JEDAN OD NAJZNAČAJNIJIH SRPSKIH PISACA: Na današnji dan preminuo Miloš Crnjanski

Rođen je 26. oktobra 1893. godine u Čongradu (tadašnje Austrougarsko carstvo). Iako je tradicija u njegovoj porodici bila da služe vojni rok, njegov otac je to prekinuo, pa samim ti ni Miloš nije služio vojsku, ali je ipak učestvovao u Prvom svjetskom ratu boreći se na frontu u Galiciji.

Na Filozofskom fakultetu u Beogradu je diplomirao, a školovanje je nastavio u Beču i Parizu. Nakon Prvog svjetskog rata radio je u Pres birou vlade Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, kasnije Jugoslavije.

Kada je počeo Drugi svjetski rat Miloš Crnjanski je bio u Rimu. U domovinu se vratio tek 1965. godine, a do tad je već objavio svoj roman “Seobe” – jedno od najznačajnijih djela književnosti. Prvi dio ovog romana napisao je 1929. godine, da bi 1962. godine dovršio.

Crnjanski nije imao naviku da detaljno opisuje bitke iz dva razloga. Kao prvo, svi koji su vidjeli ili učestvovali u krvavim okršajima pokazuju izvjesnu uzdržanost kada treba o njima da pričaju. A kao drugo, poznata je činjenica da bivši ratnici ne žele o njima da slušaju. Ono što je Crnjanskom pomoglo da očuva razum i podnese bol jeste priroda zemljišta na kojem su njegovi ratni drugovi poginuli. Naime, taj dio Galicije podsjećao ga je na Srbiju, sa svojim brdima i njihovim šumama i s toplom jeseni.

Iz tog razloga je Crnjanski stvorio novi pravac avangardne književnosti, poznat kao sumatraizam. Ovaj pravac je zasnovan na zamisli o kosmičkoj harmoniji. Sve na svijetu je povezano, a slučajnosti ne postoje.

Manifest sumatraizma predstavlja njegova pjesma Sumatra.

Pored ove pjesme, najpoznatija djela ovog velikog pisca su i: Lament nad Beogradom, Ljubav u Toskani, Knjiga o Njemačkoj, Dnevnik o Čarnojeviću, Seobe, Roman o Londonu.

Osim što je uveo novi duh u srpsku književnost, Crnjanski je takođe bio poznat kao veliki ljubitelj sporta. Bio je jedini književnik u grupi intelektualaca-sportista koji su osnovali časopis Sportista 1924. godine. Bavio se fudbalom, veslanjem, jedrenjem, boksom, mačevanjem i skijanjem. Međutim, fudbal je bio njegova najveća sportska ljubav, a bio je vatreni navijač Crvene zvezde. Ovaj poznati avangardni pisac je bio kapiten pančevačkog Banata, gdje je ostao upamćen po golovima, elegantnim, inteligentnim i efektnim potezima, ali i po žustrom ponašanju prema sudijama.

Vodio je i miran porodični život, oženivši se 1921. godine Vidom Ružić, obrazovanom Beograđankom, ćerkom dvorskog savjetnika.

Preminuo je 30. novembra 1977. godine u Beogradu, a sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu. Prema njegovoj želji iz testamenta, Narodna biblioteka Srbije je primila sve njegove knjige. Na Kalemegdanu je 25. oktobra 1993. godine, 100 godina od rođenja Miloša Crnjanskog, podignuta njegova bista koja je djelo vajarke Drinke Radovanović.