesenu Ustavnu odluku o suverenosti i samostalnosti Republike Hrvatske (25. jun 1991.), te je Hrvatska i stvarno postala samostalna i neovisna država

1993. – Ujedinjene nacije ukinule sankcije Južnoj Africi uvedene 1960. zbog politike aparthejda koju su sprovodile tadašnje vlasti.

1998. – Savet NATO usvojio „detaljan operativan plan za vazdušne udare u fazama“ na Kosovu. Predsedniku Jugoslavije Slobodanu Miloševiću dat rok od 24 časa da ispuni zahteve iz rezolucije UN. Vlada Srbije donela Uredbu o posebnim merama u uslovima oružanih pretnji NATO.

1999. – Inauguralnom ceremonijom u pres-centru KFOR, svečanoj sali nekadašnjeg sportskog centra „Boro i Ramiz“ u centru Prištine, funkciju komandanta međunarodnih snaga na Kosovu preuzeo nemački general Klaus Rajnhart.

2001. – Sudije Haškog tribunala (ICTY) odbile zahtjev Momčila Krajišnika, optuženika za ratne zločine, za privremeno puštanje na slobodu.

2001. – 100 poginulih u avionskoj nesreći na milanskom aerodromu nakon što se avion MD-87 švedske kompanije SAS sudario s privatnim avionom, a zatim udario u zgradu.

2002. – Izraelska vojska ubila 14 Palestinaca u napadu na Kan Junis u Gazi.

2003. – Filmski glumac Arnold Schwarzenegger izabran za novog guvernera Kalifornije.

2005. – U potresu jačine 7,6 stepeni Rihterove skale koji je pogodio dijelove Pakistana, Indije i Afganistana poginulo više od 80.000 ljudi, od kojih oko 17.000 djece, a oko 79.500 osoba povrijeđeno. Broj beskućnika dostigao je oko 3,3 miliona ljudi.

Rođeni na dan 8. oktobar/:
1800. – Rođen Šimon Meršić, gradišćanski hrvatski pisac.

1810. – Rođen Džejms Vilijem Maršal, čije je otkriće zlatnog rudnika u Kaliforniji pokrenulo „zlatnu groznicu“ 1849.

1836. – Rođen Dimitrije Nešić, čuveni srpski matematičar

1846. – Rođen Josip Fon, hrvatski liječnik.

1864. – Rođen Branislav Nušić, srbijanski književnik.

1892. – Rođena Marina Cvetajeva, ruska pjesnikinja.

1894. – Rođen Risto Stijović, vajar, akademik.

1895. – Rođen Juan Perón, argentinski političar.

1896. – Rođen Julien Duvivier, francuski filmski redatelj.

1901. – Rođen Antun Bonifačić, hrvatski emigrantski novinar i političar.

1917. – Rođena Vera Johanides, hrvatska biologinja.

1920. – Rođen Zvane Črnja, hrvatski književnik.

1920. – Rođen Frenk Herbert, američki pisac.

1929. – Rođen Didi, brazilski fudbaler i trener.

1941. – Rođen Jesse Jackson, američki političar.

1948. – Rođena Claude Jade, francuska filmska glumica.

1949. – Rođena Sigourney Weaver, američka glumica.

1951. – Rođena Nada Gačešić-Livaković, hrvatska glumica.

1964. – Rođen Ian Hart, engleski glumac irskog porijekla.

1968. – Rođen Zvonimir Boban, hrvatski fudbaler, “Vatreni 1998.”.

1968. – Rođena Emily Procter, američka glumica.

1969. – Rođen Željko Bogut, bosanskohercegovački šahist.

1970. – Rođen Alem Korkut, bosanskohercegovački likovni umjetnik.

1970. – Rođen Matt Damon, američki glumac.

1971. – Rođen Monti Vilijams, američki košarkaš i trener.

1975. – Rođena Tatjana Grigorieva, australijska atletičarka i pobjednica Olimpijskih igara.

1985. – Rođen Bruno Mars, američki pjevač.

1985. – Rođen Simone Boleli, italijanski teniser.

1993. – Rođena Garbinje Muguruza, venecualska-španska teniserka.

1996. – Rođena Sara Takanashi, japanska skijašica-skakačica.

Umrli na dan 8. oktobar:
976. – Umrla Jelena Slavna, hrvatska kraljica, žena kralja Mihajla Krešimira II.

1354. – Umro Kola di Rienco, rimski tribun.

1467. – Umro Filippo Lippi, talijanski slikar.

1754. – Umro Henry Fielding, engleski književnik.

1803. – Umro Vitorio Alfijeri, italijanski pisac.

1869. – Umro Franklin Pierce, američki političar, 14. predsjednik SAD-a.

1895. – Umrla Min, korejska kraljica.

1957. – Umrla Marica Stanković, hrvatska katolička aktivistica, prosvjetna djelatnica.

1967. – Umro Klement Ričard Atli, britanski državnik.

1982. – Umro Philip Noel-Baker, britanski političar, diplomat, humanista i sportista.

1992. – Umro Willy Brandt, njemački političar.

Sveci pravoslavne crkve na dan 8. oktobar:
– Prepodobna Efrosinija Aleksandrijska.

– Sveti Sergej Radonješki.